قیام برای قدس

اعلام پایتخت رژیم صهیونیستی در قدس می‌تواند پیامدهای متعددی داشته باشد، از جمله این‌که در درجه اول به نظر می‌رسد آمریکا در بین مسلمانان از تنفر بیشتری برخوردار خواهد شد، اقدامات آمریکا نوعی تنفر را در منطقه خاورمیانه بین مسلمانان ایجاد کرده بود و با این‌گونه اقدامات جدید بر تنفر مردم این منطقه نسبت به آمریکا افزوده خواهد شد.

همچنین کسانی که مدافع آمریکا بوده و به گونه‌ای سیاست این کشور را در منطقه می‌پسندیدند دچار انزوای موقت خواهند شد و در برابر چنین اقدامی قادر به حمایت از سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا نخواهند بود، متحدان آمریکا در منطقه نیز ازجمله کشورهای عربی رسما نمی‌توانند از این اقدام ترامپ حمایت کنند و به‌ناچار موضع علیه این سیاست خواهند داشت و البته تاکنون نیز شاهد چنین اقدامی هستیم.

این حرکت ترامپ نوعی زمینه‌های انفجار انتفاضه در فلسطین را تسریع و توسعه خواهد داد، اگر تا قبل از اقدام اخیر ترامپ منطقه غزه نسبت به سیاست آمریکا بدبین بود، در مجموع مردم کرانه باختری نیز این بدبینی را نسبت به آمریکا خواهند داشت و همگام با جریان حماس موضع واحدی خواهند گرفت و نوعی اتحاد بین جریانات مختلف فلسطینی از حیث مواضع اعلامی رخ داده است. موضع اخیر آمریکا در مورد قدس ممکن است در ظاهر به نفع رژیم صهیونیستی تلقی شود و این رژیم هم بسیار از این موضوع خوشحال باشد، اما به نظر می‌رسد موضوع قدس بسادگی قابل معامله نیست، زیرا دارای بنیادها و ریشه‌های مذهبی در بین مسلمانان است و آنها هم بسادگی این را قبول نمی‌کنند، از این حیث برای رژیم صهیونیستی سخت‌تر خواهد شد و اعتراضات علیه آن افزایش می‌یابد.

آمریکا با این اقدام تنفری در منطقه علیه خود ایجاد کرده است و این تنفر این احتمال را ایجاد می‌کند که اقدامات نا‌امن‌ساز برای آمریکا در منطقه ایجاد شود و این اتفاق رابطه آمریکا با دولت‌های منطقه را سخت‌تر کرده و دولت‌های منطقه تحت فشار مردم قرار خواهند گرفت. در حال حاضر نوعی اتحاد کلمه و خیزشی فعال در بین کشورهای مسلمان، بین مردم و مسلمانان در همه جای جهان ایجاد شده که امر مبارکی است و به نظر می‌رسد اگر این شرایط همچنان حفظ شود، عرصه را برای سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا و حتی سیاست آمریکا در جهان اسلام تنگ‌تر کند.

همچنین با توجه به اقدام اخیر آمریکا به نظر می‌رسد هژمونی سیاست‌های آمریکا در منطقه که رو به افول بود تسهیل می‌شود و این کشور نمی‌تواند نفوذ سیاسی سابق خود را در منطقه پایدار نگه دارد. پیامد فرامنطقه‌ای اقدام آمریکا نیز این است که اختلافاتی بین بازیگران بزرگ جهانی ایجاد شده است از جمله مواضعی که کشورهای اروپایی نسبت به مواضع ترامپ موضع گرفتند و آن را نابخردانه تلقی کردند. به نظر می‌رسد این اتفاق جای تامل دارد و فرصت‌هایی ایجاد کرده که سایر کشورهای قدرتمند هم چنین سرزنش‌هایی نسبت به آمریکا داشته باشند. این اقدام ترامپ به قدرت نرم آمریکا بشدت آسیب‌زده و آمریکایی که خود را رهبر جهان تلقی می‌کند در بین اذهان جهانیان فرو ریخته و این موضوع بسادگی قابل جمع نیست.

رفتار دو‌گانه آمریکا در خاورمیانه

افکار عمومی دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکا کشور خردمندان و عاقلان نیست، بلکه کشوری است که صرفا منافع خود را در دستور کار قرار داده و به منافع جهانی اهمیتی نمی‌دهد. امروز دنیا آمریکا را بشدت تحت تاثیر رژیم صهیونیستی می‌داند که وابسته این رژیم بوده و استقلالی نداشته و متاثر از صهیونیست‌ها چنین تصمیماتی اتخاذ کرده است.

رفتار آمریکایی‌ها از زمانی که پایشان به خاورمیانه کشیده شد همواره دو‌گانه بوده است، تاریخ ثبت شده رفتار آمریکا در منطقه بیانگر این است که معیارهای اصلی این کشور ترجیح دادن منافع خودشان به هرقیمتی است. این کشور در جهت حفظ منافع خودش همواره کشورهای انقلابی و مردمی را سرکوب کرده و آنها را سرنگون می‌کند و در عوض کشورهای مستبد را که در راستای منافع آمریکا حرکت می‌کنند تقویت یا این‌که آنها را احیا می‌کند. همچنین در حوزه حقوق بشری شاهد این دو‌گانگی رفتار بودیم، آمریکا در مقاطعی که به نفعش بود در موضوعات حقوق بشری دخالت نمی‌کند، اما آنجایی که منافعشان در خطر قرار می‌گیرد، کشور مربوطه را ناقض حقوق بشر معرفی می‌کند.

در حال حاضر نیز این دو‌گانگی بار دیگر رخ داده است، اقدام ترامپ مغایر با حقوق بین‌الملل بوده و نشانگر سیاست‌های منافقانه و مزورانه آمریکا در مورد صلح و ثبات در خاورمیانه برشمرد. برخی کشورها از جمله آمریکا اعمال زورمدارانه را به دیپلماسی و گفت‌وگو ترجیح می‌دهند، رفتار و گفتار این کشورها باعث تقویت افراطی‌گری و تضعیف فرهنگ صلح می‌شود. آمریکا خود را به عنوان یک میانجی بیطرف معرفی می‌کند در حالی که در عمل و سیاست، اعمالش بیانگر دو‌گانگی است. چرا که تمام قد منافع رژیم صهیونیستی را بر منافع کشورهای مسلمان ترجیح می‌دهد و در پروسه درازمدت درصدد است رژیم صهیونیستی را کاملا بر این منطقه سلطه است.

دکتر سیامک باقری - عضو هیات علمی پژوهشگاه امام صادق(ع)