آیین آردبیزگردانی در بندرعباس

به گزارش ایسنا، در اجرای این مراسم شماری از ساکنین محله‌های قدیمی خصوصاً کودکان بعد از نماز مغرب و عشا با در دست داشتن آردبیز (الک) به در خانه همسایه‌ها رفته و اشعاری به مناسبت میلاد حضرت مهدی(عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت می‌خوانند و با گفتن جمله «هارگیز گردون ما هادین» (آردبیز گردان ما رابدهید) با نذورات و انواع شیرینی‌ها پذیرایی می‌شوند.

افراد گروه در شعرهای خود همراه با آواز به همسایه‌ها توصیه می‌کنند که چنانچه با کسی قهر و کینه‌ای به دل دارید هم‌اکنون موقع آشتی و صلح و همچنین دید و بازدید و سرکشی به خویشاوندان بوده و باید به فکر یتیمان، نیازمندان و محرومین محله باشیم، افراد محل نیز با دادن قند، حلوا، شیرینی و حتی پول نقد و تنقلات دیگر از گروههای آردبیزگردان استقبال می‌کنند.

مردم بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین‌بندی محلات و بازار و حتی سردر خانه‌ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک گفته و اکثراً جشن‌های عقدکنان، عروسی، خواستگاری، حنابندان، ختنه سوران و حتی پختن نذری که اغلب شله‌زرد و آش است به همین مناسبت برگزار می‌شود.

همچنین اگر فرد و یا خانواده‌ای سیاهپوش و عزادار عزیزی باشد، رخت عزا را از تن بیرون آورده و در مراسم شله‌خوانی(مولودی) که درمساجد و منبرهای محل برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند، شرکت‌کنندگان نذری را جهت تبرک و شفای بیماران استفاده می‌کنند و به دیدار بزرگان فامیل و عیادت بیماران رفته و خود را برای مهمانی ماه مبارک رمضان آماده می‌کنند. این مراسم در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس هم برگزار شده و بین شیعیان و اهل سنت از اهمیت بسزایی برخوردار است.

آردبیزگردانی در فهرست آثار ملی

معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری هرمزگان در این‌باره گفت: آئین سنتی آردبیزگردانی هر سال در شب نیمه شعبان بعد از نماز مغرب و عشاء در محله‌های بندرعباس برگزار می‌شود و تا نیمه‌های شب ادامه دارد، این مراسم به معنای این است که در شب نیمه شعبان کینه‌ها در الک ریخته و دل‌ها جلا داده می‌شود و مردم این استان چند روز پیش از میلاد قائم آل محمد (عج)با تهیه مقداری نخود، کشمش، حلوا، شیرینی، خرما، شکلات، قند و پول نقد منتظر گروه‌های آردبیز گردان می‌مانند.

«اشکان مختاری» افزود: آردبیز گردانان که بیشتر آنان کودکان و نوجوانان هستند، در گروه‌های 5 تا 10 نفره به در خانه‌ها می‌روند و با خواندن شعرهایی در ستایش خدا و مدح حضرت مهدی(عج) هدیه می‌گیرند و این هدیه را متبرک می‌دانند.وی با اشاره به این که اهل سنت نیز با هدیه دادن شیرینی و شکلات به گروه‌های آردبیزگردان در این جشن سهیم می‌شوند، تصریح کرد: آئین معنوی آردبیزگردانی چهارسال پیش با شماره 1027 در فهرست آثار ملی ثبت شد.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: مراسم آردبیزگردانی در بیشتر مناطق استان از جمله محلات قدیمی بندرعباس، میناب، بندرکنگ، بندرلنگه و بنادر و جزایر هرمزگان برگزار می‌شود.

ثبت مراسم آردبیز

دبیر مجموعه خامس آل عباس نیز در این زمینه اظهار کرد: با ثبت این مراسم به‌دنبال حفظ و نشر آنها بودیم، چون درغیر این صورت تا چند سال دیگر مانند خیلی از آئین‌های سنتی دیگر استان به دست فراموشی سپرده شده و از میان می‌رفت.«هادی عرب» آردبیزگردانی را یک آئین معنوی و مذهبی دانست که نشان از اعتقاد و ایمان مردم این خطه دارد که به این طریق جشن نیمه شعبان را به همه اطلاع‌رسانی می‌کردند، افزود: بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین‌بندی محلات، بازار و حتی سردر خانه‌ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک می‌گفتند.

آردبیزگردانی، رسمی کهن

مسئول هیئت امنای مسجد صاحب الزمان محله پشت شهر نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که این مراسم در بیشتر شهرهای استان هرمزگان بندرلنگه و کنگ، میناب، جزایر قشم و هرمز و محلات قدیمی بندرعباس برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: پسرعموی پدربزرگم، 125 ساله بود که تعریف می‌کرد در زمان احمدشاه جوان بودم و از اجداد خودم شنیدم که این رسم و رسوم از آن زمان هم در محله پشت شهر و سایر محله‌های قدیمی بندرعباس رواج داشته و قدمتی بالای 400 سال و شاید بیشتر دارد.«عبداللطیف ضیایی» با اشاره به این که مردم دو شب قبل از میلاد امام ز‌مان(عج) به پیشواز رفته و در شب میلاد این مراسم به اوج خود می‌رسد، خاطرنشان کرد: از سیزدهم تا پانزدهم ماه شعبان مردم خصوصاً کودکان آردبیز یا الکی درست گرفته و به در خانه‌ها می‌روند.

دل‌های بی‌زنگار

مسئول قرارگاه تحول محله پشت شهر و حسین‌آباد با بیان این که رسم آردبیزگردانی نشانگر پایبندی مردم هرمزگان به اعتقادات و سنت‌هایشان است، افزود: خانواده‌های هرمزگانی این رسم را ترویج دادند تا به جوانان و نوجوانان بفهمانند که نه تنها مسلمانان بلکه همه بشریت منتظر قائم هستند.

ضیایی ادامه داد: الک به‌علت سوراخ‌های ریزی که دارد وقتی می‌خواهند با آن آرد را صاف کنند یا در گویش محلی بگیچند، می‌توان به وسیله آشغال‌ها و سنگ و کلوخ‌ها را از آرد جدا کنند و آردبیزگردانی حاوی این پیام است که باید دل‌های خود را الک و از کثافات و کینه‌ها صاف کنیم و با دلی صاف، طاهر و پاک به پیشواز نیمه شعبان برویم.

وی یادآور شد: ان‌شاالله روزی خواهد رسید که امام و مولایمان از پشت پرده خواهد آمد و همه بشریت را از ظلم و جور نجات خواهد داد.

به گزارش ایسنا، آئین و مراسم سنتی آردبیزگردانی متعلق به استان هرمزگان بوده و در فهرست معنوی کشور به ثبت رسیده است.