بخت سیاه کاغذ سفید

آیا متخلفان تنبیه خواهند شد؟
تدابیر انضباطی؛ این ادعای وزارت ارشاد برای مواجهه با متخلفان است و به گفته دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ثبت سفارش‌ این کاغذها مربوط به پنج ماهه اول سال ۹۷ یعنی پیش از تشکیل کارگروه ساماندهی کاغذ است و خوشبختانه اعضای کارگروه که نمایندگان تام الاختیار دستگاه‌های متولی هستند با همفکری و هماهنگی، تدابیر انضباطی لازم را در خصوص این شرکت‌ها شروع کرده‌اند.
گویا شرکت‌های متخلف شناسایی شده و سایر سفارش‌هایی که ثبت کرده‌اند، متوقف شده است. فهرست اسامی این شرکت‌ها در اختیار سازمان تعزیرات قرار گرفته و قرار است با این متخلفان به صورت قانونی برخورد شود. در کنار این موارد به این واردکنندگان اعلام شده اگر کاغذهای وارداتی را تعیین تکلیف نکنند سایر اقدامات تنبیهی از جمله متوقف کردن درخواست‌های در جریان و همچنین تقاضای ابطال کارت بازرگانی در دستور کار قرار می‌گیرد.

تخلف در واردات کاغذ ادامه دارد؟
یکی از مهم‌ترین عواملی که در بحران کاغذ نقش داشته، واردات کاغذ با ارز دولتی و فروش آن به صورت آزاد است. این نکته بارها و بارها طی چند سال اخیر مطرح شده و حتی شنیده‌های ما حاکی است که همین حالا بسیاری از انبارهای کاغذ در منطقه شورآباد و کهریزک تهران، به مقداری کاغذ ذخیره کرده‌اند که تزریق آنها به بازار بتواند تعادل بین عرضه و تقاضا را برقرار کند و مرهمی باشد برا این وضعیت بحرانی. اقدامات دولت و حتی ثبت سفارش واردات کاغذ توسط کارگروه و ساماندهی اوضاع واردات در کارگروه کاغذ هم تا امروز تاثیر ملموسی نداشته است. در این زمینه حسین انتظامی، دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرده است در سال گذشته ۲۶۰ هزار تن کاغذ، ویژه مطبوعات و کتاب با ارز دولتی وارد شده که فقط ۱۰ درصد آن با موافقت معاونت‌های تخصصی وزارت فرهنگ به دست مصرف‌کنندگان مطبوعاتی و انتشاراتی رسیده است.
باید این نکته را در نظر داشت که سال گذشته، کارگروه کاغذ تشکیل شده بود که مانع چنین بی‌نظمی‌ها و نابسامانی‌هایی باشد اما باز هم بر اساس اظهارات حسین انتظامی۱۳۰ شرکت بازرگانی تخلف داشته‌اند که تخلف ۴۵ شرکت بیش از هزار تن است. یعنی کاغذ وارد شده با ارز دولتی را به صورت آزاد در بازار فروخته‌اند. البته انتظامی می‌گوید این تخلف‌ها قبل از تشکیل کارگروه کاغذ رخ داده است.

آیا بازار کاغذ آرام خواهد گرفت؟
تخلف در واردات و عرضه کاغذ یارانه‌ای، مربوط به پنج ماه اول سال گذشته است. این ادعای حسین انتظامی است و به استناد همین مساله باید حدس زد که از شش ماه دوم سال گذشته تخلفی در این زمینه صورت نگرفته و بعد از بررسی پرونده‌های تخلف باید بازار کاغذ آرام بگیرد و پس از آن دست‌کم شاهد افزایش قیمت نباشیم، اما در همین روزهای اخیر قیمت کاغذ دوباره رشد داشته است!
اگر واردات و عرضه این محصول کاملا در کنترل دولت است، چه مولفه‌هایی به افزایش قیمت کاغذ منجر شده تا حدی که به گفته مدیر انتشارات بین‌المللی شمع و مه، این روزها انتشار کتاب در ایران گران‌تر از انتشار کتاب در اروپا تمام می‌شود!
منتقدان و صاحب‌نظران در این زمینه نظرات متعددی دارند. سیدحسین میرباقری، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا، به دفاع از صنفش، حضور و دخالت دولت را دلیل برهم خوردن نظم طبیعی بازار می‌داند و به خبرگزاری تسنیم گفته: از زمانی که مسؤولیت کار به وزارت ارشاد سپرده شد، واردکنندگان ملزم شدند کاغذ وارداتی خود را به وزارت ارشاد تحویل دهند و این وزارتخانه، کاغذ را تنها میان ناشران توزیع کند، قیمت کاغذ در بازار سه برابر شده است.
ابوالفضل روغنی، رئیس صنف تولیدکنندگان کاغذ و مقوا معتقد است برهم خوردن عرضه و تقاضا، دلیل اصلی افزایش قیمت کاغذ است. او به ایپینا گفته بالا رفتن قیمت دلار و عدم حمایت به موقع دولت در تخصیص ارز مورد نیاز برای واردات به منظور جبران کسری نیاز داخلی سبب شده تا قیمت با افزایش قابل‌توجهی مواجه شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، درباره بحران کاغذ به اظهارات روغنی و انتظامی صحه گذاشته و توضیح داده است: در مجموع بیش از 200 هزار تن کاغذ به کشور وارد شده که در شش ماهه دوم سال گذشته 23 هزار تن از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توزیع شد. البته پیدا کردن آمار تمام کسانی که در سال 97 کاغذ وارد کردند، راحت نبود اما درمجموع سازمان تعزیرات آماری داد که چه کسانی کاغذ وارد کردند و قرار است سازمان تعزیرات نحوه ورود کاغذ به کشور در سال گذشته را بررسی کند تا در سال 1398 تدبیر درست‌تری صورت گیرد.
به گفته وزیر ارشاد، میزان درخواست کاغذ حدود 200 میلیون دلار بود اما به دلیل مضیقه‌های ارزی کمتر از 60 میلیون دلار تخصیص و تامین ارز برای کاغذ صورت گرفت.

آذر مهاجر

ادبیات و هنر