یادی از بازی‌های کودکانه خاطره‌انگیز

به گزارش جام‌جم، مجموعه بازی کنیم، بخندیم به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردان ابوالفضل رازانی در 26 قسمت به سفارش مرکز پویانمایی صبا تهیه و تولید شده است.

برای بچه‌های امروز

بچه‌های امروز سرشان را با بازی‌های رایانه‌ای گرم می‌کنند. بیشتر آنها چیز زیادی درباره الک‌دولک، گرگم به هوا یا هفت‌سنگ نمی‌دانند. ابوالفضل رازانی، کارگردان پیشکسوت انیمیشن و استاد دانشگاه صداوسیما درباره ساخت مجموعه بازی کنیم، بخندیم برای معرفی بازی‌های بومی و محلی به جام‌جم می‌گوید: سال‌ها بود بچه‌ها را حین بازی و شادی در خیابان‌ها و کوچه‌های شهر می‌دیدم، اما مدتی است دیگر آنها را نمی‌بینم. دیدم حیف است آن همه بازی زیبا و جذاب فراموش شود و به خاطرات بپیوندد.

رازانی طرح ساخت یک استاپ موشن (عروسکی تک‌فریم) بر اساس بازی‌های بومی و محلی را سال 82 به شبکه دو ارائه کرد و از آنجا به مرکز پویانمایی صبا معرفی شد و توانست ایده‌اش را در این مرکز عملی کند.

بر اساس اظهارات این انیمیشن‌ساز، بعد از تحقیق و پژوهش‌های مفصل درباره بازی‌های بومی و محلی، بیش از 3000 بازی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت از بین آنها 26 بازی برای ساخت مجموعه بازی کنیم، بخندیم انتخاب شد. رازانی می‌گوید: علاوه بر این که تعداد زیادی بازی بومی داریم، از برخی بازی‌ها هم چند نمونه وجود دارد، مثلا بازی الک‌دولک در مناطق مختلف ایران به شیوه‌های مختلف بازی می‌شود. از بین همه بازی‌ها، آنها را انتخاب کردیم که قابلیت تبدیل شدن به انیمیشن را داشته باشند و امروزه هم به کار آیند.

این کارگردان در مجموعه بازی کنیم، بخندیم به بازی‌های ساده‌ای مانند دوزبازی هم توجه کرده و آن را به صورت گرافیکی در مجموعه انیمیشنی‌اش به نمایش گذاشته، چراکه معتقد است انجام این بازی برای بچه‌های امروز شدنی است و در گوشه‌ای از آپارتمان می‌توانند این بازی را بکنند.

بازی‌های موزیکال

هر قسمت از بازی کنیم، بخندیم، یکی از بازی‌های بومی و محلی را معرفی می‌کند، البته همراه با شعر و موسیقی. برخی بازی‌های بومی مانند عمو زنجیرباف ترانه دارند، اما نه همه آنها. در مجموعه‌ای که ابوالفضل رازانی ساخته، برای همه بازی‌ها شعر سروده و کل مجموعه به صورت موزیکال ساخته شده است.

به گفته رازانی، اشعار این مجموعه توسط منوچهر کریم‌زاده و شادی رازانی سروده و برخی ترانه‌های موجود هم اصلاح شده‌اند. این استاد انیمیشن درباره شیوه تولید بازی کنیم، بخندیم توضیح می‌دهد: محمدرضا علیقلی، موسیقی این مجموعه را ساخته است. پس از نوشته شدن فیلمنامه موسیقی و شعر هر قسمت ساخته شد و بعد از فریم‌شماری بر اساس موسیقی، ضبط تصاویر انجام گرفت.

ابوالفضل رازانی که سال 1348 مجموعه شش قسمتی «ماه پیشونی» را به عنوان اولین مجموعه انیمیشنی برای تلویزیون ساخته، در زمینه استاپ موشن تجربه و تبحر دارد و به همین دلیل هم مجموعه بازی کنیم، بخندیم را با همین تکنیک می‌سازد.

این انیمیشن‌ساز پیشکسوت درباره کاراکترهای این مجموعه می‌گوید: علی احمدی 14 کاراکتر برای این مجموعه طراحی کرده و بیژن خوش‌خرام و حمید آقا‌ربیع آنها را ساخته‌اند. چهره، لباس و شمایل این عروسک‌ها که تقریبا 12 یا 13 سانتی‌متر قد دارند با توجه به ویژگی‌های مناطق گوناگون ایران طراحی شده‌اند. برای آنها لباس دوخته و چهره‌هایشان گریم‌ شده است. براساس توضیحات این کارگردان، آرش رازانی متحرک‌سازی و کارگردانی فنی این انیمیشن را به عهده داشته است.

ساده و برای همه

از آنجا که مجموعه بازی کنیم، بخندیم قرار است بازی‌های بومی را به بچه‌های امروز معرفی کند، بازی‌ها در مکان‌هایی اجرا می‌شود که برای بچه‌های امروز ملموس و آشنا باشد.

این کارگردان می‌گوید: فضای داخل خانه، حیاط، اتاق بچه‌ها و فضای سبز از جمله مکان‌هایی است که برای این مجموعه طراحی کرده‌ایم. البته در مواردی به مضمون و محتوای بازی‌ها نیز توجه داشته‌ایم و به‌عنوان نمونه چون در شعر عمو زنجیرباف به کوه اشاره می‌شود، برای این قسمت از مجموعه فضای کوهستانی را بازسازی کرده‌ایم.

ابوالفضل رازانی مجموعه بازی کنیم، بخندیم را یک استاپ موشن کلاسیک و ساده می‌داند که در ساخت آن از تمرکز بر جزئیات مکان‌ها پرهیز شده که مبادا حواس کودکان از بازی‌ها پرت شود و در عوض انتخاب و معرفی بازی‌ها با دقت انجام شده است.

بپر به جای خالی

در مجموعه بازی کنیم، بخندیم، 26 بازی معرفی شده که شاید همه آنها حتی برای بچه‌های دیروز هم آشنا نباشند؛ بنابراین والدین هم می‌توانند کنار بچه‌ها این مجموعه را تماشا کنند و در کنار قایم باشک، وسطی، خروس‌جنگی و چرخ چرخ عباسی با بازی‌هایی مثل جز گوو آشنا شوند که نوعی چوگان است یا اکر دوکر که نوعی خاله بازی.

احتمالا در این مجموعه متوجه خواهیم شد هر کسی کار خودش بار خودش آتیش به انبار خودش، فقط یک ضرب‌المثل نیست، بلکه زمانی بازی بچه‌های این سرزمین بوده است.

چشم بندونک، بپر به جای خود، توپی و چوبی و بدو و بزن و جا بگیر از دیگر بازی‌هایی است که در این مجموعه به کودکان معرفی خواهد شد.