نمایش دموکراسی از رسانه ملی

این آگاهی و شفافیت بخصوص زمانی که در حوزه مسائل سیاسی و بویژه در ارتباط با سازوکار به کار گماشتن مقامات بلندپایه کشور باشد، بسیار بیشتر به چشم می‌آید. به واقع رسانه‌ها بسان ابزارهایی هستند که مسائل ریز و درشت سیاست را با نگرش‌ها و رویکردهای مختلف می‌توانند رصد کرده و آن را با زبان قابل فهم برای اقشار مختلف جامعه بیان کنند تا از این طریق سطح آگاهی شهروندی را ارتقا دهند.

در خصوص چنین امری رسانه ملی اقدام به پخش مستقیم بررسی روند رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت یازدهم از مجلس شورای اسلامی کرد تا شهروندان را از نزدیک در جریان سازوکار کسب مناصب بلندپایه نظام در سطح وزرای کابینه که سرنوشت امورات مختلف کشور را در ظرف چند سال آینده بر عهده خواهند گرفت، قرار دهد. چنین رویکردی از جمله معیارهای اصلی وجود فرآیند دموکراسی و مردم‌سالاری می‌تواند قلمداد شود؛ آن‌گاه که این مهم را با معیارهای اصلی مردم‌سالاری که در ذیل به آن اشاره می‌شود به محک آزمون بگذاریم.

1ـ برجسته بودن یا تقویت جایگاه تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی: از جمله مزایای اصلی پخش مستقیم روند رای اعتماد به وزرای کابینه یازدهم این است که از ابتدای آغاز به کار جدی دولت جدید، نظارت مجلس و نمایندگان ملت بر وزرا و مجریان اصلی دولت در مقابل چشم مخاطبان داخلی و حتی بین‌المللی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.از آنجا که بی شک نخستین گام در تحقق مردم‌سالاری برجسته شدن روند تفکیک قواست و نیز از آن حیث که این مهم باید در سطح نخبگان و حتی عموم مردم به یک باور مبدل شود، بی‌شک پخش مستقیم روند رای اعتماد به کابینه ضمن این‌که نشان مهم مردم‌سالاری دینی در ایران است، در تقویت یا تثبیت این باور یا فرهنگ‌سازی از آن نقشی بی‌بدیل خواهد داشت.

2ـ تحقق عینی دموکراسی به مثابه «حکومت مردم بر مردم و برای مردم»: در جریان پخش زنده مباحثات یا مناظرات رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت جدید، چگونه روی تک‌تک مشکلات یا مسائل معتنابه مردم از جانب نمایندگان مجلس یا وزرای پیشنهادی و حتی شخص رئیس‌جمهور انگشت گذاشته شده و ضمن بیان آن از جانب نمایندگان راه‌حل‌های پیشنهادی وزرا برای حل این مشکلات بازگو شد و بر مبنای همین گفتارهاست که می‌توان بعد از گذشت زمان مشخص مجددا به ارزیابی میزان موفقیت هر وزیر پرداخت.

به واقع مردم با استماع ‌نظرات و برنامه‌های هر وزیر از تلویزیون، مطالبات خود از آن وزیر را در نظر گرفته و تا حد امکان در ماه‌های آینده از طریق نمایندگان خود آنها را پیگیری خواهند کرد.بی شک یک چنین رویکردی در تحقق حقوق شهروندی در آینده دور یا نزدیک نقش مفیدی را می‌تواند ایفا کند.

3ـ برجسته شدن انگاره شفافیت در معیارهای زمامداری: شفافیت در عملکرد و برنامه‌ها از دیگر ویژگی‌های پیشبرد روند مردم‌سالاری در یک کشور است. یک چنین امری در گفتمان انقلاب اسلامی که در آن مردم وارثان اصلی انقلاب هستند بیشتر معنا پیدا می‌کند. با پخش مستقیم روند رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، همه وزرا به نوعی ملزم شدند که از همان اوان فعالیت خود معیار شفافیت را در نظر داشته باشند تا در آینده در مقابل نمایندگان ملت به صورت مستقیم و مردم با واسطه نمایندگان خود ملزم به پاسخگویی در صورت قصور و خطا نباشند. به واقع انتظار می‌رود با ایجاد انتظارات نزد مردم بعد از پخش زنده مباحثات و مناظره‌ها و رای اعتماد، این مساله جهت بخش آینده عملکرد هر یک از وزرا باشد.

4ـ تقویت فرآیند درگیر شدن شهروندان در عرصه سیاست: انفعال سیاسی شهروندان یکی از موانع اصلی تحقق دموکراسی یا پیشبرد آن است. در جهت عکس این قضیه، پویایی سیاسی و ایجاد حساسیت نسبت به امور سیاسی به تثبیت و قوام مردم‌سالاری منجر می‌شود. بی‌شک پخش مستقیم روند رای اعتماد به وزرا به بحث و تبادل نظر و گفت‌وگوی سیاسی بین آحاد جامعه منجر می‌شود و این خود از جمله عواملی است که به پختگی سیاسی شهروندان برای پیگیری حقوق شهروندی منجر می‌شود.

5 ـ برجسته شدن موقعیت خدمتگزاری در نظام: در نظام‌های استبدادی و غیردموکراتیک مسئولیت‌های اعطا شده بسان فرصتی در نظر گرفته می‌شود تا از طریق آن منافع فردی یا گروهی تحصیل شود؛ اما در نظام‌های مردم‌سالار مسئولیت بسان موقعیت خدمتگزاری در نظر گرفته می‌شود. با پخش مستقیم تلویزیونی روند رای اعتماد، مسئولیت سنگین وزرا برای خدمتگزاری مردم روشن می‌شود و این بی‌شک جزئی از روند تثبیت مردمسالاری است.

6 ـ امکان تقویت یا تثبیت فضای گفت‌وگو و مناظره در سطوح مختلف سیاسی و اجتماعی کشور: در جریان پخش مستقیم روند صلاحیت وزرای پیشنهادی، گفتار موافقان و مخالفان در یک فضای کاملا تعاملی از شبکه خبر پخش شد و این بی‌شک بستر بسیار مناسبی برای تقویت فرهنگ گفت‌وگو در سطح سیاست و اجتماع را فراهم خواهد کرد.

در پی این اقدام، بسیاری از شبکه‌های اجتماعی مدعی و مطرح جهان جا ماندند. رسانه ملی نشان داد، مراقب و نقش نظارتی دارد. با ابتکار رسانه ملی یک رویداد مهم و منظم دموکراسی برای انظار مختلف داخلی و خارجی به تصویر کشیده شد تا خط بطلانی بر دعاوی پوچ آن دسته از دولت‌ها و رسانه‌های معاند غربی باشد که مدعی نقض دموکراسی، آزادی و حقوق بشر در ایران هستند.

اردشیر زابلی زاده

مدیر شبکه خبر