یک جام و 6 مدعی

در کنار مدعیان سنتی قهرمانی لیگ در سال‌های اخیر، فولاد سودای تکرار آقایی در فوتبال ایران را در سر دارد.نفس این موضوع که لیگ برتر سیزدهم در پایان کار به جام جهانی منتهی می‌شود مطمئنا حساسیت و انگیزه دوچندانی به بازیکنان و تیم‌های مختلف می‌بخشد. تا اینجای کار یعنی در پایان هفته دوازدهم نیز رقابت نزدیک و نفسگیری بین تیم‌های بالای جدول وجود دارد؛ رقابتی که با حضور تیم‌های فولاد، تراکتورسازی، سپاهان، نفت، پرسپولیس و استقلال مطمئنا در هفته‌های آینده گرمای دوچندان به فوتبال کشور می‌بخشد. در اینجا نگاهی گذرا داریم به شش مدعی قهرمانی این فصل.

بدون حاشیه؛ مثل فولاد و فرکی

فولاد خوزستان در فصل گذشته هم روند رو به رشدی داشت و گرچه در پایان کار به عنوان چهارمی لیگ دوازدهم بسنده کرد، با این حال این تیم از جمله مدعیان قهرمانی در لیگ بود و بارها تا یک قدمی صدر جدول و حتی تثبیت صدرنشینی خود پیش رفت. برای همین بود که نخستین دیدار فولاد در لیگ سیزدهم که مقابل سپاهان بود فینال زودهنگام دو تیم مدعی لقب گرفت؛ دیداری که البته برنده آن سپاهان بود.

فولاد پس از آن شکست همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، نتایج درخور تحسینی کسب کرد و حتی فراتر از انتظار بر صدر جدول تکیه زد. فولادی‌ها که در لیگ چهارم یعنی در فصل 84 ـ83 مقتدرانه عنوان قهرمانی لیگ را از آن خود کردند به نظر می‌رسد پس از 9 دوره این بار هم بخت شماره یک قهرمانی (دست‌کم تا اینجای کار) هستند. تیمی که با ارائه بازی‌های روان و مربی بی‌حاشیه، اما کاربلدی همچون حسین فرکی پیشتاز لیگ برتر شده و این توانایی را دارد که همچنان صدرنشینی خود را حفظ کند. در بی‌حاشیه بودن فرکی همین بس که از تیم او به‌عنوان پیشتاز لیگ برتر، هیچ بازیکنی از سوی کارلوس کرش به اردوی تیم ملی دعوت نشد، اما فرکی حاشیه‌ای ایجاد نکرد. تصور کنید این اتفاق برای یکی از دو تیم مطرح پایتخت یا هر تیم دیگری می‌افتاد، آن وقت چگونه زمین و زمان را به هم می‌دوختند؟!

فولاد در شرایطی پیشتاز لیگ شده است که در ابتدای فصل مهاجم گلزن خود آرش افشین را روانه اصفهان کرد، اما در حالی که تصور می‌شد خط حمله شاگردان فرکی با جدایی این بازیکن دچار مشکل شود، به هیچ‌عنوان این تصور درست از آب درنیامد. چرا که آنها علاوه بر جذب فرزاد حاتمی از استقلال، یک بازیکن برزیلی به نام لوسیانو پریرا را حفظ کردند، بازیکنی که هم‌اکنون با شش گل زده در صدر جدول گلزنان قرار دارد و همچون فصل گذشته مدعی آقای گلی محسوب می‌شود. از طرفی فولادی‌ها در خط حمله از اسماعیل شریفات بهره می‌برند و تجربه این بازیکن به همراه تجربه و تعصب هافبک متعصب آنها یعنی بختیار رحمانی در کنار سنگربان قابل قبولی مانند ارشاد یوسفی هم در این موفقیت نقش داشته است. هر چند به‌طور کلی این تیم را می‌توان یک تیم منسجم تحت مدیریت هوشمند باشگاه توصیف کرد.

خط حمله تیم فرکی با 19 گل بهترین خط حمله لیگ برتر تا اینجای کار بوده است، اما در خط دفاعی نیز این تیم 14 بار تسلیم مهاجمان رقبا شده است و این می‌تواند پاشنه آشیل فولاد باشد. خط دفاعی‌ای که در دیدار مقابل پرسپولیس فوق‌العاده پر اشتباه ظاهر شد و به شکست 3 بر یک این تیم مقابل تیم علی دایی منجر شد و البته در هفته دوازدهم هم با پذیرش دو گل از نفت تهران، به تیم شوک وارد کرد. هرچند فرکی معتقد بود تیمش مقابل نفت شایسته پیروزی بود اما خود او می‌داند آمار 14 گل خورده در 12 بازی، مقابل نام هر تیمی که قرار بگیرد برایش مشکل‌ساز خواهد بود چه برسد به آن‌که تیم مورد نظر سودای قهرمانی هم در سر داشته باشد.

مدعی؛ با جباری یا بدون جباری

سپاهان وقتی پر سر و صداترین خرید فصل نقل و انتقالات را با جذب مجتبی جباری انجام داد بیشتر از همیشه در کانون توجه قرار گرفت. تیمی که در فصل گذشته قهرمانی را به استقلال واگذار کرده بود حالا با جذب شاه مهره خط میانی رقیب با توپ پر به استقبال لیگ سیزدهم رفت. گرچه آنها محمدرضا خلعتبری را از دست داده بودند، اما تصور شکل دیگر خط میانی با حضور محرم نویدکیا و جباری لرزه بر اندام هر حریفی می‌انداخت. اما اینها همه گمان و پیش‌بینی بود چرا که در میدان عمل اتفاق دیگری رقم خورد، جباری بی‌خیال سپاهان شد، نویدکیا هم مصدوم شد تا بدجوری دست زلاتکو کرانچار در پوست گردو بماند. کرانچار که گلزن ششدانگ خود جواهیر سوکای را هم به‌دلیل مصدومیت از دست داده بود در دو هفته آغازین فولاد خوزستان و استقلال تهران دو ضلع دیگر مدعیان قهرمانی در لیگ را با نتایج 2 بر صفر و 2 بر یک شکست داد تا بازهم خود را مدعی نشان دهد. اما وقتی در هفته چهارم یک برصفر مقابل تراکتورسازی و در هفته پنجم 2 بر یک مقابل فجر سپاسی تن به شکست داد، هوادارانش بیم آن را داشتند که تیمشان از روزهای اوج فاصله بگیرد.

با این حال سپاهان پرافتخار با تکیه بر دانش و تجربه مربی بزرگ خود زلاتکو کرانچار به هیچ‌عنوان وارد بحران نشد و تا پایان هفته دوازدهم فقط همان دو شکست را پذیرفت و 22 امتیاز اندوخت تا مثل تمام ادوار لیگ برتر بازهم مدعی قهرمانی باشد، حتی اگر بازیکنی مثل جباری در نیمه‌راه این تیم را رها کند. سپاهان البته بسیار امیدوار است با بازگشت نویدکیا و سوکای و با تکیه بر جوانانی همچون امید ابراهیمی، جهان عالیان و احسان حاج‌صفی آماده و همچنین جا افتادن آرش افشین در ترکیب تیم، تا پایان لیگ پرقدرت‌تر پیش برود.

نفت تهران و تلاش برای کسب سهمیه

فقط یک فصل برای تجربه‌اندوزی جوانان نفت تهران کافی بود تا بخوبی با شرایط لیگ برتر نه تنها خو گرفته که در جمع بالانشینان جدول رده‌بندی قرار بگیرند. شاید وقتی نفت تهران جواز حضور در لیگ دهم را کسب کرد بسیاری بر این عقیده بودند که از جمله کاندیداهای اصلی سقوط در همان فصل محسوب می‌شود اما جوانان جویای نام نفت در آن سال سیزدهم شدند و در دو دوره گذشته رده پنجم را تصاحب کردند. تیمی که در چند مرحله تا انتقال از پایتخت به شهرستان اراک پیش رفت، در این فصل با هدایت یحیی گل‌محمدی نتایج در خور تحسین دو فصل گذشته را تکرار کرده و امیدوار است بتواند این بار دست‌کم عنوان سوم را از آن خود کند و سهمیه حضور در لیگ قهرمانان آسیا را به‌دست آورد. این تیم تا اینجای کار که بالاتر از پرسپولیس و استقلال (آبی‌ها سه بازی کمتر انجام داده‌اند) در رده چهارم قرار دارد و دست کم روی کاغذ همچنان جزو مدعیان محسوب می‌شود.

پرسپولیس یک قدم به جلو

از آن قهرمانی تاریخی و به یادماندنی پرسپولیس در لیگ برتر، شش فصل می‌گذرد. شاید بدبین‌ترین هوادار پرسپولیس تصور نمی‌کرد سال‌ها باید برای تکرار این قهرمانی به انتظار بنشیند، اما این یک واقعیت تلخ برای پرسپولیس و هوادارانش است. تیمی که در این سال‌ها درگیر تغییر و تحولات مدیریتی، اختلافات درون باشگاهی، کج سلیقگی مدیران و عصیانگری برخی بازیکنان بود در پنج دوره گذشته لیگ به این طرف به ترتیب عناوین پنجم، چهارم، چهارم، دوازدهم و هفتم را از آن خود کرد که در این میان عنوان هفتمی فصل گذشته که فصلی بسیار پرفراز و نشیب برای سرخ‌ها و خریدهای میلیاردی شان بود بیش از همه عنوان‌های ذکر شده جلب توجه کرد.

در حالی که هواداران پرسپولیس دلیل اصلی ناکامی‌های خود را ضعف در یارگیری می‌پنداشتند، فصل قبل دیدند با صرف جذب ستاره‌ها نمی‌توان قهرمانی را تضمین شده دانست. از همین رو در فصل جدید پرسپولیس با رویکردی جدید و با علی دایی گام به نقل و انتقالات گذاشت. جذب بی‌سر و صدای جوانان جویای نام که پس از چند هفته با جذب ستاره‌ای به نام محمدرضا خلعتبری رنگ و بویی دیگر یافت باعث شد پرسپولیس در 12 هفته گذشته نسبت به سال‌های قبل یک قدم جلو باشد. تیمی که در خط دفاعی مستحکم و در خط حمله زهردار می‌نماید حمایت هواداران خود را برانگیخته است. هرچند پرسپولیس به قول علی دایی هنوز آرمانی نشده است و در رده پنجم جدول قرار دارد، اما این تیم اگر در نیم‌فصل به جذب یک هافبک بازیساز توانمند اقدام کند و در نتیجه دستی باز برای تنوع تاکتیکی داشته باشد، می‌تواند پس از شش سال دوباره جام قهرمانی را از آن خود کند. پرسپولیس مدل 92 با نیلسون، بنگر و سید جلال حسینی کم اشتباه و با بازیکنان گریزپایی همچون امید عالیشاه و پیام صادقیان (که به تیم زیر 22 سال هم دعوت شدند) و البته گلزن قهاری به نام سیدمهدی سیدصالحی مطمئنا امسال حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت.

رویای تراکتورسازی

فصل تازه حیات تراکتورسازی در حالی با بازگشت این تیم به لیگ برتر از فصل نهم همراه شد که عطش سال‌ها غیبت در سطح فوتبال ایران و ناکامی در بازگشت به لیگ برتر چنان اشتیاق را در دل مردم تبریز جای داده بود که در لیگ نهم و دهم هرجا نامی از تراکتورسازان می‌آمد بلافاصله سکوهای مملو از تماشاگر ورزشگاه یادگار امام(ره) هم در ذهن‌ها تداعی می‌شد. تراکتورسازی در آن سال‌ها به ترتیب در رده‌های هفتم و پنجم قرار گرفت. در لیگ یازدهم با امیر قلعه‌نویی به‌عنوان نایب قهرمانی دست یافت. لیگی که آغاز آن با استقبال باشکوه از قلعه‌نویی همراه بود اما در میانه‌های راه رابطه هواداران این تیم با سرمربی تیمشان قدری تیره و تار شد. به واقع تراکتورسازی گرچه در فصل گذشته هم با هدایت اولیویرا پرتغالی عنوان نایب قهرمانی خود را تکرار کرد اما بازهم خبری از حمایت چند ده هزار نفری در بازی‌های خانگی از این تیم نبود و اختلاف نظری که بین هواداران تیم ایجاد شده همچنان بر سر آن سنگینی می‌کند. تراکتورسازی که فصل گذشته نخستین تجربه آسیایی خود را ناموفق پشت سر گذاشت امسال هم با جذب کریم انصاری‌فرد و علی کریمی از پرسپولیس و سکانداری مجید جلالی، مربی با سابقه فوتبال، باز هم مدعی قهرمانی محسوب می‌شود. گرچه تیم جلالی هم هنوز حمایت کامل سکوها را به همراه ندارد و در بازی‌های خانگی نتایج دلچسب هوادارانش را کسب نکرده است. اما جلالی باتجربه تیمش روز به روز آماده‌تر و هماهنگ‌تر نشان می‌دهد. او همچنان که وعده داده بود انصاری فرد و کریمی متفاوتی را در این فصل رونمایی کرد؛ دو ستاره ناراضی و ناموفق فصل گذشته پرسپولیس که حالا در تبریز خوش می‌درخشند. علاوه بر این تراکتورسازان با سعید دقیقی و محمد نصرتی و دیگر بازیکنان خود به چیزی جز قهرمانی و درخشش در عرصه آسیا نمی‌اندیشند و چنانچه ظرفیت فعلی این تیم با آشتی همه جانبه هوادارانش همراه شود، کمتر تیمی می‌تواند مقابل آنها ایستادگی کند.

استقلال و تهدیدی به نام جام جهانی

استقلال مدافع عنوان قهرمانی لیگ برتر دیگر مدعی سنتی قهرمانی محسوب می‌شود. تیمی که در فصل گذشته پس از فراز و نشیب بسیار سرانجام قهرمانی را از سپاهان گرفت و برای سومین بار بر سکوی نخست لیگ برتر ایستاد. آبی‌ها گرچه تا اینجای کار در مجموع بد نتیجه نگرفته‌اند، اما امیر قلعه‌نویی سرمربی پرافتخار این تیم بیش از هر کس دیگری به نقاط ضعف تیمش آگاه است. خط دفاعی و سنگربان استقلال بر خلاف فصل گذشته خیلی از روزهای آرمانی فاصله داشته و به کمتر توپی نه می‌گویند. تا جایی که هرگونه حضور مهاجمان حریف روی دروازه رحمتی یک خطر جدی برای فروریختن دروازه آبی محسوب می‌شود، درست برخلاف فصل قبل. تیمی که مدافع عنوان قهرمانی است، چنین خط دفاعی یا به عبارتی دفاع تیمی کار سختی برای تکرار عنوان قهرمانی در پیش دارد. بنابراین در وهله اول به نظر می‌رسد قلعه نویی باید این ضعف عمده تیمش را که در لیگ قهرمانان آسیا هم نمایان بود، برطرف کند. از نظر شرایط سنی بازیکنان عمدتا بالای 30 سال به‌عنوان تهدید دیگری برای آبی‌ها محسوب می‌شوند، درست مثل نبود یک هافبک طراح در میانه زمین که با جدایی جباری، استقلال هنوز خلأ بزرگ آن را حس می‌کند. استقلال البته در شرایطی گام به لیگ سیزدهم گذاشت که تمرینات نیم‌بند این تیم به دلیل مشکلات مالی و همچنین حضور چند بازیکنش در اردوی تیم ملی به اذعان قلعه‌نویی مانع انجام شدن اصولی بدنسازی شد و برای همین است که در دقایق پایانی بیشتر بازی‌ها، توان بازیکنان تیم تحلیل می‌رود و مشخص نیست قلعه‌نویی چگونه می‌خواهد این مشکل را برطرف کند.

علاوه بر اینها استقلال پس از حذف از عرصه لیگ قهرمانان آسیا مطمئنا با تزلزل روحی نیز مواجه خواهد شد و گرچه این تزلزل کوتاه مدت خواهد بود اما چنانچه خیلی زود برطرف نشود می‌تواند تهدید جدی برای قلعه‌نویی و تیمش محسوب شود بخصوص با توجه به سه بازی عقب افتاده در لیگ که قطعا فشرده شدن بازی‌های این تیم را به دنبال خواهد داشت و در ادامه حضور دوباره آنها در فصل جدید لیگ قهرمانان آسیا و جام حذفی هم می‌تواند این فشردگی را دو چندان کند. با وجود همه اینها استقلال همیشه مدعی است و با توجه به نیمکت خوب و بازیکنان با تجربه‌اش در صورتی که دچار حاشیه نشود براحتی از گردونه مدعیان قهرمانی خارج نخواهد شد.