نمیدانم شما هم شاهد برخوردهای خشن و نامناسب فرزندتان با عروسکهایش بودهاید یا نه؟ اما برخی از مادر و پدرها چنین صحنهای را دیدهاند و به جای آن که برایش تصمیمی بگیرند، کودک را دعوا کردهاند!
آنها بدون این که دلیل اصلی این رفتار را بدانند یا حداقل سعی کنند آن را بفهمند، فقط کودک را متهم میکنند و با بدرفتاری او را از خود میرانند؛ اما بعضیها هم هستند که از کودک علت کارش را میپرسند و میخواهند بدانند چرا فرزندشان چنین رفتاری را انجام میدهد. مثلاً ممکن است از او بپرسند: «چرا عروسکت را میزنی؟» یا «چرا میخواهی او را تنبیه کنی؟» در اغلب موارد هم کودکان پاسخ یکسانی خواهند داد: «عروسکم کار بدی کرده بود؛ باید تنبیهش میکردم!» گروهی از کودکان هم در جواب این سؤال فقط سکوت میکنند و با تغییر حالت چهره و اخم کردن نشان میدهند که جوابی ندارند.
متخصصان و کارشناسان بر این باورند که رفتارهای خشن و نامناسب کودکان در برابر اسباببازیها و عروسکهایشان ممکن است به علل مختلفی بروز کند:
۱ ـ رفتار خشن پدر و مادر با کودک:
شاید این موضوع یکی از سادهترین و مشخصترین علتهای بدرفتاری کودک باشد. او رفتار خشن و نامناسب را از پدر و مادرش میبیند، میآموزد و در زندگی خودش هم آن را به کار میگیرد. پس یادمان باشد رفتار خشن پدر و مادر با کودک، تأثیر بسیار نامطلوبی بر ذهن و روان او برجا خواهد گذاشت و این تأثیرات منفی به شکلهای مختلف خودش را نشان میدهد.
گاهی شرایطی پیش میآید که کودک در برابر دوستان و آشنایان هم همین رفتارهای خشن را از خود نشان میدهد و چنین کاری فقط به بازی با عروسکهایش محدود نمیشود؛ بنابراین والدین باید دست به کار شوند تا هر چه زودتر کودک این عادت را ترک کند.
برای حل این مشکل توصیه میشود والدین در رفتارشان تجدید نظر کرده و آرامتر از قبل با فرزندشان برخورد نمایند؛ البته این حفظ آرامش حتی هنگامی که کودک رفتار نامناسبی دارد نیز باید ادامه داشته باشد.
۲ ـ رفتار خشن پدر و مادر با یکدیگر:
بعضی از پدر و مادرها به فرزندشان از گل نازکتر نمیگویند و بسیار مراقب رفتارشان با او هستند، اما گاهی یادشان میرود چطور باید با همسرشان حرف بزنند و با او برخورد کنند. در حالی که رفتار خشن پدر و مادر با یکدیگر نیز میتواند به طور نامحسوس و ناخواسته به کودک منتقل شود.
کودک بیشترین زمان خود را در کنار والدینش میگذراند و در نتیجه از نظر عاطفی بسیار به آنها وابسته است و رفتار آنها در زندگیاش تأثیر میگذارد؛ بنابراین اگر کودک شما به این دلیل عروسکهایش را تنبیه میکند، خوب است بیشتر مراقب لحن صحبت و رفتارتان با یکدیگر باشید.
۳ ـ کارتونهای خشن یا بازیهای کامپیوتری خشونتآمیز:
دیدن کارتونهایی که میزان خشونت و کشت و کشتار در آنها زیاد است، اثرات نامطلوبی بر روح و روان کودک میگذارد که تا بزرگسالی نیز ادامه خواهد داشت. بازیهای رایانهای نامناسب هم همین شرایط را دارد و در صورتی که کودک در محیط خانوادگی مستعد پرخاشگری یا اختلالات رفتاری باشد نیز این مسئله شدت بیشتری پیدا خواهد کرد.
بنابراین حتماً ساعات تماشای تلویزیون یا بازی با رایانه و تلفن همراه را محدود کنید و در این ساعتها هم فقط بازی مناسب سن کودک را در اختیارش بگذارید.
۴ ـ رفتار خشن ناشی از اضطراب درونی:
ممکن است کودک از مسئلهای رنج ببرد و این باعث تشدید اضطرابش شود. در این شرایط شاید با فریاد کشیدن بر سر عروسکهایش یا زدن آنها، اضطرابش را نشان دهد و آن را تخلیه کند.
در چنین مواقعی پدر و مادر باید با آرامش با کودک گفتوگو کنند و علت اضطرابش را بپرسند. البته ممکن است ابتدا کودک پاسخ دقیقی ندهد؛ ولی والدین باید با صبر و حوصله، علت را پیدا کنند.
>> جام جم/ ضمیمه چاردیواری