گفتگو با علی راستی ، مجری رادیو

بهترین راهنمای بیان ، مطلب است

کد خبر: ۶۱۱

اشاره : آگهی چاپ شده در یکی از نشریات تبریز )سال 1352 ( راه ورود علی راستی به رادیو بود. او پس از خواندن آگهی فراخوان رادیو، تست می دهد و پس از پذیرفته شدن ، کار خود را با برنامه "جوانان" آغاز میکند.این مجری رادیو با حضور در برنامه هایی همچون "قلمرو"، "صدای صبح "، "داستان های جهان " که دو سال ادامه داشت و... سابقه ای طولانی در کار رادیویی دارد."عصری با موسیقی " برنامه فعلی وی است که روزهای جمعه از ساعت 1430 / تا18 از شبکه فرهنگ پخش می شود. در این برنامه به جنبه های گوناگون آواز و موسیقی پرداخته میشود.گفتنی است که این مجری رادیو، دستی در موسیقی و آواز نیز دارد و ردیف های آوازی را تدریس میکند.گفتگوی خبرنگار ما با وی درباره تفاوت های گوینده با مجری ، چگونگی هماهنگی صدا با محتوای برنامه و بداهه گویی در اجراست.با توجه به این که هر تن صدایی برای گویندگی در سبک خاصی مناسب است ، چگونه در آیتم های گوناگون )علمی ، فرهنگی ، ادبی و...( و در برنامه های مختلف گویندگی کرده اید؛در موقعیت فعلی که شبکه فرهنگ با کمبود گوینده مواجه است ، انتخاب آیتم ها هم به عهده گوینده نیست . در واقع گوینده ، انتخاب میشود.با وجود این چگونه می شود صدا را برای برنامه های مختلف همسو کرد؛نوع مطلب ، بهترین راهنمای بیان است . اگر نوشته ، عامیانه و غیرکتابی باشد، آن را محاوره ای می خوانیم ، ولی متن علمی و سنگین را کاملا کتابی بیان می کنیم . به هر حال خود مطلب می گوید که چگونه باید ادا شود و گوینده هم سعی می کند تا حق مطلب را ادا کند. هر چه پختگی و سابقه گوینده بیشتر باشد، فاصله گوینده از متن کمتر میشود.در بعضی از برنامه ها، مجری برای اجرای قطعات نمایشی تغییر صدا میدهد.به عقیده من اجرای بخشهای نمایشی باید به گروه نمایشی واگذار شود. اما گاهی با توجه به کمبودهایی که در زمینه بازیگر وجود دارد و همچنین توانایی های گوینده ، بعضی از بخشهای نمایشی کوتاه پیش بینی شده در برنامه را خود گوینده اجرا میکند.نقش خلاقیت چه می شود؛اگر مجری از قبل تیپ خاصی را تمرین کرده باشد، مثل تیپ "فلفلی " )علی تابش ( و... در اجرا هم می تواند از این تیپها استفاده کند، اما در صورتی که مجری هیچ گونه سابقه قبلی و یا توانایی در این زمینه نداشته باشد، بعید است از عهده چنین اجراهایی برآید.بین گوینده و مجری ، تفاوتی قائل هستید؛گوینده و مجری خیلی هم به نزدیک هستند، ولی همانطور که از کلمه گوینده برمی آید، گوینده فقط گوینده است : از روی متن می خواند و آن را به شنونده القا می کند. اما مجری علاوه بر خواندن مطالب ، درلحظه جملاتی را به صورت بداهه می گوید و حتی اگر مساله خاصی )به ویژه در برنامه های زنده ( پیش بیاید، آن را انعکاس می دهد. البته این کار می تواند در عین حال دو کار مجزا باشد؛ چون بعضی از آدمها، لفاظی و بداهه گویی ندارند و همین مساله ، تفاوت مجری با گوینده محسوب میشود.با توجه به بداهه گویی هایی که در برنامه زنده وجود دارد، نقش نویسنده چه می شود؛متن ، چارچوب برنامه را مشخص می کند و صحبتهای بداهه در همان چارچوب تعیین شده نویسنده هستند. البته من به جرات می توانم بگویم ، بسیاری از کسانی که در حال حاضر برای رادیو نویسندگی می کنند، اصلا نویسنده نیستند، چون نویسندگی توانایی هایی را می طلبد که بیشتر نویسنده های موجود، فاقد آن هستند.متنی که به وسیله "نویسنده ای خوب " نوشته شده است ، چه ویژگی هایی دارد؛وقتی متن خوبی را می خوانید، جمله بندی های منسجم این متن نشاندهنده انشای خوب و آگاهی نویسنده از موضوع است . )آیین نگارش بسیار مهم است که در ایران ، کمتر به آن اهمیت داده می شود( و البته متن خوب ، حتما فاقد اشکالات املایی ، نوشتاری و ویرایشی نیز هست . گاهی جملات متنهایی که به دست گوینده داده می شود، آنچنان طولانی اند که گوینده ناچار می شود تا حد امکان تغییرات لازم را در متن ایجاد کند، در حالی که نوشته خوب ، مجموعه ای از جملات کوتاه است که برای رادیو تنظیم شده باشد.گفتگو: فریبا نحوی