حال خوب با رادیو و تلویزیون

در پرونده زیر چهره‌های شاخص طنز کشور به بهانه این روز جهانی از وضعیت طنز در رسانه ملی و نقش این رسانه فراگیر در بهینه‌کردن حال مخاطبان خود به تعبیر کلی‌تر، افزایش نشاط اجتماعی سخن گفته‌اند.

فرمول‌های تازه طنز

رضا شفیعی‌جم: نقشی که رسانه ملی در زمینه ترویج طنز و ایجاد روحیه طنز و شادی‌آفرینی در جامعه دارد، بی‌شک تردیدناپذیر است؛ اما نکته این‌ است خود افرادی که در زمینه طنز برنامه می‌سازند یا مسئولان تصمیم‌گیری هستند هم باید به این تاثیر اعتقاد داشته باشند. اگر این اعتقاد وجود نداشته باشد، سرمایه‌گذاری خوبی هم صورت نمی‌گیرد، بویژه این‌که صداوسیما از کارنامه خوبی هم در زمینه ساخت آثار طنز برخوردار است. اما در شرایط کنونی که کاربران فضای مجازی هم به ساخت آثار طنز روی آورده و به رقابت با طنز تلویزیونی پرداخته‌اند، کار کمی سخت‌تر شده و رسانه ملی باید بکوشد هنرمندان طنز را کنار هم گرد آورد و آثار ماندگاری چون سال‌های گذشته تولید کند. آثار طنزی که در چند سال اخیر در تلویزیون ساخته شده، خیلی نتوانسته با زمان پیش برود و اگر می‌خواهیم طنزمان هنوز تاثیرگذار باشد، باید از فرمول‌های تازه برای خنداندن استفاده کنیم.

سریال‌های طنز، یک قدم به جلو

داریوش کاردان: رسانه ملی در حوزه برنامه‌سازی طنز و سرگرمی در رادیو موفق‌تر از تلویزیون بود و برنامه‌های پرشنونده‌ای در این رسانه شنیداری تولید و پخش می‌شود، البته ساز و کار رادیو راحت‌تر است و بهتر می‌توان روی موضوعات طنز کار کرد، ضمن این‌که تعداد برنامه‌های طنز خوب در تلویزیون کم است و کمتر شاهد آثاری هستیم که طنز خالص باشد، اما در حوزه سریال‌های طنز قدم‌هایی روبه جلو برداشته‌ایم. از زمانی که من برنامه «قاب نقد» را برای شب‌های سه‌شنبه شبکه یک اجرا می‌کنم، بیشتر بیننده سریال‌های تلویزیون در گونه‌های طنز، اجتماعی، پلیس، ملودرام و... هستم. اتفاقا از تماشای مجموعه‌های طنزی مثل لژیونر و گسل و مینی سریال چادر گلدار خیلی لذت بردم و به نظرم عوامل سازنده این کارها واقعا تلاش‌شان را برای خنداندن مردم کرده بودند. در مجموع معتقدم کسانی باید وارد عرصه طنز شوند که نسبت به این حوزه شناخت داشته باشند، زیرا ما امکانات را در اختیار داریم و باید کسانی وارد این عرصه شوند که کاربلد هستند.

رسانه ملی و ارتقای روحیه مردم

سحر زکریا: وضعیتی که تلویزیون امروز به لحاظ ساخت آثار و محتواهای طنز دارد، دیگر مثل سابق پرفروغ نیست و در عوض ساخت آثار طنز بیشتر، عمدتا شاهد بازپخش مجموعه‌های موفقی چون پاورچین، قطار ابدی و... هستیم که محتوایی طنز داشتند. اگر می‌خواهیم دوباره آَن دوران پردرخشش را داشته باشیم، باید بودجه بیشتری به ساخت این آثار اختصاص دهیم و از حضور بازیگران شاخص این عرصه هم استفاده کنیم. باید قدر سازندگان شاخص طنز از جمله مهران مدیری را بیشتر بدانیم، چرا که او به طور قطع اولین کارگردان حرفه‌ای طنز ایران است و شماری از آثار شاخص این عرصه را تولید کرده. در سال‌های اخیر شرایط مختلف باعث شده‌ ساخت آثار طنز با قدری افت مواجه شود. اگر در گذشته آثار طنز موفق داشتیم، دلیلش محتوای قوی این آثار بود. الان متاسفانه طنز به معنی حرف‌های سخیف گفتن جا افتاده، اما در آثاری مثل پاورچین، پشت هر شوخی، فکری وجود داشت و موقعیت‌ها، کمدی ایجاد می‌کرد. شکی نیست که رسانه ملی نقش مهمی در ارتقای روحیه مردم دارد و می‌تواند تاثیرات خوب خنده را القا کند.

رادیو مردم را می‌خنداند

تورج نصر: «کوی نشاط» جزو برنامه‌های طنز موفق رادیو است که اقبال مردم از آن نشان می‌دهد که دوست دارند شنونده برنامه‌های طنز باشند. البته تعداد چنین برنامه‌هایی کم است. باید روی متن برنامه‌های طنز کار شود تا شاهد برنامه‌های موفق در این عرصه باشیم و شنوندگان انگیزه داشته باشند تا برنامه‌ها را گوش بدهند. رسانه ملی در ساخت سریال‌های طنز در سال‌های اخیر موفق بوده و مردم را سرگرم کرده است. تعدادی از کارها خوب است. هر چه سوژه‌ها نو باشد، مردم بیشتر استقبال می‌کنند. باید در حوزه طنز تنوع داشته باشیم تا مردم را بیشتر سرگرم کنیم.

طرحی نو دارم

شهره لرستانی: بی‌تردید طنز در تلویزیون از جایگاه برجسته‌ای برخوردار است و در صورت موفق بودن می‌تواند تاثیرات زیادی را هم در جامعه داشته باشد. باید نگاهمان به طنز جدی‌تر شود و هوای طنز را بیشتر داشته باشیم. من هم طرح طنزی دارم که مدتی است به تلویزیون ارائه کرده و منتظر ساخته شدن آن هستم. امیدوارم این اتفاق بزودی بیفتد و شاهد روزهای بهتری برای رسانه ملی باشیم.

مردم نیاز به خندیدن دارند

خشایار الوند: استقبال مردم از برنامه‌های طنز خندوانه و دورهمی نشان می‌دهد که علاقه‌مند به تماشای برنامه‌های طنز هستند و دوست دارند بخندند. گرچه برنامه خندوانه افت و خیز داشته، اما مردم در حال حاضر منتظر هستند سری جدید این برنامه شروع شود و جناب خان، استندآپ کمدی و... را ببینند. به نظرم در حوزه سریال‌ها و برنامه‌های طنز کمتر توانسته ایم مردم را بخندانیم، زیرا سریال‌های طنز معمولا به شکل مقطعی پخش می‌شود. بهتر است در این حوزه قدر افراد کاربلد را بدانیم و ارزش سرمایه‌های خودمان را در حوزه طنز پاس بداریم. فردی مثل مهران مدیری نباید فقط مجری برنامه دورهمی باشد و باید سریال طنز بسازد. من عید امسال مجموعه‌های «علی‌البدل» و «دیوار به دیوار» را داشتم و برای عید 97 دو سریال طنز «پایتخت» و «دیوار به دیوار2» را خواهم داشت. با این حال به نظرم این تعداد کم است. در حال حاضر سریال طنز لیسانسه‌ها از شبکه سوم سیما پخش می‌شود که از بچه تا بزرگ‌تر بیننده‌اش هستند و به آن اقبال نشان داده‌اند؛ با وجودی‌که سبک و نوع شوخی‌های این مجموعه مناسب مردم عادی نیست و ثقیل است. این نشان می‌دهد مردم علاقه‌مند به خندیدن هستند. باید سرمایه‌گذاری بیشتری برای خنداندن مخــاطبـان صورت گیرد.

مردم را بیشتر بخندانیم

امیر کاظمی: در حال حاضر اقبال زیاد مردم از سریال لیسانسه‌ها نشان می‌دهد که علاقه‌مند به تماشای سریال‌های کمدی خنده‌دار هستند تا با آن هم خستگی روزانه را برطرف کنند و هم این‌که دور هم و در کنار خانواده بخندند. همچنین موج برنامه‌های خندوانه و دورهمی در تلویزیون این مساله را تاکید می‌کند که مردم نیاز به خندیدن دارند و از چنین برنامه‌هایی استقبال می‌کنند. همه این موارد نشان می‌دهد که باید تعداد آثار کمدی تلویزیون را بیشتر کنیم تا مردم هم بیشتر بخندند. ضمن این‌که نیروی جوان کمدی‌ساز کمتر در این سال‌ها به تلویزیون تزریق شده است. مهران مدیری، رضا عطاران و سعید آقاخانی از نسل طلایی و گذشته کمدی‌سازان تلویزیون هستند. متاسفانه کارگردانان جوان کمدی‌ساز که کار با کیفیت تولید کنند، پرتعداد نیستند. امیدوارم تعداد کارهای کمدی در تلویزیون افزایش یابد تا مردم هم بیشتر بخندند.

فیلمنامه‌نویس طنز کم داریم

علیرضا مسعودی: شرایط جامعه‌مان به گونه‌ای است که مخاطبان در آن روز به روز به طنز و شادی بیشتری احتیاج دارند و از رسالت‌های تلویزیون است که این نیاز را برطرف کند. طنزسازی در تلویزیون مدتی است کمرنگ‌‌تر از گذشته شده و سریال‌های طنزمان دیگر به قوت سابق، نگاه مخاطبان را جذب نمی‌کنند. اگر در این مدت درخشش آثار طنز کم شده، یکی از دلایلش این است که فیلمنامه‌نویس‌های طنز کم داریم و این عده محدودند. اگر می‌خواهیم رسالت طنزمان را عملی کنیم و به شرایطی آرمانی برسیم، باید هرکدام از شبکه‌هایمان هر شب یک برنامه طنز روی آنتن داشته باشند. من در شبکه نسیم، سریالی به اسم «سفر در خانه» ساختم که مورد توجه قرار گرفت و اکنون از شبکه پنج هم در حال بازپخش است؛ به این معنا که کارم دیده شده و می‌توانند مرا برای ساخت آثار تازه هم دعوت به همکاری کنند. برای رونق دوباره طنز در تلویزیون و افزایش روحیه شادی مردم، باید ساخت این آثار طنز را با استفاده از عوامل کاربلد بیشتر کنیم.

حضور کمدین‌های حرفه‌ای

منوچهر آذری: معتقدم برای کمدین‌های قدیمی که برخی از آنها هنوز در قید حیات هستند و بعضی از آنها فوت شده‌اند، جایگزینی نداشته‌ایم و کمدین‌های جوان نتوانسته‌اند جای آنها را پر کنند. باید در این باره به زنده‌یاد منوچهر نوذری، زنده‌یاد فرهنگ مهرپرور و... اشاره کنم. من 40 سال در رادیو برنامه‌های طنز اجرا کرده‌ام، اما باید تاکید کنم که تعداد آثار طنز موفقی که مردم را بخنداند، کم است. در حالی که زمانی جمعه ایرانی، صبح جمعه با شما و... مردم را خیلی می‌خنداند، اما حیف که چنین برنامه‌هایی دیگر تولید نمی‌شود. در این برنامه‌ها ما به معضلات اجتماعی و مشکلات مردم در قالب نمایش، ترانه و خلق تیپ‌های با نمک می‌پرداختیم و مخاطبان هم خیلی می‌خندیدند. در تلویزیون هم باید بگویم برخی سریال‌های طنز توانسته خنده را به لب مردم بیاورد و بعضی از کارها در این حوزه چندان موفق نبوده‌اند. در حال حاضر سریال لیسانسه‌ها پخش می‌شود؛ این سریال ساختار و سوژه طنز خوبی دارد اما کمدین بانمک ندارد. باید کمدین‌های خوب را شناسایی کنیم. بیشتر کارهای طنز، سرگرم‌کننده هستند تا خنده‌دار.

فاطمه عودباشی / زهرا غفاری