«جورچین» با نوروز می‌آید

به گزارش جام‌جم، این مستند به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمد دیندار موضوع اسباب‌بازی را از زوایای مختلف فرهنگی، آموزشی و اقتصادی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مستند با بسیاری از متولیان امر تولید اسباب‌بازی و متخصصان این حوزه از جمله مرضیه برومند کارگردان مجموعه‌های عروسکی، هادی حجازی‌فر بازیگر تئاتر و سینما، مجید قادری ایده‌پرداز عروسکدارا و سارا و مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و پژوهشگران و فعالان حوزه عروسک و نیز کودکان گفت‌وگو شده است.

محمدتقی فهیم مستند «جورچین» را یک اثر گزارشی دانست که مشکلات حوزه اسباب‌بازی را به عنوان یک موضوع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بررسی و دراین باره طرح مسأله می‌کند.

این منتقد معتقد است: جورچین اثری قابل تامل است، هرچند با کلیشه‌های فرمی و ساختاری متداول و در گفت‌وگو با کارشناسان ساخته شده است، اما کارگردان بخوبی توانسته از اوضاع عروسک و عروسک‌فروشان شروع کند و آرام‌آرام به تحلیل مسأله وارد شود و به دستاوردی نتیجه‌بخش برسد.

وی با تاکید بر این‌که مستندساز نباید به گفت‌وگو با کارشناسان بسنده کند، افزود: اولین قدم در ساخت هر اثر، اندیشیدن به مخاطب است و باید بدانیم برای چه کسی مستند را می‌سازیم.

فهیم، مستند را یک کالای مصرفی دانست که امروز وارد زندگی مردم شده و تاکید کرد: مردم امروز مستند را می‌بینند و مانند گذشته مستندها برای آرشیوها یا مدیران دولتی و سازمانی ساخته نمی‌شوند. به همین دلیل باید در ساخت آنها به فرم نیز اهمیت داد. فرم‌های مختلف می‌تواند روایت را برای مخاطب جذاب کند. با این نگاه، مستند جورچین از موضوع و محتوایی تازه‌ برخوردار است، اما در فرم و ساختار چندان موفق نبوده است. شاید با یک تدوین مجدد و کاستن از زمان، ریتم آن تندتر و نافذتر شود.

جبار آذین، دیگر منتقد حاضر در این مراسم هم گفت مستند جورچین باید ریشه‌ها را بررسی می‌کرد و به آسیب‌های فرهنگی می‌پرداخت، اما از نگاه فهیم این مستند یک اثر گزارشی است.

فهیم در پاسخ به آذین عنوان کرد: در مستندهای خبری مستندساز موظف به شناخت مسبب یک واقعه یا وضعیت است، اما در مستند‌های گزارشی تحلیلی، مستندساز به طرح موضوع می‌پردازد و مستند جورچین این کار را کرده است. اگرچه دراین باره چندان جسورانه عمل نکرده، اما به هر حال یک مستند تحلیلی محسوب می‌شود و حتما برای پخش از یک شبکه رسمی باید ملاحظاتی را نیز رعایت می‌کرده است.

ساخت مستندی درباره اسباب‌بازی از سال 1380 در ذهن محمد دیندار جرقه خورد و او از آن زمان به صورت پراکنده و نه مستمر روی این طرح تحقیق و مطالعه کرد. وقتی سال 1382 عروسک‌های دارا و سارا به بازار آمدند، این ایده دوباره جان گرفت و قرار شد در 13 قسمت برای تلویزیون ساخته شود، اما مقدماتش فراهم نشد.

براساس توضیحات دیندار، درنهایت مستند جورچین با حمایت شبکه افق و سلیم غفوری، مدیر وقت گروه مستند این شبکه و مدیر فعلی شبکه مستند ساخته شد.