مرجعیت رسانه‌ای صدا و سیما در‌انتخابات

احسان قاضی‌زاده هاشمی، سخنگوی کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری نیز روز گذشته در گفت‌وگو با میزان اعلام کرده بود که بیش از 70 درصد مردم اخبارشان را از رسانه ملی دریافت می‌کنند و مرجعیت رسانه ملی سبب شده تا دیگر فضاهای تبلیغاتی با آرامش همراه باشند.

کارشناسان و متخصصان حوزه رسانه با دلایل متعدد بر تاثیرگذاری و مرجعیت رسانه ملی صحه می‌گذارند و بر آن تاکید دارند. در ادامه برخی از این کارشناسان و فعالان رسانه‌ای به برخی از دلایل مرجعیت رسانه ملی در انتخابات پیش رو، اشاره کرده‌اند.

نقش تاثیرگذار مناظره‌ها و برنامه‌های زنده

احمد یحیایی‌ایله‌ای، مدرس ارتباطات و روابط عمومی است. وی درخصوص مرجعیت رسانه‌های رسمی چون رادیو و تلویزیون و نقششان در اطلاع‌رسانی هر چه بهتر اخبار و اطلاعات موثق به مخاطبان می‌گوید: امروزه تعاریف و کارکردهای رسانه‌ها عوض شده است و رسانه‌ها برای تاثیرگذاری بیشتر بر افکارعمومی باید بکوشند برنامه‌هایشان را بیشتر به سمت برنامه‌های زنده و بی‌واسطه سوق دهند.

این برنامه‌های زنده هستند که این روزها به عنوان مرجع محسوب می‌شوند و مردم توجه‌شان بیشتر به چنین برنامه‌هایی معطوف است.

این استاد ارتباطات دانشگاه می‌افزاید: در چنین شرایطی دیدیم که رسانه ملی وظیفه‌اش را در قبال انتخابات بخوبی انجام داد و بویژه پخش برنامه‌های زنده‌ای چون گفت‌وگوهای خبری نامزدها و نیز انجام مناظره میان آنها‌ توانست نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کند. قریب به اتفاق و در واقع می‌شود گفت بیشتر مردم در طول ایام انتخابات بیننده چنین برنامه‌هایی هستند و به‌طور جدی آن را پیگیری می‌کنند. برنامه‌های زنده توان و مهارت‌های فرد مهمان برنامه را به چالش می‌کشند و میزان صداقت در آنها‌ نسبت به برنامه‌های تولیدی بیشتر است. لذا دیدیم که رسانه ملی هم در این زمینه موفق بود و برنامه‌های زنده مختلفی را روانه آنتن کرد. همچنین امکان انتخاب میان برنامه‌های مختلف هم برای مخاطبان فراهم بود.

این مدرس ارتباطات و روابط عمومی درخصوص نقش شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی و عقب‌ماندنشان به لحاظ تاثیرگذاری نسبت به صداوسیما اظهار می‌کند: شبکه‌های اجتماعی عموما به تحلیل اخبار و وقایع می‌پردازند و مخاطبان ترجیح می‌دهند در زمینه کسب اخبار و اطلاعات درست، همچنان به رسانه‌های ملی چون رادیو و تلویزیون و مطبوعات مراجعه کنند و خبر را از آن راه به‌دست بیاورند.

رادیو و تلویزیون برخلاف شبکه‌های مجازی، جهت فکری افراد را روشن می‌کند و به نظر می‌رسد بسیاری از مردم نظر اصلی‌شان را برای رای دادن در طول تماشای همین مناظره‌ها و برنامه‌های زنده کسب کرده‌اند و فقط برای تحلیل و بررسی‌های بیشتر به شبکه‌های اجتماعی مراجعه می‌کنند.

رسانه‌ای برای رویدادهای ملی

سعید ابوطالب رسانه ملی را رسانه مرجع برای مردم توصیف کرد. از نگاه این مستندساز، مردم در انتخابات ریاست جمهوری و برای اطلاع‌گیری در این زمینه بیشتر از هر چیز به رسانه ملی مراجعه کرده‌اند.

نماینده مردم تهران در مجلس هفتم شورای اسلامی، رسانه ملی را رسانه‌ای برای رویدادهای ملی دانست و توضیح داد: در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، مردم شبکه‌های اجتماعی را نیز در اختیار داشتند، اما فضای مجازی بخصوص به دلیل قابلیتی که برای جست‌وجوی اطلاعات در اختیار قرار می‌دهد، معمولا مورد استفاده گروه‌های مرجع و نخبگان جامعه است، اما درباره اتفاقات روز جامعه، اخبار و رخدادها بخصوص درباره پدیده مهمی مانند انتخابات و دیگر وقایعی که گستره ملی و بین‌المللی را شامل می‌شود، رسانه ملی همچنان مرجع رسمی اطلاع‌گیری همه مردم است.

ابوطالب رسانه ملی را در ارائه اخبار و اطلاعات مربوط به انتخابات را موفق ارزیابی کرد و در این باره توضیح داد: درست است که همه مردم سلیقه سیاسی خود را از تلویزیون نمی‌گیرند، اما این رسانه در ارائه اطلاعات مربوط به انتخابات و بخصوص در مناظره‌های تلویزیونی بسیار موفق بوده است.

به گفته این مستندساز، رسانه ملی با استفاده از تجربیات انتخابات قبلی در زمینه برگزاری مناظره از جمله در نوع چینش و زمان پخش سه مناظره، طراحی سوالات، فاصله برگزاری مناظره‌ها، دکور، صحنه و نوع زمان‌بندی و انتخاب مجری، موفق بوده است. ابوطالب پخش زنده مناظره‌ها را از دیگر دلایل موفقیت تلویزیون در راستای اطلاع‌رسانی انتخاباتی دانست و نیز تاکید کرد: بسیاری از داده‌ها شامل فیلم و عکس و نیز اطلاعات منتشر شده در فضای مجازی در واقع از اطلاعات و تصاویر پخش شده از تلویزیون، انتخاب و در شبکه‌های اجتماعی گسترده شده است.

اقبال مردم از برنامه‌های انتخاباتی رادیو ایران

بهنام احمدپور، مدیر رادیو ایران درباره نقش صدا و سیما در معرفی نامزدهای ریاست جمهوری و مراجعه مردم به رسانه ملی گفت: نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد برنامه‌های انتخاباتی که در این مدت از شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی پخش شده با اقبال مخاطبان روبه‌رو شده است. در واقع شبکه‌های رادیویی بویژه رادیو ایران در این مدت نقش مهمی در شفاف‌سازی شرایط و برنامه‌های نامزدهای ریاست جمهوری داشته است. وی ادامه داد: ما با پخش برنامه‌های متنوع از نامزدهای ریاست جمهوری تلاش کرده‌ایم مردم با مواضع نامزدها در حوزه‌های مختلف همچون سیاسی، اقتصادی، بین‌المللی، فرهنگی، اجتماعی و... آشنا شوند. ضمن این‌که سعی کرده‌ایم با اطلاع‌رسانی شفاف مردم بتوانند براحتی تصمیم‌گیری و فرد اصلح را انتخاب کنند.

مدیر رادیو ایران با اشاره به پخش برنامه‌های زنده نامزدهای ریاست‌جمهوری عنوان کرد: ما در رادیو ایران مناظره‌ها و گفت‌وگوهای ویژه خبری شبکه دو را زنده پخش می‌کردیم تا اگر کسی دسترسی به تلویزیون ندارد و در مسیر خانه یا کار است، بتواند در جریان صحبت نامزدهای ریاست جمهوری قرار بگیرد. آمارها نشان می‌دهد میزان مراجعه مردم در این مدت به رادیو ایران خیلی بالاست، ضمن این‌که بر این مساله تاکید کرده‌اند صدا و سیما نقش مهمی در شناخت آنها از نامزدها داشته است.

احمدپور اظهار کرد: در واقع حجم گسترده برنامه‌های انتخاباتی صدا وسیما باعث شد تا رقیبی برای رسانه ملی در این حوزه وجود نداشته باشد و مردم به چشم یک مرجع معتبر به رسانه ملی نگاه کنند و اطلاعات لازم را دریافت کنند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد میزان استفاده مردم از برنامه‌های انتخاباتی نسبت به دیگر رسانه‌ها از جمله فضای مجازی خیلی بالاتر بوده و تنها رسانه‌ای بوده که با اطمینان خاطر نسبت به برنامه‌های نامزدها شناخت پیدا کردند.

قدردانی نامزدها از عملکرد رسانه ملی

نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از برنامه‌های انتخاباتی رسانه ملی، فرصت‌ها و ظرفیت‌های ایجاد شده برای گفت‌وگوی آنها با مردم و شرح برنامه‌ها قدردانی کردند.

مصطفی هاشمی‌طبا که عملکرد مطبوعات را در قبال نامزدها ناعادلانه توصیف کرده بود، از رفتار عادلانه و بی‌نظر رسانه ملی تقدیر کرد و تدارک برنامه‌های انتخاباتی را کار دشواری دانست که این رسانه بخوبی از پس آن
بر آمده است.

سیدمصطفی میرسلیم نیز ضمن تقدیر از ایجاد تساوی بین نامزدهای انتخاباتی در رسانه ملی، برنامه‌های انتخاباتی را مناسب و درخور هزینه‌های نظام دانست.

اسحاق جهانگیری، ساخت برنامه‌های انتخاباتی تلویزیون را متنوع توصیف کرد و ضمن قدردانی از مدیران و برنامه‌سازان رسانه ملی، برنامه‌های انتخاباتی را فرصتی مناسب برای اعلام برنامه‌ها برشمرد.

سیدابراهیم رئیسی، ضمن تشکر از مدیران رسانه ملی، برنامه‌های انتخاباتی تلویزیون را موفق ارزیابی کرد و توضیح داد که هم برنامه‌های فردی و هم مناظره‌های جمعی از کیفیت مناسب برخوردار بودند.

حسن روحانی از زحمات برنامه‌سازان یاد کرد و آن را قابل تقدیر دانست.

محمدباقر قالیباف از تلاش‌های شبانه‌روزی و زحمات بی‌وقفه برنامه‌سازان رادیو و تلویزیون در دوره برگزاری انتخابات تشکر کرد.