دانه درشت های فوتبال هم 90 را دوست دارند

برنامه ۹۰ و نام عادل فردوسی‌پور؛ این نام در سراسر ایران، در کوچه پس کوچه‌های هر شهر و روستا یادآور حسی شیرین است که آمار مراکز نظرسنجی صداو سیما اثبات می‌کند در تمام ۱۲ یا ۱۳ سال گذشته این برنامه در جمع ۳ برنامه پر مخاطب سیمای جمهوری اسلامی بوده است.

این قدر موفق که مجری برنامه گاهی پا را فرا‌تر از خط قرمزهای ساختاری تلویزیون بگذارد و‌گاه مدیریت سیما نیاز داشته باشد تا از این برنامه پر بیننده‌اش به عنوان سوپاپ اطمینان استفاده کند تا مردم بتوانند چند ساعتی را در هفته با خیالی آسوده پای تلویزیون بنشینند. برای اینکه مخاطبان احساس کنند برنامه‌ای سرشار از عدل و حقیقت را می‌بینند. جایی که مجری عادلش قرار است یقه بگیرد و بگوید: «آهای ایهاالناس، اینجا یکی از مسیر راست خارج شده.»
این باور اما اما منتقدانی سنتی دارد. از ابتدای فصلی که گذشت، ژنرال‌ها، سردار‌ها، خان‌ها و شهریار‌ها، هر یک هرگاه گره به کارشان افتاد مدعی این برنامه شدند. برنامه‌ای که به اعتقاد آن‌ها عامل همه بدبختی‌های فوتبال بوده است. عادل این بار متهم شد. متهم به دلالی. اتهامی که در دیدار امیر قلعه نویی با اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس مطرح شد تا پورمختار بگوید برای این اتهام از این مجری محبوب هم دعوت می‌شود که بیاید و پاسخگو باشد

.

۹۰ اما همچنان پر مخاطب‌ترین برنامه تلویزیون است و همین سال قبل بود که فردوسی‌پور در جشنواره داخلی صدا و سیما برای برنامه‌اش ۲۰ سکه بهار آزادی از عزت ضرغامی جایزه گرفت. عزت ضرغامی که در این سال‌ها همیشه فشارهای زیادی را برای داشتن ۹۰ تحمل کرد.
۹۰ حالا دیگر فقط برنامه‌ای تلویزیونی نیست که پدیده‌ای است اجتماعی. برنامه‌ای که استقبال هوادارانش توانسته فردوسی‌پور را به یکی از ۱۰۰ چهره بر‌تر مجله تایمز بدل کند.
این برنامه اما امسال اتهامی بزرگ را تحمل کرد. اینکه به فوتبال ایران بیشترین لطمه را وارد کرده است. این گذاره در برابر گذاره دیگری با این عنوان «۹۰ به فوتبال ایران کمک می‌کند» گزینه‌هایی بودند برای یک تحقیق. تحقیقی که ۴ فرضیه را به سنجش می‌گذاشت. فرضیه‌هایی که می‌خواستند باورهای ۳۰۶ بازیکن لیگ برتری را نسبت به برنامه عادل فردوسی‌پور بسنجند.

تحقیقی که در فصل دوازدهم انجام گرفته، ۱۶ بازیکن از تیم‌های لیگ برتری که ستاره‌های سر‌شناسی از فرهاد مجیدی تا علی کریمی و مهدی مهدوی کیا به پرسشنامه‌اش پاسخ داده‌اند. پژوهشی که تحت نظر دکتر تژا می‌رفخرایی، نسیم مجیدی و شادروان نوشین آقاجانی انجام گرفته و دکتر محمد سلطانی فر آن را داوری کرده است. تحقیقی که این نتایج را به همراه داشته است:

1-بازیکنان لیگ بر‌تر ایران برنامه ۹۰ را موثر‌ترین برنامه در میان برنامه‌های ورزشی ایران می‌دانند و موافق با پخش ان هستند.
2-برنامه ۹۰ نقش موثری در شفاف سازی اتفاقات فوتبال ایران داشته است.
-3 این برنامه توانسته است گامی بلند در مبارزه با فساد فوتبال ایران داشته باشد.
-4 اگرچه برای مبارزه با دلالی تلاش‌های زیادی داشته، بی‌حضور نهادهای امنیتی امکان پاکسازی فوتبال وجود ندارد.
-5با پخش این برنامه این بازیکنان اعتقاد داشتند سعی می‌کنند رفتار‌هایشان را بیشتر کنترل کنند تا تصویری نابه هنجار از آن‌ها به نمایش در نیاید.

نتایجی که حتی فرا‌تر از باور عادل فردوسی‌پور بود. اینکه برنامه‌اش به رغم همه حساسیت‌هایی را که به همراه دارد و همیشه با انتقاد دانه درشت‌های فوتبال ایران روبرو می‌شود، برنامه محبوب فوتبالی هاست. آن‌ها برنامه‌اش را می‌پسندند و فردوسی‌پور که خود در جلسه دفاع این پایان نامه حاضر بود، به رغم همه نگاه منفی که نسبت به نظرات بازیکنان به عملکردش داشت، شگفت زده شده بود از نتایج این پژوهش علمی. تحقیقی که تقریبا همه دانه درشت‌های منتقد فوتبال هم پرسش نامه‌هایش را پر کرده بودند. (هفته نامه تماشاگران امروز)