مد، تفاوت یا همرنگی

این گروه دائم به دنبال آخرین مد هستند و از همه درباره آن می‌پرسند: «امسال چه رنگی مد شده است؟»، «کفش پنجه‌باریک مده یا پنجه‌پهن؟»، «موی کوتاه مده یا بلند؟» و...

البته گروهی هم که اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند، در حد متعادل و معمول از لباس‌های روز استفاده می‌کنند، آن هم به این دلیل که ظاهری عجیب و متفاوت با دیگران نداشته باشند. این موضوع خاص کشور ما نیست و در همه جای جهان می‌توان چنین برخوردهای متفاوت و گاه متناقضی در مورد مد را دید. در همه شهرها و کشورهای دنیا برخی در این کار زیاده‌روی و عده‌ای هم به طور معمول از آن پیروی می‌کنند.

گفته می‌شود ترکیبی متناقض از انگیزه‌ها و عواطف موجب بروز چنین روحیه‌ای در انسان می‌شود. نظرسنجی‌هایی که در کشورهای اروپایی انجام شده نشان می‌دهد در کنار میل به تنوع، اضطراب از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایلی است که افراد را به دنبال مد می‌کشاند. در حقیقت نگرانی و اضطراب از نگاه مردم و ترس از این‌که دیگران چگونه از ظاهر ما در موردمان قضاوت می‌کنند، گروهی را وادار می‌کند کورکورانه از آنچه نامش مد می‌شود پیروی و تبعیت کنند.

از سوی دیگر، در پاسخ به پرسش‌ها و نظرخواهی‌ها، گروهی هم گفته‌اند به سمت لباس‌هایی می‌روند که عجیب باشد و تغییری در ظاهرشان ایجاد کند؛ تغییری که از نظر آنها می‌تواند نشان‌دهنده پیشرفت هم باشد.

خیلی‌ها هم بر این باورند که پوشش نخستین علامتی است که نشان می‌دهد فرد به چه گروهی وابسته است به همین دلیل بعضی‌ها از پوشش‌های گروه‌های خاص پیروی می‌کنند. به عنوان نمونه گروه‌هایی از جوانان آمریکایی همیشه مانند یکدیگر لباس‌ می‌پوشند؛ البته این نوع پوشش که نشان‌دهنده تبعیت از گروه خاصی است، توسط عموم افراد جامعه پذیرفته‌شده نیست و مردم هم چندان تمایلی به این افراد ندارند. یک نکته جالب در میان جوانانی که همیشه از مد روز پیروی کرده‌اند این است که خیلی از آنها می‌گویند مدتی پس از آن که لباسی از مد می‌افتد تازه متوجه می‌شوند آن مد به‌اصطلاح اصلا به آنها نمی‌آمده و حتی آنها را زشت‌تر هم می‌کرده است.

یکی از این مدهای عجیب و غریب که در کشور ژاپن طرفداران زیادی پیدا کرده، این است که آنها ظاهرشان را تقریباً شبیه شخصیت‌های کارتونی درست می‌کنند و با حالتی کاملاً متفاوت با سایرین در جامعه حاضر می‌شوند. احتمالا این افراد هم جزو همان گروهی هستند که چند سال بعد متوجه می‌شوند نه‌تنها زیباتر نشده بودند، بلکه ظاهر عجیب‌شان ترسناک هم بوده است.

تحصیلکرده‌ها فرصت ندارند

براساس تحقیقاتی که در اروپا انجام شده است افراد تحصیلکرده و کسانی که فرصت زیادی برای انتخاب نوع لباس و مدل موی خود ندارند، معمولاً نمی‌توانند خیلی تابع مد باشند؛ البته این تحقیقات نشان نداده افراد یادشده واقعاً نمی‌خواهند مطابق مد عمل کنند یا فرصت کافی برای این کار ندارند. گاهی خلاف این موضوع هم مشاهده می‌شود و افرادی را می‌بینیم که به‌رغم کار زیادی که دارند، پیروی از مد را هم مهم می‌دانند؛ علاوه بر این، آنها حتی گاهی تصور می‌کنند خودشان می‌توانند عاملی باشند برای ترویج مدی جدید.

جوان‌ترها پیشقدم می‌شوند

خیلی از افراد جامعه، بویژه آنها که سن و سالی دارند، تصور می‌کنند جوانان تنها کسانی هستند که به دنبال مد می‌روند و سعی می‌کنند با آن هماهنگ شوند اما آیا مد فقط مخصوص جوانان است؟ اگر این‌طور نیست، چرا آنها بیشتر از دیگران به فکر پیروی از مد هستند؟ آیا دیگران اصلاً توجهی به این موضوع ندارند؟

پیش از پاسخ به این پرسش‌ها باید دقت کنیم که در تمام دنیا جوانان سریع‌تر و بیشتر از سایر افراد جامعه به دنبال اتفاقات جدید جهانند و تلاش می‌کنند خود را با آن هماهنگ سازند. در واقع می‌توان گفت این خصوصیت و ویژگی در ذات آنها نهفته است و تنها به مد مربوط نیست اما همین موضوع باعث شده که بخش عمده‌ای از جوانان در تمام کشورها سعی ‌کنند شبیه یکدیگر لباس بپوشند.

این نوع رفتار نه‌ فقط در پوشش، بلکه در لحن بیان، نوع موسیقی، نحوه آرایش موها و... نیز خودش را نشان می‌دهد. جذابیت این موضوع برای جوانان به قدری اهمیت دارد که نمی‌توان از ورود مدهای جدید به کشورهای مختلف جلوگیری کرد.

نیلوفر اسعدی بیگی / جام جم