انگیزه بخشیدن به حامیان مالی

برای بررسی چگونگی وضع اسپانسرها در بسکتبال باید نکات کلی درباره حامیان مالی را در ورزش مدنظر قرار داد. در بخش بسکتبال ضعف‌هایی مشاهده می‌شود که البته در بررسی این ضعف‌ها نباید کلیات را از نظر دور داشت. در این چند سال نیازهایی که ورزش حرفه‌ای و قهرمانی داشته درست ارزیابی نشده است.

سازمان تربیت بدنی پیشین و وزارت ورزش کنونی، نه بودجه مناسبی را به این بخش اختصاص داد و نه راهکار قابل توجهی ارائه کرد تا براساس آن بخش خصوصی بتواند با ورود به حوزه ورزش دوام بیاورد. ساخت و سازها با تفکر یکسانی ایجاد نشد و اماکن ورزشی در بین استان‌های ایران توزیع ناکافی داشت تا گروهی استفاده کنند و گروهی دیگر از این امکانات بی‌بهره بمانند. دولت در بخش‌هایی وارد شد و پول‌های کلانی به بازار ورزش آمد، اما در سوی دیگر برابر بخش‌های دولتی مقاومت صورت گرفت تا سرمایه‌گذاری در ورزش در دو بعد دولتی و خصوصی با یک نوع پراکندگی روبه‌رو شود. به‌طور مثال صباباتری یکی از سازمان‌های مرتبط با دولت بود که به دنبال قهرمانی تیم بسکتبال در آسیا این تیم را به بهانه صرفه‌جویی در منابع مالی دولتی منحل کرد، اما در عین حال هزینه‌های تیم فوتبال را به عهده گرفت. این موضوع کاملا نشان می‌دهد که توزیع ثروت در ورزش ما برای رشد و توسعه برخی ورزش‌ها مناسب نیست.در بخش خصوصی که در این سال‌ها وارد ورزش شد، تعریفی جامع و نظام‌مند نداریم و به سازماندهی باشگاه‌ها یا تیم‌های این بخش کمتر توجه کرده‌ایم. اساس ورود این بخش بر چه پایه‌ای استوار است و اساسنامه‌های ورود و خروج آن و ضمانت‌هایی که باید وجود داشته باشد، چیست؟ در طرح جامع، به پشتیبانی مالی در ورزش توجه شده است، اما بی‌اعتنایی به این طرح در شرایطی که با تغییر مدیریت‌ها هر کس سیاست‌های خودش را اجرا می‌کند باعث شده تا باز هم سرمایه‌گذاران سرگردان بمانند و در واقع تکلیف خودشان را با ورود به حوزه ورزش ندانند. در حال حاضر، عده‌ای علاقه‌مند به ورود در عرصه ورزش هستند که شناخت انگیزه‌های آنها و تشویق این انگیزه‌ها باعث حضور طولانی مدت آنها می‌شود. عکس این موضوع با ناامید شدن این افراد صادق است. گروهی از سرمایه‌گذاران در ورزش درپی گرفتن موقعیت و امتیازهای دولتی هستند و گروهی هم برندشان را تبلیغ می‌کنند و به محض این‌که از طریق ورزش شناخته شدند عقب‌نشینی می‌کنند. همه این رفت و آمد‌ها به دلیل ضابطه‌مند نبودن کار در ورزش ایران است،‌اما تحت این شرایط بسیاری از بخش‌های مدیریت ورزش توانستند طرح راهبردی ایجاد کنند و در نهایت به تعامل درستی با برند‌ها و سرمایه‌گذاران و به عبارتی اسپانسرها برسند و اما گروهی دیگر نه. متولیان ورزش‌های مختلف شرایط را حس کردند و متوجه شدند تا زمانی که راهکار جدی برای برطرف کردن موانع موجود بر سر راه بخش خصوصی کنار زده نشود، آنها باید دست به کار شده و در این راه اسپانسرها را در ورزش حفظ کنند. در عین حال باید توجه داشت که خصوصی‌سازی بلافاصله انجام نمی‌شود و چنانچه اراده ورزش مبتنی بر این است که رفته‌رفته از بار مسئولیت‌های مالی دولت در ورزش کاسته شود، باید بتدریج این کار را انجام داد. نمونه بارز این کار را ترکیه در سال‌های قبل انجام داده است، به طوری که هم‌اکنون شرایط بازاریابی ورزش این کشور با شرایط سیاسی و اجتماعی ترکیه اصلا قابل قیاس نیست و بازاریابی ورزشی در ترکیه چند گام از شرایط سیاسی و اجتماعی آن بالاتر است. حتی با وجود مشکلات اقتصادی در اروپا کشورهایی مانند آلمان و ترکیه که در زمینه بازاریابی ورزشی قوی هستند از این لحاظ به مشکلی برخورد نکردند، در حالی که باشگاه‌های کشوری مثل یونان در جریان بحران اقتصادی ورشکسته شدند. بدون شک در فضای روزمرگی ورزش نمی‌شود به ایجاد فضاهای جدید از جمله بازاریابی ورزشی دلخوش بود، با وجود این مدیرانی که شرایط را بهتر درک کرده‌اند، سعی می‌کنند انگیزه‌های حامیان مالی را در حوزه مدیریت ورزشی خود حفظ کنند. این مدیران با رعایت انصاف و عدالت همچنین ایجاد امنیت در سرمایه‌گذاری، اعتمادسازی می‌کنند تا پشتیبانی مالی اسپانسرها در حوزه مربوط ادامه داشته باشد. به‌عنوان نمونه فدراسیون والیبال در این زمینه حرکت‌های درستی انجام داد و در لیگ سال گذشته کمتر از بسکتبال در معرض خطر کناره‌گیری حامیان مالی قرار گرفت.

مهران شاهین‌طبع ‌/‌ مربی بسکتبال