خطر در کمین کلـیه خوزستانی‌ها

به گزارش جام‌جم، براساس آمار سال 95، 30 هزار و 800 نفر بیمار دیالیزی در کشور وجود دارند و آمار رشد و افزایش تعداد بیماران نارسایی کلیوی نیز 7 درصد است؛ یعنی سالی 7 درصد به تعداد بیماران نارسایی مزمن کلیه اضافه می‌شود، در حالی که این رقم در دنیا 6 درصد است. در این میان مناطق مختلف کشورمان نیز شرایط متفاوتی دارند، طوری که بیش از 50درصد بیماران تحت درمان در شش استان کشورمان یعنی تهران، خوزستان، خراسان رضوی، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی زندگی می‌کنند و اگرچه استان تهران بالاترین آمار بیماران دیالیزی را (باتوجه به جمعیت) دارد، اما خوزستان نیز با سرعت بالایی جامعه بیماران دیالیزی خود را گسترش می‌دهد به طوری که مقام دوم در کشور را از این نظر به خود اختصاص داده است.

رشد سرسام‌آور در خوزستان

در این باره مسئول بیماری‌های خاص معاونت درمان دانشگاه جندی شاپور اهواز در همین زمینه از رشد سرسام‌آور بیماران دیالیزی در خوزستان خبر داده و به جام‌جم می‌گوید: ماهانه بین 60 تا 70 نفر به تعداد بیماران دیالیزی در استان و حدود 43 یا 44 نفر به تعداد بیماران دیالیزی این مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اهواز افزوده می‌شود که واقعا آمار بزرگ و نگران‌کننده‌ای است.

دکتر خجسته حسینی‌نژاد حتی به سن مبتلایان هم اشاره کرده و می‌افزاید: روند سریع ابتلا به بیماری‌های کلیه تا جایی پیش رفته که اکنون در خوزستان تعداد بیماران دیالیزی با کمتر از 14 سال نیز بسیار بالا رفته، در حالی که در گذشته و حتی تا پنج سال قبل، به هیچ‌وجه چنین آمار و ارقامی را در مورد تعداد بیماران دیالیزی در این بازه سنی نداشتیم.

وی با بیان این‌که خوزستان از نظر آمار بیماران دیالیزی رتبه دوم را در میان استان‌های کشور به خود اختصاص داده، تصریح می‌کند: طبق آخرین آمار، 1145بیمار دیالیزی در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز وجود دارد که این بیماران در مجموع 264 تخت بیمارستانی را به خود اختصاص داده‌اند.

حسینی‌نژاد، اگرچه بیماری‌های دیابت و فشار خون را شایع ترین عللی می‌داند که می‌توانند به نارسایی‌های کلیوی و دیالیزی شدن بیماران منجر شود، اما وجود عوامل محیطی را نیز در این زمینه بی‌تاثیر ندانسته، گرچه تاکید می‌کند هنوز تحقیق خاصی صورت نگرفته تا بدانیم عواملی مثل هوا یا آب آلوده چقدر می‌توانند در افزایش بیماران دیالیزی سهیم باشند.

مسئول بیماری‌های خاص معاونت درمان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز درخصوص تناسب تعداد تخت‌های بیمارستانی دیالیز در استان با تعداد بیماران دیالیزی نیز می‌گوید: با توجه به افزایش سرسام‌آور و روزافزون بیماران دیالیزی در خوزستان، فضای فیزیکی و تخت‌های بیمارستانی دیالیز در بخش‌های بیمارستان‌های دولتی نیاز به توسعه و دستگاه‌های دیالیز هم نیاز به نوسازی دارند که از همین‌جا از خیرین و نهادهای مردم نهاد استان می‌خواهیم به این زمینه نیز ورود کنند.

عوامل دخیل در دیالیزی شدن بیماران

دکتر رمضان احدی، قائم مقام معاونت درمان دانشگاه اهواز اما درخصوص عوامل موثر در دیالیزی شدن بیماران به جام‌جم می‌گوید: اگرچه باید تحقیقات علمی دقیق و جامعی درباره عوامل افزایش بیماران دیالیزی در خوزستان صورت بگیرد، اما در کل می‌توان گفت بیماری‌هایی چون دیابت و فشار خون، عفونت‌ها و... در ایجاد نارسایی کلیه دخالت دارند، ضمن این که مواردی چون هوای گرم و استفاده از آب آلوده نیز تاثیر زیادی دراین زمینه دارد.

به گفته دکتر احدی، هوای گرم باعث تبخیر و تعریق زیاد و درنتیجه کم آبی در بدن می‌شود و کم آبی هم اثرش را روی کلیه‌ها می‌گذارد و از آنجا که هوای خوزستان در اغلب اوقات سال بسیار گرم است و مشکل تبخیر و تعریق زیاد آب در بدن همه ساکنان این مناطق وجود دارد، احتمال نارسایی‌های کلیوی نیز افزایش می‌یابد. ضمن این که از دیگر سو اقلیم خوزستان شرایط را برای بیماران دیالیزی سخت‌تر کرده، به این ترتیب که در فصل گرما، مرگ بیماران دیالیزی نسبت به ماه‌های دیگر، چند برابر می‌شود؛ زیرا دیالیزی‌ها به‌دلیل مشکل کلیوی که دارند، دفع آب برایشان سخت است و به‌همین خاطر نمی‌توانند آب زیادی مصرف کنند . این درحالی است که هوا در اهواز به‌ قدری گرم است که هیچ‌کس نمی‌تواند بدون در دست داشتن بطری آب در شهر تردد کند.

این مقام مسئول یادآور می‌شود که عامل بسیار مهم دیگر استفاده از آب‌های آلوده است و از آنجا که آب ارتباط مستقیمی با کلیه دارد، وجود هرگونه آلودگی در آن می‌تواند در ایجاد بیماری‌های کلیوی دخالت داشته باشد.

مرگ؛ ایستگاه آخر آب‌های آلوده

تاثیر شرب آب آلوده در ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های کلیوی پیش از این نیز بارها مطرح شده بود. آخرین بار دی ماه سال گذشته بود، وقتی که شکرالله سلمان زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز علت فوت بیماران دیالیزی بیمارستان سینا در شهرستان کارون را آب آشامیدنی آلوده اعلام کرد.

ماجرا از این قرار بود که اوایل مرداد سال گذشته، چهار بیمار دیالیزی در بیمارستان سینای شهرستان کارون طی دو روز فوت کردند، فوت آنها به خبر داغ رسانه‌ها تبدیل شد و برای پیدا کردن علت فوت بیماران دیالیزی کمیته‌های استانی و کشوری تشکیل شد.

در نهایت دکتر سلمان‌زاده، نتیجه نهایی تحقیقات انجام شده را ابتلای بیماران دیالیزی به یک اسهال خونی ناشی از باکتری «ای کولای 957 » عنوان کرد که از طریق آب آشامیدنی به این بیماران منتقل شده بود.

علی ساری، نماینده شهر اهواز در این باره به جام‌جم می‌گوید: آلودگی آب خوزستان که بر هیچ‌کس پوشیده نیست، به حدی است که حتی آبی که با عنوان آب تصفیه شده از شبکه‌های آب شهری در اختیار مردم قرار می‌گیرد و یک بار دیگر هم در تصفیه خانه‌های خانگی، تصفیه می‌شود، از شرایط آب سالم برخوردار نیست و این مهم را براحتی می‌توان در آزمایشگاه‌ها به اثبات رساند.

وی پساب و فاضلاب شهری و صنعتی رها شده در رودهای استان بویژه کارون را دلیل عمده آلودگی آب خوزستان می‌داند که باعث بیماری‌های مختلف از جمله دیالیز می‌شود.

فاطمه مرادزاده

گروه ایران