خیلی باید ناز مردم را کشید این مردم خوبند

او بازی در سینما را از سال 64 با فیلم سینمایی تیغ و ابریشم کاری از مسعود کیمیایی آغاز کرد. صالح‌علاء سال‌هاست که گویندگی رادیو پیام و رادیو تهران را به عهده دارد. به همین بهانه پای صحبت‌های این گوینده پیشکسوت نشستیم.

محمد صالح‌علاء بچه کدام محله است؟

من بچه دروازه دولاب تهرانم، اما دلم همیشه با محله نازی‌آباد و بچه‌های نازی‌آباد بوده و هست. بچه که بودم دوست داشتم نمایشنامه‌‌نویس شوم، برای همین به نازی‌آباد می‌رفتم و دنبال سوژه می‌گشتم. محله دل من نازی‌آباد است. شاید به خاطر همین رسم عاشقی است که ابتدای برنامه شامگاهی‌ام به محله دلم سلام می‌کنم.

از چه زمانی نوشتن برای رادیو را شروع کردید؟

وقتی عقل نباشد آدم با دلش می‌نویسد. از همان نوجوانی که به دبیرستان علمی بهارستان می‌رفتم، نمایشنامه رادیویی می‌نوشتم. بیشتر دلخوشی من نوشتن متن و رمان بود و هست. لذا رادیو مرا از عشقی که در آن غوطه‌ورم دور نکرد. رادیو یک بارقه فرهنگی دارد. درست است که من در جوانی کار سینما و تلویزیون می‌کردم و اصلا شبانه‌روز مثل یک کلفت در خدمت تلویزیون بودم، اما امروز دیگر دلم با سینما و تلویزیون نیست. به نظر من رادیو خیلی اثرگذارتر است.

صالح‌علاء از کی با رادیو پیام همراه شد؟

ما ستارگان را می‌شناختیم پیش از این که آسمانی باشد. بالای 20 سال پیش، من، شیشه‌گران، آتش‌افروز و اینانلو به صورت آزمایشی برنامه‌ای در رادیو با موضوع شهر و مشارکت شهرداری اجرا می‌کردیم که بعدها مقدمه‌ای برای راه‌اندازی رادیو پیام شد. از همان روزهای تاسیس رادیو پیام من در خدمت این بخش بودم و تا الان توفیق خدمتگزاری برقرار است و به نیابت از استاد حسین آهی، پنجشنبه شب‌ها را به بامداد جمعه پیوند می‌زنم.

از کار در رادیو پیام بگویید.

کار رادیو پیام، کاری دشوار و در عین حال دلپذیر و شورانگیز است. رادیو پیام یک فضای فرهنگی برای من ایجاد کرده است. من هرهفته متناسب با مخاطبان رادیو پیام برنامه‌ام را با یک ترانه آغاز می‌کنم. بخش شاعرانه و پچ‌پچ گونه‌ای به نام محبوب من را زمزمه و با یک قصه شفاهی تزئین‌اش می‌کنم. در ادامه هم بحثی را با موضوعی فرهنگی و ادبی مطرح می‌کنم. در کل برای اجرای یک برنامه 4 ساعته در رادیو پیام، سه روز فکر می‌کنم و مشق می‌نویسم.

مهم‌ترین فاکتور گوینده رادیو پیام چیست؟

مردم ما منحصربه‌فرد، درستکار و اخلاقی هستند لذا گوینده رادیو پیام آن چیزی را که مردم می‌خواهند باید به آنها بدهد. مردم دوست دارند با آنها صادق باشی. لذا مهم‌ترین فاکتور گوینده رادیو، صداقت صدای گوینده است، چراکه رادیو خیلی زود آدمی را لو می‌دهد.

اگر اندکی ناراستی و ناپاکی در گوینده رادیو باشد بلافاصله مخاطب آن را تشخیص می‌دهد. رادیو دل آدمی را لو می‌دهد. مردم ما ناصداقتی و ناراستی را خیلی خوب تشخیص می‌دهند. وقتی گوینده، چیزی را که به آن ایمان ندارد بر زبان جاری می‌کند، به مردم برمی خورد و با برنامه قهر می‌کنند. خیلی باید ناز مردم را کشید، این مردم خوبند.

گوینده کهنه صدای رادیو، رادیو پیام امروزه را چگونه می‌بیند؟

خدا را شکر که مدیران امروز رادیو، خود اهل فن و کار رادیو را می‌شناسند، اما معتقدم دشمن همان طور که زمین‌ها را مین‌گذاری می‌کند، زمین فرهنگی ما را هم مین‌گذاری کرده است. لذا باید تجدیدنظری انجام شود و نگاهمان را امروزی کنیم.

می‌شود بیشتر توضیح بدهید؟

من دنیا را از سمت نرمش دست می‌کشم. سعی می‌کنم کار خودم را درست انجام بدهم، اما دلم می‌سوزد یک خط قرمزهایی وجود دارد که هیچ آثار سوئی در جامعه ندارد. یکی از این خط قرمزهای خنثی، موسیقی نخ‌نمای رادیو است. رادیو فقط صدا و موسیقی دارد و نه چیز دیگر. من نمی‌دانم چرا با موسیقی جهان قهریم. موسیقی جهان که تماما مبتذل نیست. موسیقی جهان اشخاص فرهیخته، هنرمند و همدرد مردم با آثار فاخر بسیار دارد، اما ما برایش خط قرمز کشیده‌ایم. چرا نباید بتوانیم موسیقی فاخر غربی پخش کنیم. اصلا چرا رادیو پیام موسیقی تولید نمی‌کند. مثل این که عادت کرده‌ایم یکسری موسیقی که هیچ کاری به مخاطب ندارد را حتما پخش کنیم.

آیا راهکاری وجود دارد؟

جامعه ما جامعه‌ای اخلاقی و ارزشی است لذا مماس با جامعه اخلاقی، رادیو باید موسیقی اخلاقی تولید کند. در غیر این صورت شنوندگان جوان ما به این همه شبکه رادیویی که در کشور با این همه بودجه اداره می‌شود، بی‌اعتنا می‌شوند. باید یه کم خط قرمزها را جابه‌جا کنیم. گاهی احساس می‌کنیم قحطی موسیقی در رادیو اتفاق افتاده است. یکسری آثار هستند که پخش می‌شود و هیچ نوآوری در آن وجود ندارد.

حرف پایانی کهنه صدای رادیو چیست؟

از ما که گذشت، اما نبود امنیت شغلی برای همکاران رادیویی یکی از معضلاتی بوده که مرا آزار می‌دهد. همکاران فعال در رادیو یک روز هستند و یک روز دیگر نیستند. ببینید در همین ماه، چند نفر از همکاران ما از گویندگی و اجرا منع شدند. بالاخره آدمی اشتباه می‌کند و خیلی سخت بازخورد می‌بیند و تنبیه می‌شود. مجری تولید کردن خیلی سخت است چراکه فکرکردن کار خیلی سختی است، لذا قدر بچه‌های رادیو را بیشتر باید دانست.