مرداک دشداشه‌پوش

ولیدبن طلال ، صاحب مجموعه شبکه‌های موسوم به «روتانا»ست که برنامه‌های متنوع سرگرمی را به بینندگانش در جهان عرب عرضه می‌کند اما گفته می‌شود بن طلال موسس اصلی روتانا نیست بلکه فردی به نام ابراهیم نجرو و برادرانش با مشارکت تاجر مشهور سعودی به نام «صالح کامل» این مجموعه را تاسیس کردند و امیر بن طلال سعودی در سال 1995، 25 درصد، در سال 2002، 48 درصد و در سال 2003 تمام سهام این مجموعه را خریداری کرد.

این مجموعه ابتدا تنها و تنها تولیدکننده کارهای موسیقی در جهان عرب بود آنگاه که در سال 1982 پا به عرصه گذاشت و توانست تا سال 2000 شبکه گسترده توزیع موسیقی و سی‌دی‌های موسیقی را ایجاد کند.مجموعه‌ای که امروز تحت عنوان «روتانا ریکوردز» فعالیت می‌کند و تا امروز با بیش از صد خواننده و فعال در این عرصه در جهان عرب همکاری داشته است از جمله چهره‌هایی چون عمرو دیاب، کاظم ساهر، جولیا پطرس، محمد عبده، فضل شاکر و ...

اما با آغاز قرن 21 و رقابت شدید رسانه‌ای بر روی ماهواره‌ها این گروه اقدام به تاسیس مجموعه‌ای از شبکه‌های سرگرمی کرد.

سال آغاز فعالیت مجموعه شبکه‌های تلویزیونی روتانا 2003 عنوان شده و در ابتدا پنج شبکه «روتانا موسیقی»، «روتانا کلیپ»، «روتانا طرب»، «روتانا اغانی» و «روتانا خلیجی» تاسیس شد که بیشتر آثار موسیقی کلاسیک و جدید و موسیقی خلیجی پخش می‌کردند.

البته در سال‌های بعد (2009) این شبکه‌ها در دو شبکه «روتانا موسیقی» و «روتانا کلیپ» ادغام شد و در کنار آن «روتانا زمان» که به پخش موسیقی‌های قدیمی می‌پرداخت تاسیس شد، هر چند بعدا پخش فیلم‌های کلاسیک جهان عرب بویژه مصری در دستور کارش قرار گرفت. همزمان با تاسیس «روتانا زمان»، «روتانا سینما» نیز برای پخش فیلم‌های عربی تاسیس شد و دو سال بعد در سال 2011 همزمان با حوادث انقلاب مصر «روتانا مصر» و در سال 2012 «روتانا افلام» برای پخش جشنواره سینمایی عربستان و «روتانا کلاسیک» تاسیس شد و سال گذشته میلادی (2017) نیز شبکه «روتانا دراما» که به پخش سریال‌های عربی، ترکی و آمریکایی می‌پردازد تاسیس شد. همه این شبکه‌ها که در طول تقریبا ده سال و بین سال‌های 2003 تا 2012 تاسیس شدند کارشان سرگرمی به هر نحو ممکن ولو مبتذل است اما یک شبکه از این مجموعه که اتفاقا پسوند روتانا ندارد شبکه‌ای به نام «الرساله» است که در سال 2007 و در زیرمجموعه این شبکه و با هدف پخش برنامه‌های اسلامی و تربیتی برای زنان، خانواده و کودکان تاسیس شد. برنامه‌هایی از قبیل تفسیر قرآن، بیان احادیث مانند «الاحادیث القدسیه»، سبک زندگی دینی مانند «حیاه جدیده» و درباره سنت پیامبر اکرم(ص) مانند «علمنی محمد(ص)» با حضور چهره‌های مطرحی از علمای اهل سنت مانند دکتر عایض القرنی، علی جمعه و... در این شبکه به روی آنتن می‌رود.

مجموعه روتانا علاوه بر شبکه‌های تلویزیونی شبکه‌های رادیویی هم دارد؛ چهار شبکه در چهار کشور عربی؛ شبکه‌های روتانا سعودی در عربستان و روتانا اردن در اردن و شبکه‌های دلتا و استایل به ترتیب در لبنان و سوریه.

خانه فیلم، مجله، شرکت‌های تولیدی و شرکت‌های تبلیغاتی و حتی تعدادی رستوران و هتل دیگر امکانات مجموعه روتاناست که تاسیس شده و کار می‌کند.

خانه فیلم روتانا دارای بیش از 2000 فیلم قدیمی عربی است و به نوعی یکی از بزرگ‌ترین آرشیوهای سینمایی در جهان عرب است و در کنار آن مجله روتانا هم اخبار هنری و موسیقی منتشر می‌کند.

دو موسسه «روتانا مدیا سرویسیز» و «روتانا اوتدور» دو شرکت تبلیغاتی هستند که برای مجموعه روتانا به ترتیب در جهان عرب و در میان دیگر کشورها اقدام به بازاریابی و گرفتن تبلیغات و ساخت تبلیغات تلویزیونی می‌کنند. «استودیوهای روتانا» نیز مجموعه‌ای است که به فیلم‌سازی و سریال‌سازی برای پخش در سینماهای جهان عرب یا شبکه‌های روتانا اقدام به تولید می‌کند.

این مجموعه در کنار شبکه‌هایی که راسا تاسیس کرده و آنها را اداره می‌کند در تاسیس یا اداره بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی در جهان مشارکت دارد.

یکی از مهم‌ترین اتفاقات در این شبکه قرارداد مشارکت بین روتانا و گروه «نیوز کورپوریشن» به ریاست یهودی صهیونیست «روبرت مرداک» است که این یهودی هم‌اکنون کمی کمتر از 19 درصد سهام روتانا را در اختیار دارد. این ارتباط بین بن طلال و مرداک باعث شد اداره سرویس عربی شبکه‌های فاکس متعلق به مرداک از جمله دو شبکه «فاکس سریز» (برای پخش سریال) و «فاکس مووی» (برای پخش فیلم سینمایی) در اختیار این مجموعه قرار بگیرد.

از دیگر نقل و انتقالات جدی در این عرصه خرید شبکه مهم و قدیمی «LBC» لبنان که متعلق به جریان مسیحی «قوات اللبنانیه» بود از سوی مجموعه روتاناست که در سال 2012 این اتفاق رخ داد اما با مشکلات زیاد مالی و حقوقی روبه‌رو شد تا جایی که بن طلال در دادگاه لبنان و فرانسه در این زمینه محکوم به پرداخت خسارت و حتی بازگرداندن برخی اموال شد تا جایی که هم‌اکنون شبکه ماهواره‌ای و زمینی «LBC» در دست دو گروه مختلف مدیریت می‌شوند.

رابرت مرداک سعودی‌ها

ولید بن طلال مدیر مجموعه روتانا در رسانه‌های آمریکایی نیز سرمایه‌گذاری کرده و از جمله صاحب 7 درصد از سهام شرکت رابرت مرداک، «نیوز کورپوریشن» و همچنین دارنده بخشی از سهام شبکه اجتماعی توییتر است.

یکی از معروف‌ترین و جنجالی‌ترین برنامه‌های پخش‌شده در مجموعه روتانا، سریال جنجالی «الحسن و الحسین» بود که از شبکه «روتانا خلیجی» پخش شد و به تاریخ صدر اسلام از زمان قیام علیه خلیفه سوم تا روز عاشورا می‌پرداخت و این سریال بشدت مورد مخالفت شیعیان در ایران و جهان و الازهر و جریان‌های سنی‌مذهب قرار گرفت.

سجاد اسلامیان