الهام چرخنده: تقلید نمی کنم

الهام چرخنده در سریال تلویزیونی «پروانه» ساخته جلیل سامان که از شبکه‌ سه پخش می‌شود، نقش عاطفه، یک زن فعال در گروهکشی سیاسی را بازی می‌کند. او معتقد است طراحی گریم و لباس در این سریال به بازی او کمک کرده است.

جلیل سامان قبل از ساخت سریال «پروانه»، مجموعه دیگری به نام «ارمغان تاریکی» با موضوع حوادث قبل از انقلاب و گروهک مجاهدین خلق ساخت که دو سال پیش از شبکه سه پخش شد.

قبل از بازی در سریال پروانه تا چه میزان با فضای کار سامان آشنا بودید؟

بعد از رفتن به دفتر منصور سهراب‌پور، تهیه‌کننده و صحبت درباره نقش عاطفه، حس کردم حضور او در قصه به مرور پررنگ و تاثیرگذار است. گرچه تاکنون بیشتر نقش اول را در سینما و تلویزیون بازی کرده‌ام، ولی نقش عاطفه با وجود آن‌که نقش اول نبود، اما جای کار داشت. مسلما من به عنوان بازیگر علاقه‌مند به‌ایفای نقشی هستم که جای کار داشته باشد. علاوه بر آن عاطفه، زن معمولی و خانه‌دار نیست، بلکه فعالیت سیاسی می‌کند. به مثبت یا منفی بودن فعالیت‌های سیاسی او کار ندارم، اما جزو نقش‌هایی بود که بازیگر را به چالش وا می‌داشت.زمانی که سریال تلویزیونی ارمغان تاریکی پخش می‌شد من در ایران نبودم، ولی وقتی قرار شد نقش عاطفه را بازی کنم، تحقیقات زیادی درباره مجاهدین خلق انجام دادم، چون با توجه به سنم شناختی درباره این گروه نداشتم. به همین دلیل در این باره چند کتاب خواندم تا با دیدگاه‌های آنها آشنا شوم و نقش را بدرستی اجرا کنم.

بعد از بستن قرارداد درباره جزئیات نقش عاطفه فکر کردم. سی‌دی‌های سریال ارمغان تاریکی را هم تماشا کردم. با دیدن این سریال با فضای کار جلیل سامان آشنا شدم. در مجموع با تحقیقاتی که انجام دادم سعی کردم این نقش را بخوبی و با تمام جزئیات دربیاورم. دقت به ظرافت‌های نقش هنگام بازی اهمیت زیادی دارد. علاقه‌مند بودم در سریال پروانه چهره متفاوتی از زنان را به تصویر بکشم.

طراحی لباس، صحنه و گریم که نشان‌دهنده این است که داستان سریال در سال‌های قبل از انقلاب رخ می‌دهد تا چه میزان به شما در اجرای نقش کمک کرد؟

مسلما این عوامل به بازیگر کمک زیادی می‌کند. طراحان صحنه و لباس برای این سریال زحمت زیادی کشیدند تا لباس‌ها و وسایل صحنه شبیه همانی باشد که در آن سال‌ها استفاده می‌شد. مه‌لقا ناقد، طراح لباس تلاش کرد تا لباس‌های عاطفه شباهت زیادی به لباس زنان مجاهد داشته باشد. مخاطبان سریال پروانه که سال‌های قبل از انقلاب را به یاد دارند، متوجه شباهت‌های واقعی این سریال در لباس و صحنه می‌شوند.

در کنار لوازم صحنه و لباس، جلال‌الدین معیریان برای طراحی گریم بازیگران این سریال زحمت زیادی کشید و با ظرافت خاصی گریم بازیگران را طراحی کرد. گریم سایه‌روشن در چهره‌ام کمک زیادی کرد تا به نقش عاطفه نزدیک شوم. درست است قبل از گریم الهام چرخنده بودم، اما بعد از آن‌که گریم می‌شدم، کاملا باور می‌کردم که عاطفه هستم. در مجموع رابطه بین طراحی لباس و گریم با بازیگر رابطه‌ای دوطرفه است.

حضور عاطفه در قسمت‌های بعدی پررنگ‌تر می‌شود. او و دیگر اطرافیانش تلاش می‌کنند دستورات سازمان‌شان را بی‌چون و چرا اجرا کنند. در زمان بازی، خودم را به دیدگاه‌ جلیل سامان، نویسنده و کارگردان کار نزدیک کردم، البته تلاش کردم بازی‌ام شبیه بازیگرانی که تاکنون این نقش را بازی کردند، نباشد.

چرا نمی‌خواستید این شباهت به‌وجود بیاید؟

معتقدم هر بازیگری باید شناسنامه خودش را داشته باشد. شاید خودخواهی باشد، اما علاقه‌مند نیستم از بازیگر دیگری تقلید کنم. اگر قرار باشد نقش را به همان شکل تکرار کنیم، مخاطب پس می‌زد. بنابراین برای باورپذیر کردن نقش عاطفه سعی کردم برداشت‌های خودم را از شخصیت‌ عاطفه اجرا کنم.

این نقش مثل ریتم آواز می‌ماند که از پایین شروع می‌شود و بعد به اوج می‌رسد. یکی دیگر از وی‍ژگی‌های سریال پروانه، موسیقی متن است که به زیبایی نواخته شده است و مخاطب می‌تواند یک موسیقی خوب را بشنود.

سریال تلویزیونی پروانه، سوژه خوبی دارد و در قالب ملودرام جریان‌های سیاسی را بررسی می‌کند. امیدوارم مخاطبان از دیدن این سریال لذت ببرنند. من هم خوشحالم که فرصت بازی در این سریال برایم فراهم شد.

این روزها مشغول چه کاری هستید؟

در سریال تلویزیونی «فرشتگان بر فراز آسمان» به کارگردانی محمدرضا آهنج نقش یک زن تروریست را بازی می‌کنم.

فاطمه عودباشی ‌/‌ گروه رادیو و تلویزیون