چرایی ضرورت بررسی برجام در مجلس

ـ باور عمیق رهبر انقلاب به‌ضرورت حفظ ساختارهای قانونی کشور: از منظر حقوقی تأکید رهبر انقلاب بر نقش‌آفرینی مجلس در خصوص برجام ناشی از پایبندی حاکم اسلامی بر ضرورت حفظ ساختارهای قانونی حکومت است. از این منظر، حاکم اسلامی در نقش حافظ جمهوریت نظام تلاش دارد مانع از مخدوش شدن اعتبار و جایگاه نهادهای قانونی کشور شده و فارغ از این‌که بررسی یک موضوع در یک نهاد قانونی به چه تصمیمی می‌انجامد، نقش آن نهاد در فرآیند تصمیم‌سازی نادیده گرفته نشود.

از همین زاویه ایستادگی رهبر معظم انقلاب در جریان فتنه آمریکایی 88 و در برابر تلاش عده‌ای برای ابطال آرای ملت، مقاومت در برابر تلاش عده‌ای برای به تاخیر انداختن انتخابات مجلس هفتم و... نیز قابل ارزیابی است.

ـ در رأس امور بودن مجلس شورای اسلامی: رهبر معظم انقلاب اسلامی تلاش دارند در دنباله‌روی عملی از سیره حکومتی بنیانگذار جمهوری اسلامی ضمن تاکید بر نقش قوه مقننه، حضور جدی و فعال این نهاد محوری را در فرآیندهای حکومتی مطالبه و از به حاشیه راندن مجلس شورای اسلامی در جریان برخی رقابت‌های سیاسی جلوگیری کنند.

ـ توجه به قضاوت تاریخی آیندگان در مورد نحوه حکومت در این مقطع: توجه به قضاوت آیندگان در مورد چگونگی تصمیم‌گیری‌های حکومتی در این مقطع حساس از تاریخ انقلاب اسلامی و رعایت همه فرآیندهای قانونی نیز از جمله مسائلی است که در ثبت تاریخ انقلاب اسلامی در همه ادوار مورد توجه بوده است.

ـ ضرورت مشارکت یکی از مهم‌ترین قوای کشور در سرنوشت مهم‌ترین پرونده ملی: ابعاد حقیقی و حقوقی موضوعات مرتبط با مساله هسته‌ای و بویژه چگونگی به سرانجام رساندن یکی از مهم‌ترین پرونده‌های ملی که شاید بعد از قطعنامه 598 بتوان از آن به عنوان دومین پرونده ملی در تعامل با فضای بین‌الملل یاد کرد بقدری گسترده، چندلایه و حائز اهمیت است که یقینا از این منظر رهبر انقلاب اسلامی تمایل ندارند خلأ حضور یکی از مهم‌ترین ارکان ملی در آن احساس شود.

ـ اعتماد رهبری به نمایندگان ملت و درواقع به مردم: تاکید بر نقش‌آفرینی مجلس شورای اسلامی در مساله برجام از منظری دیگر حاکی از اعتماد رهبر انقلاب اسلامی به نظر، مشورت و اعلام نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌عنوان منتخبان ملت است.

ـ فراهم آوردن فرصت برای مشارکت همه دیدگاه‌ها و سلایق سیاسی و تخصصی: در حالی‌که مجلس شورای اسلامی ذاتا محل حضور سلایق مختلف و تلاقی آرا و اندیشه‌های متنوع است، از این زاویه به نظر می‌رسد رهبر معظم انقلاب اسلامی تعمد دارند مهم‌ترین پرونده ملی در دایره وسیع‌تری از تضارب آرا و عقاید ورز خورده و خروجی آن به عنوان سندی که ملت روی آن وفاق حاصل کرده‌اند (چه رد چه تصویب) ملاک عمل ملی قرار گیرد.

با توجه به مطالب فوق‌الذکر به نظر می‌رسد مجلس شورای اسلامی براساس قانون اساسی و همچنین طبق بیانات صریح رهبر انقلاب در دیدار اخیر اعضای مجلس خبرگان، موظف است بدقت متن تهیه شده را بررسی کند. درخصوص تاکید رهبر انقلاب در نامه به رئیس‌جمهور (24/4/94) مبنی بر «ملاحظه با دقت متن» و «مراقبت از نقض عهدهای محتمل طرف مقابل و بستن راه‌های آن»، اکنون مجلس حائز نقش حیاتی، تاریخی و سرنوشت‌ساز است.

از سوی دیگر، رهبر حکیم انقلاب در دیدار خبرگان، درخصوص بحث تحریم‌ها، نکات مهمی را متذکر شدند که به نظر می‌رسد مجلس شورای اسلامی در این زمینه نیز موظف است متن را از حیث هدف راهبردی «برداشته شدن تحریم‌ها» بررسی جدی کند و چنانچه در اثر برجام، «چارچوب تحریم‌ها» محفوظ می‌ماند، مسیر را به‌گونه‌ای هدایت کند که اساسا معامله‌ای در کار نخواهد بود و اگر تحریم‌هایی که باید برداشته شود ـ‌ مشخصا تحریم‌های آمریکا و دولت‌های اروپایی ـ در اثر متن تهیه شده به‌نام برجام یا در اثر تفسیر عهدشکنانه طرف مقابل، قرار نیست برداشته شود ـ یعنی یا بلاتکلیف هستند یا دچار تعلیق یا توقف می‌شوند و لغو نمی‌شوند ـ مجلس باید در نوع واکنش خود به برجام دولت را به نحوی ملزم کند که اقدامات متناظر ایران نیز در حد تعلیق باشد نه اقدام اساسی روی زمین.

روح‌الله عبادی

جام‌جم