اصلاحاتی بر اصلاحیه قانون انتخابات

انگیزه‌های مردم کاهش می‌یابد
خیرا... پروین / حقوقدان
در مصوبه اصلاح قانون انتخابات، موضوع استانی‌شدن انتخابات مطرح است. هر چند این طرح مزایایی دارد، اما در شرایط فعلی شاید چنین شیوه ای به صلاح کشور نباشد. چرا که مردم به انگیزه‌هایی برای مشارکت فعال در انتخابات نیاز دارند و در صورت استانی شدن احساس می‌کنند رایشان چندان تاثیرگذار نیست. بنابراین در شرایط فعلی استانی شدن انتخابات چندان به صلاح نیست و قانون گذشته را که به‌صورت غیراستانی بود، مناسب‌تر می‌دانم. نکته دیگر در این مصوبه این که نمایندگان نمی‌توانند بیش از سه دوره در مجلس حضور داشته باشند و باید یک فاصله بین حضورشان در مجلس ایجاد شود. چنین مصوبه‌ای بسیار مناسب است، چرا که برای جابه‌جایی نخبگان ضروری است.

تیر خلاص به جمهوریت نظام
سارا عاقلی/ دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت
استانی شدن انتخابات، مصداق بارز تیر خلاص به جمهوریت نظام است و شورای نگهبان باید از جمهوریت نظام دفاع کند. براساس این مصوبه، رای شهرستان‌ها نسبت به مرکز استان کم‌اثر می‌شود و سرخوردگی اجتماعی و کاهش مشارکت را به دنبال دارد؛ در حالی که هدف در انتخابات و نظام مردمسالار،
یک چیز است و آن افزایش مشارکت مردم است. اما در شرایط فعلی، مجلس به ضد خودش تبدیل شده و مصوبه‌ای در جهت کاهش مشارکت مردم گذرانده است. نکته دیگر این‌که در بحث استانی شدن و تناسبی شدن، باید احزاب فعال باشند اما کشور ما زیرساخت لازم برای فعالیت احزاب ندارد و این مساله بیشتر به جان گرفتن باندهای قدرت و ثروت دامن می‌زند. در صورت اجرایی شدن این مصوبه، هر نماینده‌ای برای رای آوردن باید خودش را به یکی از لیست‌های استانی وصل کند و این ممکن است آفاتی داشته باشد. نکته دیگر هم این‌که کاهش مشارکت و افزایش وسعت حوزه انتخابیه که براساس مصوبه استانی شدن اتفاق خواهد افتاد در تضاد با سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در حوزه انتخابات است.

سقف 3 دوره متوالی نمایندگی ضرورتی ندارد
حسین میرمحمدصادقی / معاون قوانین مجلس
یکی از موارد مطرح شده در این مصوبه این است که نمایندگان نمی‌توانند بیش از سه دوره در مجلس حضور داشته باشند و باید یک دوره وقفه در حضورشان ایجاد شود. بنده چندان موافق این موضوع نیستم، زیرا افرادی که چند دوره در مجلس حضور دارند، تجربه‌ای کسب کرده و ممکن است باز هم مورد اقبال مردم قرار گیرند. بنابراین چرا باید خودمان را از تجارب به‌دست آمده نمایندگان محروم کنیم. اگر محدودیتی در انتخاب رئیس‌جمهور وجود دارد به این دلیل است که قدرت در یک فرد متمرکز نشود، این در حالی است که چنین خطری در مورد نمایندگان مجلس احساس نمی‌شود. همچنین یکی از بخش‌های مهم این مصوبه، استانی شدن انتخابات است که معتقدم اشکال چندان جدی ندارد، زیرا تلاش طراحان این است که نمایندگان نگاه ملی‌تری داشته باشند و محدود به منافع یک حوزه انتخاباتی نباشند.

مقدمه‌ای برای تقویت احزاب
داریوش قنبری / فعال سیاسی
نقطه قوتی که اصلاح قانون انتخابات دارد، این است که انتخابات استانی می‌شود و این اتفاق می‌تواند مقدمه‌ای برای تقویت احزاب در انتخابات باشد.
در انتخابات فعلی که حوزه‌ها کوچک است مشکلاتی برای کشور ایجاد شده و نمایندگان در حوزه‌های کوچک دیدگاه ملی ندارند اما انتخابات استانی می‌تواند موجب اصلاح این وضعیت شود و نمایندگانی را روانه مجلس کند که دیدگاه ملی داشته باشند.

غیرعادلانه بودن مصوبه مجلس
مهدی چمران / فعال سیاسی
استانی شدن انتخابات به‌طور کلی می‌تواند اقدام خوبی باشد و موجب می‌شود نمایندگان به جای نگاه محلی و شهری، نگاه ملی داشته باشند، اما اشکال چنین رویه‌ای این است که حق شهرهای کوچک پایمال می‌شود و به‌طور طبیعی نمایندگان شهرهای بزرگ‌تر راحت‌تر به مجلس راه می‌یابند. استانی کردن انتخابات باعث افزایش نگاه ملی میان نمایندگان می‌شود اما در شرایط فعلی که چندان احزاب قوی در کشور وجود ندارد، چنین شیوه‌ای عادلانه نیست و حق مردم شهرهای کوچک پایمال می‌شود.

ضرورت برخی اصلاحات برای کامل‌تر شدن
علی خضریان / دبیر سیاسی اسبق اتحادیه
انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل
یکی از ایرادات این است که این طرح در رفت و برگشت‌هایی که داشت تغییر اساسی کرد و از یک مدل اکثریتی- استانی به تناسبی- استانی تبدیل شده است و اگرچه به نظر من مدل اکثریتی - استانی قابلیت دفاع بیشتری دارد اما اشکالی که وجود دارد این است که زیربنای این طرح بر مبنای مدل اکثریتی- استانی تنظیم شده و ساختارهای این طرح با مدل تناسبی- استانی، تطبیق پیدا نکرده است.
البته درباره ایرادات شرایط فعلی انتخابات هم باید گفت شرایط فعلی باعث حذف برخی گروه‌های اقلیت و ایجاد نوسان بالای سیاسی در کشور می‌شود و احزاب نقش موثری ایفا نمی‌کنند که این ایرادات تا حدود زیادی در مصوبه جدید برطرف می‌شود.
اما مصوبه استانی شدن انتخابات، ایراداتی دارد که باید برطرف شود تا به طور کامل بتوان از آن دفاع کرد. براساس این مصوبهاگرچه زمینه برای پرداختن به مسائل ملی فراهم‌تر می‌شود اما نقش روستاها و شهرهای کوچک در انتخابات کمرنگ‌تر می‌شود و یکی از تبعات احتمالی، کاهش مشارکت مردم است. به اعتقاد من اگر حداقل رای که در مصوبه فعلی، 15 درصد است افزایش یابد این مشکل تا حدودی مرتفع می‌شود.

تناسبی بودن در شهرهای تک نماینده، معنا ندارد
علیرضا سلیمی / نماینده محلات
بحث تناسبی بودن در شهرهای تک نماینده در طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات پیچ‌و‌خم فراوانی دارد و مشخص نیست اگر قرار باشد بحث تناسبی بودن در شهرهایی که دو یا سه نماینده دارند، اجرا شود؛ این کار با چه سازوکاری انجام می‌شود چون موضوعات آن به صورت شفاف بیان نشده است.

مغایرت حزبی شدن انتخابات با اصول قانون اساسی
محمدحسین فرهنگی / نماینده تبریز
این طرح با سیاست‌های کلان انتخابات مغایرت دارد. نکته دیگر این‌که حزبی شدن انتخابات کاملا با اصول مختلف قانون اساسی مغایرت صریح دارد و رای مستقیم مردم و سوگندی که نمایندگان در آغاز کار یاد می‌کنند با التزام آنها به مواضع و دیدگاه‌های احزاب حتما مغایرت دارد. استانی شدن با اصل قانون اساسی که صراحتا مشارکت تامه مردم را الزامی دانسته مغایرت دارد. نکته قابل تامل این‌که بعضا مصوبات با حقوق مکتسبه اشخاص مغایرت دارد و محدودیت‌های بلادلیلی برای برخی نامزدها لحاظ کرده است.

ترجیح منافع ملی بر دغدغه‌های محلی
محمد محمودی شاه‌نشین / نماینده شهریار
معمولا نمایندگان فعلی برای کسب کرسی‌های مجلس حدود 25 درصد آرا را به خود اختصاص می‌دهند در صورتی که با تناسبی شدن انتخابات، نمایندگان با کسب رای بیشتر و حداکثری وارد مجلس خواهند شد. این شیوه در بسیاری از کشورهای دنیا نیز معمول است. از سوی دیگر این‌که ما در برخی موارد شاهد ترجیح بخشی‌نگری و منافع محلی بر دغدغه‌های ملی هستیم که با استانی شدن انتخابات، این مشکل مرتفع می‌شود.

منافع حزبی پررنگ می‌شود
جلیل رحیمی جهان‌آبادی / نماینده تربت جام
وضعیت و نحوه انتخاب نمایندگان در استان‌ها در این طرح ایرادات مهمی دارد. چون بخش‌ عمده‌ای از شهرستان‌های کوچک سرنوشتشان در اختیار احزاب و گروه‌ها قرار می‌گیرد. احزاب افرادی را در لیست قرار می‌دهند که منافع جناحی آنها را تامین کنند. طبعا در چنین شرایطی رای مردم در انتخابات اثری ندارد.