سفر به سرزمین بیابان‌ها

موریتانی یا به صورت دقیق‌تر، جمهوری اسلامی موریتانی کشوری در شمال غربی آفریقا و در همسایگی الجزایر، مالی و سنگال است. بیشتر مساحت این کشور از فلات‌های صحرای بزرگ پوشیده است که بر فرازشان قله‌های منفرد قرار دارد. اقتصاد موریتانی تا حد زیادی به صادرات ماهی که از اقیانوس اطلس صید می‌شود و همچنین سنگ آهن وابسته است.

نواکشوت، پایتخت موریتانی و بزرگ‌ترین شهر کشور در کرانه اقیانوس اطلس واقع شده و مرکز اداری و اقتصادی این منطقه را تشکیل می‌دهد. نکته جالب در مورد این شهر، معماری و شهرسازی آن است؛ به این ترتیب که تقریبا ساختمان‌های آن، همگی یک طبقه هستند. نواکشوت که در زبان بربر به معنای جای بادخیز است در ابتدا یک دهکده کوچک ماهیگیری بود اما پس از استقلال از فرانسه به‌عنوان پایتخت انتخاب شد. شاید یکی از دلایل این انتخاب، وضعیت جغرافیایی بهتر این منطقه نسبت به سایر قسمت‌های کشور بود. نقاط دیدنی شهر عبارتند: از موزه ملی موریتانی، بازارهای مختلف از جمله بازار نقره و همچنین سواحل. یکی از ساحل‌های شهر اختصاص به ماهیگیری دارد که در آنجا می‌توان ماهی‌های تازه را خریداری کرد. از دیگر اماکن فرهنگی می‌توان به کتابخانه ملی و آرشیو ملی اشاره کرد. مساجد نیز از دیگر بناهای کلیدی شهر هستند که معروف‌ترین آن توسط عربستان سعودی و در مرکز شهر ساخته شده است. یکی از مناطق دیدنی موریتانی تیشیت نام دارد. تیشیت که دهکده‌ای تقریبا خالی از سکنه است در جنوب مرکزی موریتانی بنا شده و به معماری بومی خود شناخته می‌شود. این منطقه شامل صخره‌های سنگی طولانی از حد شمالی فرورفتگی زمین تا دریاچه اوکار است که البته اکنون دیگر خبری از آب نیست!

آثار نوسنگی تیشیت در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده که نشان از اهمیت تاریخی آنها دارد. حدود 2000 سال قبل از میلاد جوامع اگروپاستورال در این ناحیه ساکن شدند و شهرک‌های خود را عموما بر روی صخره‌ها و با سنگ ساختند. این بناهای سنگی قدیمی‌ترین بازمانده شهرک‌های باستان‌شناسی در غرب آفریقا و قدیمی‌ترین شهرهای سنگی در جنوب صحرا هستند. ولاته، شهری کوچک در جنوب شرقی موریتانی است که در انتهای بخش شرقی حوزه اوکار قرار دارد. این شهر در قرن 13 و 14 به‌عنوان یکی از پایانه‌ها و محل‌های استراحت در مسیر تجاری صحرا، از اهمیت زیادی برخوردار بود و در حال حاضر در فهرست میراث جهانی قرار گرفته است؛ نام این شهر به همراه دو شهر تیشیت و شنقیط در سال 1996 وارد این فهرست شده‌اند. امروزه موزه کتب خطی و معماری بومی و تزئینی ولاته از مهم‌ترین بخش‌های دیدنی شهر هستند.

شهر شنقیط نیز مانند دو شهر دیگر حال و هوای تاریخی دارد. این شهر که در شرق استان ادرار واقع شده، یک مرکز تجاری باستانی در شمال موریتانی بوده است. شنقیط در قرن 13 میلادی به‌عنوان یکی از مراکز اصلی مسیر تجاری صحرا تاسیس شد. با وجود گذشت تاریخ، این شهر همچنان به واسطه معماری خاص، مناظر شگفت‌انگیز و کتابخانه کهن، گردشگرانی را به سوی خود جذب می‌کند.

چطور برویم؟

با وجود آثار باستانی و کویر بی‌انتها، چند سالی است که موریتانی از لحاظ گردشگری اوضاع خوبی ندارد و با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. یکی از این مشکلات، ظهور گروه‌های افراطی و جهادی است که امنیت را برای مردمان این منطقه به رویا تبدیل کرده‌اند. به همین علت، چندین دولت به شهروندان خود برای سفر غیرضروری به موریتانی هشدار داده‌اند. در این هشدار آمده است که تمام سفرها به شمال و جنوب موریتانی به‌ویژه مناطق کویری شمالی ولاته، شنقیط و چند شهر دیگر و همچنین مناطق مرزی با الجزایر، مالی و موراکو باید لغو گردد و به این ترتیب دقیقا نام شهرهایی در این اعلامیه آمده است که مرکز اصلی جذب گردشگر می‌باشند! با این حال اگر بخواهید به موریتانی بروید می‌توانید پروسه سفر خود را از سفارت این کشور در خیابان شریعتی تهران آغاز کنید و برای پرواز هم روی یکی از کشورهای همسایه مثل ترکیه حساب باز کنید.

نرگس انصاری