غافلگیری مخاطب با برنامه‌های آیتم‌محور

به نظر می‌رسد به دلیل توجه زیاد به آثار نمایشی، اساسا گونه‌های دیگر برنامه‌سازی مورد غفلت قرار گرفته یا حداقل به آنها کمتر پرداخته شده و یا این‌که به حداقل‌های برنامه‌سازی در این زمینه قناعت شده است.

می‌گویند شبکه‌های معتبر تلویزیونی جهان اعتبارشان را از برنامه‌های غیرنمایشی می‌گیرند و این گونه برنامه‌ها به هنگام پخش مخاطب چند صد میلیونی دارند. حتی اگر بخشی از این ماجرا صحت داشته باشد باید گفت جایگاه برنامه‌های غیرنمایشی و آیتمی آنچنان که باید در نزد برنامه‌سازان ما شناخته شده نیست و این نوع برنامه‌سازی با شیوه آزمون و خطا راه خود را یافته و پیش رفته است.

همین الان اگر به برنامه‌های تلویزیونی نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که برنامه‌های غیرنمایشی سهم بسزایی در جذب مخاطب دارند و حتی بسیاری از آنها سال‌هاست که امکان پخش یافته‌اند و رفته‌رفته به نوعی اعتبار و «برند» برای شبکه تبدیل شده‌اند.

واقعیت این است که دیگر روی کاغذ نمی‌توان از پرمخاطب بودن برنامه‌ای مطمئن شد. ممکن است بخشی از ماجرا را بشود پیش‌بینی کرد اما زمانه‌ای ‌که بشود پیش‌بینی کرد که اگر فلان بازیگر را بیاوریم و از بهمان کارگردان استفاده کنیم، پس می‌توانیم مخاطب را هم میخکوب کنیم، سر‌آمده است.

اساسا چنین رویکردهایی تا حدی برای مخاطب جذاب هستند و به مرور جذابیت خود را از دست می‌دهند آنچه که در این میان برای مخاطب به معنای واقعی جذاب است و می‌تواند او را پای گیرنده‌اش میخکوب کند اندازه خلاقیت به کار گرفته شده و نوع ایده‌هایی است که در اثر تلویزیونی یا رادیویی می‌بیند. هر چه فکر پشت اثر خلاقانه‌تر و به‌روزتر باشد به همان اندازه هم مانایی اثر در نزد مخاطب بیشتر می‌شود فرقی هم نمی‌کند که آن اثر نمایشی باشد یا غیرنمایشی.

با این پیش‌فرض‌ها باید گفت برخی برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی بسیار بیش از اینها می‌توانند مخاطب را سرگرم کنند به شرط آن‌که نیازسنجی دقیقی از آنچه مخاطب علاقه‌مند است که ببیند یا بشنود، انجام شود و پارامترهای به دست آمده نیز در ساخت برنامه مورد نظر حتما مورد توجه قرار گیرد.

با همین شیوه‌های ظریف برنامه‌سازی خلاقانه است که سال‌ها برنامه آیتمی مثل نود را می‌بینیم و هر بار ـ از آنچه بر صفحه کوچک تلویزیون می‌بینیم ـ غافلگیر می‌شویم و لذت می‌بریم. انگار که شاهد یک اثر پرافت و خیز از یک سریال یا فیلم دوست‌داشتنی ـ والبته تمام‌نشدنی ـ هستیم. (مهدی غلامحیدری/ ضمیمه قاب کوچک)