روزی که در رستاخیز مُردم

با این چند جمله کوتاه صحبت‌های من با غلامحسین پیروانی آغاز شد. فوتبالیست قدیمی اهل شیراز که در فوتبال ایران به صدق و صفا شهره است. دوران فوتبالش را با تیم برق شیراز گذراند و در همین تیم و فجر شهید سپاسی مربیگری کرد. سرمربی تیم امید ایران شد و بسیاری از فوتبالیست‌های امروز زیر نظر او کار کردند.

پیروانی دین بزرگی بر گردن فوتبال دارد و با تمامی شایستگی‌هایش وقتی با او حرف می‌زنم انگار فوتبال هرگز آن‌گونه که باید قدردانش نبوده است. از کسی شکایت نمی‌کند اما می‌گوید از دورویی بدش می‌آید و نامرادی‌های زیادی دیده که همه را فراموش کرده است. می‌گوید دوربین خدا شبانه‌روز روشن است و حاضر و ناظر بر اعمال و رفتار بندگانش است. او همان آدم شعرهایی است که از ته‌دلش می‌خواند:

سربلندی گر بخواهی با همه یکرنگ باش

قالی از صدرنگ بودن زیر پا افتاده است

در تمامی دقایق گفت‌وگو، مرا با بیت و مصرعی تازه غافلگیر می‌کرد. به گذشته‌های دور نقبی می‌زد و خاطره‌ای می‌گفت و شعری می‌خواند بعد منتظر می‌ماند تا پرسش بعدی خودم را از دیروز و امروز غلامحسین پیروانی با او در میان بگذارم.

برگردیم به گذشته؟

بله خوبه از فلکه فخرآباد شیراز شروع کنیم. زمین‌های خاکی دوران بچگی که این روزها پارک شده است. من در این زمین‌ها فوتبال بازی می‌کردم.

روی زمین خاکی؟

ماسه بادی داشت مثل فوتبال ساحلی امروز. مرحوم پدرم این زمین را هموار کرده بود تا بتوانیم با بچه‌های محله‌مان فوتبال بازی کنیم.

آبی یا قرمز؟

من تمام افتخاراتم را در فوتبال با برق شیراز دارم، اما استقلال و پرسپولیس هرکدام ببرند طرفدار همان تیم هستم (خنده). ولی به احترام افشین به پرسپولیس احترام می‌گذارم.

خانواده فوتبالیست؟

مرحوم پدرم عاشق ورزشکار شدن بچه‌هایش بود، به همین دلیل ما همگی هرکدام جذب یک ورزش شدیم البته بیشتر فوتبال.

چطور؟

در خانواده پرتعداد پیروانی، ورزش جایگاه ویژه‌ای داشت. یکی از برادرانم هندبال بازی می‌کرد و یکی دیگر ورزشکار بود که به رحمت خدا رفت. افشین و امیرحسین هم فوتبالیست شدند.

شیطنت؟

افشین از همه ما شیطنت‌هایش بیشتر بود. یک‌بار حوض خالی‌کن آوردیم حوض‌مان را تمیز کند. افشین قسمت کم‌عمق حوض را به بنده خدا نشان داد گفت چقدر می‌گیری گفت 20 تومان. بعد هر چقدر از داخل حوض آب کشید دید خالی نمی‌شود چون قسمت پر عمق حوض به 2 متر می‌رسید. وقتی فهمید اعتراض کرد اما راضی فرستادیمش که برود. بعدها که فوتبالیست شد شیطنت‌هایش کم شد.

تاثیر شما؟

افشین و امیرحسین در دوران بازی از من مشورت می‌گرفتند و مدام راهنمایی‌شان می‌کردم، الحمدالله مردان بااخلاق فوتبال ایران هستند. از ابتدا نظم و انضباط در دستور کارشان بود و همیشه جوانمردی را سرلوحه برنامه ورزشی‌شان قرار داده‌اند.

جوانمردی؟

مردی ز کننده در خیبر پرس

اسرار کرم ز خواجه قنبر پرس

گر طالب فیض حق به صدقی حافظ

سرچشمه آن ز ساقی کوثر پرس

شهرت از بازی یا مربیگری؟

من در تیم جوانان ایران بازی کردم و کاپیتان تیم امید ایران بودم. در لیگ‌های تخت جمشید و قدس هم با برق شیراز و تیم فارس به میدان رفتم، اما شهرتم به دوران مربیگری در تیم فجر شیراز برمی‌گردد که یک بار هم قهرمان جام حذفی شدیم.

خاطره؟

روزنامه رستاخیز دو صفحه ورزشی داشت که از وسط تا می‌شد. این روزنامه بعد از بازی برق شیراز با ابومسلم مشهد در سال 55 که من خیلی خوب بازی کرده بودم و گل هم زده بودم تیتر زد؛ «پیروانی مرد روز 28» که روز 28 در قسمت تا شده افتاده بود و خیلی‌ها که تمام صفحه را ندیده بودند گفتند پیروانی مُرد. آن روز تا شب همه جا صحبت از مُردنم بود!

این روزهای پیروانی؟

باغچه‌ای دارم در اطراف شیراز و مشغول به پرورش گل. با خانواده‌ام زندگی خوبی دارم و راضی‌ام به رضای خدا.

زمزمه‌های همیشگی؟

تا توانی دلی به‌دست آور

که دل شکستن هنر نمی‌باشد...

عهد کردم که بدهکار نباشم به کسی

وای از اهل محبت که بدهکارم کرد...

در محبت همیشه بدهکار مردم باش چون با محبت کردن گل سرسبد مردم می‌شوی.

شیراز؟

به شیراز آی و فیض روح قدسی

بجوی از مردم صاحب کمالش

این «و» شیرازی‌ها؟

لهجه شیرازی‌ها یکی از شیرین‌ترین لهجه‌ها در میان مردم ایران است. مثلا می‌گویند آشو یخ کرد یعنی آن آش یخ کرد. یا کتابو به معنی آن کتاب. فلکه گازو هم که به غیر از شیرازی‌ها در نقاط مختلف ایران تلفظ می‌کنند اساسا غلط است .

حافظیه؟

خیلی به زیارت حضرت حافظ و سعدیه می‌روم و زیر لب اشعارشان را زمزمه می‌کنم.

شعر حافظ؟

شعری دکتر محمود حسابی دارد که آن را از اولین غزل حافظ وام گرفته است.

شه لب تشنگان می‌گفت زیر تیغ قاتل‌ها

الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها

به غیر از شاه مظلومان ندیدی عاشق صادق

که عشق آسان نبود اول ولی افتاد مشکل‌ها

پایان این گفت‌وگو؟

از شیراز و حافظش گفتیم نوبت سعدی است که می‌فرماید؛

راستی موجب رضای خداست

کس ندیدم که گم شده از ره راست

فوتبال و مداحی؟

من به مداحی و دعا کردن علاقه قلبی دارم و از 15، 16 سالگی همراه با فوتبال، مداحی هم کردم. آقای احمد حضرتی استعدادم را در نوحه‌خوانی شناخت و بعد شدم نوحه‌خوان.

نخستین نوحه؟

یا فاطمه تو بنگر غوغای کربلا را...

بچه هیاتی؟

پدرِ پدرم و پدرم ایام محرم و فاطمیه در منزل ما واقع در فخرآباد شیراز مراسم روضه‌خوانی داشتند و من از بچگی با نوحه مداحان اهل‌بیت بزرگ شدم.

اشعار روضه؟

اشعار را از شعرای مختلف انتخاب می‌کنم، اما خودم هم بعضی وقت‌ها چند کلمه به این اشعار اضافه می‌کنم. شیفته امام حسین(ع) هستم و بیشتر اشعار من حسینی است.

دل جای حسین است نه جای دگران

تا حسین هست نده دل به هوای دگران

محمد رضاپور -روزنامه نگار