یادی از سریال خاطره انگیز «قصه های جزیره»

در میان 3 دهه گذشته، دهه 70برای دوبله سریال‌ها، درخشان‌ترین بوده است. در این دهه شاهد چند دوبله خیلی خوب و عالی بوده‌ایم، از جمله در برابر باد، ارتش‌سری، خانم ماریل، از سرزمین شمالی، ناوارو، ماجراهای شرلوک‌ هلمز، خاطرات شرلوک‌ هلمز، پوآرو، رویای سبز، رودخانه برفی، سرای ابریشم، خانه‌پوشالی و تجارت مرگ. در دهه 60 فقط 2 شبکه تلویزیونی وجود داشت، بنابر این تعداد سریال‌ها نیز کمتر بود، اما گرفتن نسبت دوبله‌های خوب این دهه به کل سریال‌های پخش شده در آن مدت، برتری دهه 70 را نشان می‌دهد.

در دهه 80 نیز باوجود فراوانی تعداد سریال‌ها، دوبله‌های درخشان بسیار کمتر بود. قصه‌های جزیره یکی از آثار جذاب و دیدنی‌ای بود که اواسط دهه 70 پخش و با دوبله درخشانش به مدیریت رفعت هاشم‌پور به اثری ماندگار در تاریخ تلویزیون ایران تبدیل شد. ماجراهای قصه‌های جزیره در یکی از جزایر کانادا و در زمانی می‌گذرد که مدرنیسم بتدریج وارد زندگی مردم می‌شود.

سارا استنلی برای زندگی نزد خاله‌هایش می‌آید و کم‌کم با شرایط جدید خو می‌گیرد و در جزیره ماندگار می‌شود. هاشم‌پور برای این کودک خلاق که بارها مقابل خاله سنتی‌اش می‌ایستد و او را به پذیرش خواسته‌هایش وادار می‌کند، مریم شیرزاد را برگزیده است. صدای شیرزاد جزو صداهای زیبا و نرم و مهربان دوبله است که قابلیت استفاده برای دوره‌های مختلف سنی یک شخصیت را دارد. سارا از کودکی تا جوانی در سریال حضور دارد و شیرزاد با صدای قابل انعطافش به زیبایی، نقش را در این دوره‌ها اجرا کرده است. هاشم‌پور برای نقش فلیسیتی نیز صدایی را برگزیده که از کودکی تا جوانی این شخصیت را گفته است. مهوش افشاری نیز همانند شیرزاد صدایی زیبا و قابل انعطاف دارد ـ‌که برای دوره‌های مختلف بعضی شخصیت‌ها استفاده می‌شود ـ و شخصیت مغرور و استقلال طلب فلیسیتی را بخوبی ارائه کرده است. مدیر دوبلاژ برای نقش هتی کینگ ابتدا ناهید شعشعانی را انتخاب کرد و خود گویندگی جانت را به عهده گرفت، اما پس از حدود 20 قسمت، گویندگان هر دو نقش تغییر کردند. هاشم‌پور نقش خاله هتی را گفت و برای جانت، مریم صفی‌خانی را برگزید و این تغییر شگفت‌انگیز، 2 دوبله درخشان را پدید آورد. هتی کینگ زنی است مغرور و مستبد که مقابل مدرنیسم می‌ایستد و برای همه تعیین تکلیف می‌کند و افراد خانواده خودش را برترین آدم‌های جزیره می‌داند، اما در عین حال مهربان هم است.

قدرت و زیبایی صدا و بیان هاشم‌پور، ویژگی‌های هتی را بیشتر به بیننده منتقل می‌کند. صدای مهربان و منعطف صفی‌خانی نیز خیلی خوب با چهره و شخصیت جانت هماهنگ شد.

یکی دیگر از گزینش‌های عالی مدیر دوبلاژ، به نقش اولیویا کینگ مربوط می‌شود. اولیویا، زن جوانی است که روزنامه‌نگار می‌شود و برخلاف خواهر خشک و جدی‌اش، آدمی شاد و پرتحرک است. هاشم‌پور برای این نقش مینو غزنوی را برگزیده که پیش از قصه‌های جزیره نیز نقش‌هایی اینچنینی گفته بود و اینجا نیز کارش را با قدرت انجام داده است. هاشم‌پور برای نقش فلیکس ـ که پسربچه‌ای شیطان است ـ کلیشه‌ای عمل کرده و شوکت حجت را برگزیده، اما حاصل کار همانند بسیاری از نقش‌ها درخشان شده است، مدیر دوبلاژ برای نقش جسپر دیل، علیرضا باشکندی را انتخاب کرده که در آن زمان حدود 6 سال از ورودش به عرصه دوبله می‌گذشت و این نقش گویی به بهترین کارش تبدیل شد. جسپر آدمی خجالتی و گوشه‌گیر است که اختراعاتی نیز دارد. صدای باشکندی کاملا مناسب چهره بازیگر این نقش است و او کار دشوارش را ـ به دلیل لکنت زبان جسپر ـ بخوبی به سرانجام رسانده است. دیگر انتخاب‌های رفعت هاشم‌پور از جمله همت مومی‌وند (الک)، امیرمحمد صمصامی (گاس پایک)، زهرا آقارضا (موریل استیسی)، شهروز ملک‌آرایی (کلایو پتی بون) و زنده‌یادان پروین ملکوتی (خانم لیند) و مهین بزرگی (دست‌کم در 2 نقش) نیز دقیق و مناسب بوده و در مجموع، دوبله‌ای بسیار جذاب و ماندگار را پدید آورده است. هاشم‌پور در دهه 80 فقط 2 سریال دوبله کرد که هیچ‌کدام موفقیت قصه‌های جزیره را تکرار نکرد؛ «پادشاهان قصرهای پوشالی» که با کارآموزان و دوبلورهای تازه‌کار دوبله شد و «امیلی در نیومون» که دوبله‌اش را ناتمام گذاشت و جلال مقامی آن را ادامه داد. هاشم‌پور پس از این دو کار فعالیت‌هایش را در دوبله به یکی دو گویندگی در هر سال محدود کرد و اکنون چند سالی است کناره‌گیری و علاقه‌مندان را از شنیدن صدایش محروم کرده است. متاسفانه این تحریم از جمله تحریم‌های سازنده نبوده است و امیدواریم روزی او حتی به صورت محدود به دوبله بازگردد.