ایده‌های مجـازی برای دنیای واقعی

وجه تمایز یازدهمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، استقرار اولین تلویزیون نمایشگاهی ایران در طول برگزاری این نمایشگاه بود. این تلویزیون مجهز به امکانات استودیویی هوشمندی است که در نمایشگاه به تولید و پخش برنامه می‌پرداخت. عمده برنامه‌های این تلویزیون به اطلاع‌رسانی در مورد اخبار نمایشگاه و فرهنگ‌سازی در این زمینه مربوط بود. برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی به فرهنگسازی استفاده از رسانه‌های دیجیتال و استفاده بیشتر از امکانات فضای مجازی برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه کمک می‌کند. با این حال فضای نمایشگاه و محتوای ارائه شده هنوز با نقطه مطلوب و ظرفیت‌های واقعی جامعه ایرانی فاصله زیادی دارد.

برگزاری نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال می‌تواند فضایی برای معرفی رسانه‌های دیجیتال بومی، حمایت از افراد، مراکز، موسسات و شرکت‌های فعال در زمینه تولید آثار و محصولات فرهنگی و هنری دیجیتال، توسعه تولید محتوای دیجیتال و برقراری تعامل رسانه‌های دیجیتال داخلی با مراکز بین‌المللی ایجاد کند. در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، انواع شرکت‌ها و موسسات مرتبط با پایگاه‌های اینترنتی، انواع نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های تلفن همراه، نشر دیجیتال، دانش دیجیتال، اپلیکیشن‌های سبک زندگی دیجیتال، بازی‌های دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های برخط و هوشمند، نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای و کسب‌وکارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها) حضور داشتند.

در حال حاضر می‌توان تاکسی‌های اینترنتی را یکی از پرمخاطب‌ترین کسب‌وکارهای حوزه دیجیتال دانست که افراد با سلیقه‌ها و نیازهای مختلف از آنها استفاده می‌کنند. در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال نیز حضور پررنگ تاکسی‌های اینترنتی مثل اسنپ و کارپینو، از همین استقبال گسترده حکایت داشت.

اپلیکیشن‌های سبک زندگی دیجیتال نیز از جمله غرفه‌های پربازدید نمایشگاه بود و مخاطبان، علاقه‌مند به دریافت نسخه الکترونیک نشریاتی بودند که سال‌هاست سابقه چاپ دارند یا از ابتدا به صورت الکترونیک منتشر شده‌اند.

اما روی دیگر ماجرا حضور کسب‌وکارهای نوپا در قسمت دیگری از نمایشگاه بود. در این نمایشگاه بیش از 400 شرکت و موسسه که فعالیت دیجیتال انجام می‌دهند حضور داشتند که 120 مورد آنها کسب‌وکارهای نوپا هستند. معمولا با وجود صحبت از اعطای امتیازات و امکانات ویژه به شرکت‌های نوپا، در نهایت این شرکت‌ها از حداقل فضای ممکن برای معرفی خود بهره‌مند می‌شوند و در میان کسب‌وکارهایی که نیاز به معرفی و شناخته شدن ندارند، پنهان می‌شوند.

به گفته کارشناسان مرکز توانمندسازی و تسهیل‌گری کسب‌و کارهای نوپای فاوا، در این میان موفقیت کسب‌وکارهای نوپا به عوامل مختلفی بستگی داشته و نیاز به پشتکار چند ساله دارد. حدود 60 درصد کسب‌وکارهای نوپا که در کشور شکل می‌گیرند، کمتر از یک سال بعد از راه‌اندازی ادامه پیدا می‌کنند و در این میان حدود 28 درصد این کسب‌وکارها تا سه سال به ادامه فعالیت می‌پردازند. فقط 8 درصد عمری بیش از سه سال دارند و می‌توان گفت به موفقیت دست پیدا می‌کنند. استراتژی نامناسب در مواجهه با رقبا، ضعف در مدیریت، ارائه محصول یا خدمات ضعیف و بی‌توجهی به نیاز مشتری از جمله موانع موفقیت کسب‌وکارهای نوپا در ایران است که عمر آنها را کوتاه می‌کند.

کسب‌وکارهای همه فن حریف

کارگاه‌ها و غرفه‌های مربوط به کسب‌وکارهای نوپا از پربازدیدترین بخش‌های این نمایشگاه بود و مخاطب آنها اغلب جوانان بودند. استقبال از این غرفه‌ها و حضور تعداد زیادی از کسب‌وکارهای نوپا در نمایشگاه امسال نشان از اهمیت کارآفرینی و لزوم حمایت‌های مادی و معنوی از کسب‌وکارهای نوپا دارد.

در حال حاضر رایج‌ترین کسب‌وکارهای نوپا در ایران در حوزه خرید و فروش و به اشتراک‌گذاری کالاها فعال هستند. برخی از کسب‌وکارهای نوپا بر بستر فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و دیگر کسب‌وکارهای نوپا در حوزه‌هایی مثل تجارت الکترونیک، فرهنگ، سلامت و فناوری فعالیت می‌کنند. یکی از مزایای حضور در این نمایشگاه آشنایی با زیست‌بوم کسب‌وکارهای نوپاست که بر اساس ایده، تخصص و مهارت‌های افراد شکل می‌گیرد.

صرفه‌جویی در وقت، هزینه و از همه مهم‌تر کمک به حفاظت از محیط زیست، از مزایای استفاده از کسب‌وکارهای بر بستر اینترنت است. برای مثال کسب‌وکار نوپایی که کارواش سیار و سبز راه‌اندازی کرده است، خدمات شستشوی خودرو را در محل انجام می‌دهد و طراحان جوان این سامانه در گفت‌وگو با جام‌جم، نحوه فعالیت این سیستم را این گونه توضیح می‌دهند: خودروها بدون استفاده از آب و به کمک محلول‌های زیست‌سازگار نانو شسته می‌شوند. همچنین اگر از خدماتی مثل بانک کتاب، قالیشویی و خشکشویی استفاده شود به رفت‌وآمد در سطح شهر نیازی نیست و باعث کاهش تردد خودروهای تک سرنشین و در نهایت کاهش ترافیک در سطح شهرها می‌شود. نکته مهم در مورد بیشتر این کسب‌وکارها این است که معمولا با سرمایه‌گذاری شخصی راه‌اندازی می‌شوند و حتی با وجود ایده‌های منحصر به فرد و مزایای بسیار، بیش از یک‌سال دوام نمی‌آورند.

معرفی جاذبه‌های گردشگری روستایی و تسهیل شرایط استفاده از محصولات بومی، ایجاد پلتفرم تخصصی تولید محتوا در زمینه‌های مختلف، احیای دوباره بازی‌های سنتی به صورت اپلیکیشن و انواع برنامه‌های حمل و نقل برای ارائه خدماتی مثل اسباب‌کشی و... از دیگر کسب‌وکارهای نوپایی است که به همت کارآفرینان جوان و برای تسهیل فعالیت‌های روزمره و کاهش هزینه‌ها ایجاد شده است.

دانشگاه‌ها، بستر حرکت به سوی زندگی الکترونیک

دنیای امروز عصر استفاده از پتانسیل‌های فضای مجازی و اطلاعات دیجیتال است و بسیاری از رسانه‌ها تاکنون خود را با این فناوری‌های روز تطبیق داده‌اند. در این مسیر تجهیز دانشگاه‌ها و فضاهای آکادمیک برای استفاده از فناوری‌های روز، می‌تواند مسیر حرکت به سمت زندگی دیجیتال را آسان‌تر کند. یکی از کارشناسان فنی دانشگاه سمنان درباره سیستم الکترونیک نوین این دانشگاه به جام‌جم می‌گوید: دانشگاه سمنان با ایده استفاده از سامانه کاملا الکترونیک، مسیر استفاده از امکانات دنیای دیجیتال را برای دانشجویان خود فراهم می‌کند. این دانشگاه از نسل پیشرفته کدهای شناسایی (QR Code) استفاده می‌کند. با پردازش تصویر پشت کدهای شناسایی می‌توان علاوه بر ثبت اطلاعات، تصویر شخص را نیز ذخیره کرد. ابتکار این دانشگاه برای طراحی کارت هوشمند دانشجویی مورد استفاده قرار می‌گیرد و همه اطلاعات فرد روی این کارت قرار می‌گیرد. در نهایت اطلاعات شخصی رمزگذاری می‌شود و با اسکن کارت فقط می‌توان به اطلاعات کلی دسترسی پیدا کرد.

پیش از این امکان بارگذاری لینک روی چنین کدهای شناسایی وجود داشت و بعد از ثبت لینک، دیگر قابلیت ویرایش وجود نداشت. اما امروزه دانش بومی این فناوری، این امکان را فراهم می‌کند تا علاوه بر رفع این محدودیت‌ها، تصویری برای درج روی شناسه IPSP نیز در نظر گرفته شود. در این سیستم می‌توان چند لینک را به طور همزمان قرار داد و قابلیت ویرایش اطلاعات نیز وجود دارد.

بازی‌های رایانه‌ای پویا

اکنون در بازار فناوری دیجیتال شاهدیم روند بازی‌سازی در پلتفرم‌های دیجیتال بیش از هر زمان دیگری رایج شده است و علاقه‌مندان به بازی‌های رایانه‌ای دیگر نیاز به رایانه‌ای با کارت گرافیک بسیار قوی برای بازی ندارند. بازی‌های رایانه‌ای مشهور جهان با قابلیت نصب روی گوشی‌های تلفن همراه و تبلت‌ها صنعت بازی‌سازی را متحول کرده‌اند.

در یازدهمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، غرفه‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای، یکی از شلوغ‌ترین غرفه‌های نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال و استقبال از بازی‌های رایانه‌ای بومی بسیار گسترده بود. بازی‌های رایانه‌ای نقش تاثیرگذاری در فرهنگسازی و آموزش گروه‌های سنی مختلف جامعه دارند و به همین علت تولید این محصولات فرهنگی از بخش‌های مهم توسعه فناوری‌های دیجیتال است. بر اساس این نیاز، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با معرفی بازی‌های اکشن، ماجراجویانه، تاریخی و... مخاطبان بسیاری بخصوص میان نوجوانان پیدا کرده است. این بنیاد و دیگر بازی‌سازان رایانه‌ای با ایجاد زمینه‌های لازم برای رقابت‌های علمی، فنی، فرهنگی و هنری در صنعت بازی‌سازی، برای ارتقا و رشد کمی و کیفی این صنعت در کشور تلاش می‌کنند.

سپیده شعرباف