مذاکرات هسته‌ای در دقیقه 90

پیش از این اعلام شده بود که مذاکرات امروز با ناهار کاری وزیر خارجه کشورمان و نماینده گروه 1+5 در مذاکرات با ایران آغاز می‌شود و احتمالا تا سوم آذر به طول می‌انجامد. به گزارش ایسنا، هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران صبح امروز راهی وین می‌شود. همزمان آسوشیتدپرس گزارش داده است که وزرای خارجه 1+5 نیز خود را برای حضور در مذاکرات وین آماده می‌کنند.

در همین راستا وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که وزیر خارجه این کشور اواخر همین هفته میلادی به مذاکرات جامع هسته‌ای ایران و 1+5 در وین می‌پیوندد. جان کری که دیروز واشنگتن را به مقصد اروپا ترک کرد، سفر خود را با لندن آغاز می‌کند و قرار است در آنجا گفت‌وگوهایی با مقامات اروپایی و خاورمیانه درباره مذاکرات ایران و وضع آشفته منطقه صورت دهد. کری از لندن به وین سفر خواهد کرد؛ شهری که مذاکرات هسته‌ای در آن برگزار می‌شود. طبق این گزارش، کری احتمالاً در تمام جلسات مذاکرات وین شرکت نخواهد کرد و ممکن است توقف‌هایی در دیگر کشورهای اروپایی داشته باشد.جان کری نیز حضور خود در مذاکرات وین را تایید کرده است.

در آستانه برگزاری این دور از مذاکرات، وزیر خارجه عمان راهی تهران شد تا چنان که برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند، پیام 1+5 را به ایران برساند؛ سفری که در چارچوب مجموعه فعالیت‌های مسقط برای میانجیگری میان ایران و آمریکا ارزیابی می‌شود.

درخواست ایران درباره تحریم‌های سازمان ملل

اما این فقط 1+5 نیست که برای ایران پیام ارسال می‌کند، بلکه آن‌طور که روزنامه لس‌آنجلس تایمز مدعی شده، مذاکره‌کنندگان ایرانی نیز درخواست تازه‌ای از گروه 1+5 در چارچوب مذاکرات هسته‌ای مطرح کرده‌اند.

به گزارش فارس، این روزنامه آمریکایی نوشته که پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان ترجیح می‌دهند تا آخر برای لغو تحریم‌های تحمیلی سازمان ملل که بین سال‌های 2006 تا 2010 اعمال شده‌ است، منتظر بمانند. اما در هفته‌های اخیر مذاکره کنندگان ایران با تغییر بازی خواستار تسهیل تحریم‌های سازمان ملل نیز شده‌اند.

اما در مقابل چنین درخواست‌هایی، طرف دیگر مذاکرات، پیشنهادهای دیگری را روی میز قرار داده و پایگاه آمریکایی اینترنشنال پالیسی دایجست نوشته است: آمریکا طرح ایجاد کانال بانکی مستقیم را به ایران داده است که ارسال وجوه شخصی و مسیر تعاملات تجاری را هموار می‌کند و چراغ سبزی به بانک‌های اروپایی است.

همزمان با این گمانه‌زنی‌ها، خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نیز در گزارشی نوشت: ایران و کشورهای گروه 1+5 بیش از هر زمان دیگری به توافق هسته‌ای نزدیک هستند، با این حال اختلافات مهمی همچنان باقی‌مانده و احتمال دستیابی به توافق در تاریخ مشخص شده بیست‌وچهارم نوامبر بعید است. هر دو طرف احتمالا خواستار تمدید زمان مذاکرات هستند اما این تصمیم مخالفت کنگره آمریکا و مخالفان توافق در ایران را تشدید می‌کند.

نیویورک‌تایمز: مذاکرات به مانع خورده است

علاوه بر اختلافاتی که ایران و 1+5 بر سر برخی بندهای توافق جامع هسته‌ای دارند، نقش تندروهای واشنگتن در به بن‌بست کشاندن گفت‌وگوهای هسته‌ای نیز جدی است.

بر همین اساس روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در گزارشی از قول مقامات دولت آمریکا نوشته «توافق هسته‌ای با ایران به مانع برخورد کرده است.» این روزنامه درباره چرایی به مانع برخورد کردن این گفت‌وگوها یادآور شده است: «نیروهای آرایش‌یافته در جبهه مخالفان توافق هسته‌ای با ایران، گروه نیرومندی را تشکیل می‌دهند: جمهوریخواهان تازه به قدرت رسیده، برخی از همگنان رئیس‌جمهوری آمریکا در حزب دموکرات و بسیاری از متحدان آمریکا.» به‌نوشته این روزنامه، مشاوران امنیت ملی آمریکا شانس توافق هسته‌ای در روزهای پیش‌رو را بین 40 تا 50 درصد برآورد می‌کنند.

فردی که یکی از تنظیم‌کنندگان ارشد باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در توافق دولت با کنگره توصیف شده درباره توافق دولت با کنگره در توافق هسته‌ای به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «ما هرچه را درباره آن مذاکره می‌کنیم باید بتوانیم دیر یا زود به کنگره ارائه کنیم.... این در اتاق مذاکره به‌نفع ماست، چون معنای آن این است که ما می‌توانیم به ظریف (وزیر خارجه ایران) بگوییم که حتی اگر ما توافق کنیم تحریم‌‌ها را زود برداریم یا به شما اجازه دهیم سانتریفیوژها را نگاه دارید ـ که چنین نخواهیم کرد ـ کنگره شورش خواهد کرد.»

جمهوریخواهان به دنبال محدودیت اختیارات اوباما

دامنه فشار جمهوریخواهان بر مذاکرات بیش از آن است که نیویورک‌تایمز تصویر کرده است. در حالی که روزنامه «المانیتور» اخیرا گزارش کرده، برخی کشورهای اروپایی در حال رایزنی با کنگره هستند تا با لغو تحریم‌ها موافقت کند و راه را برای حل این مساله باز گذارد، «ترت فرانکس» عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان با ارائه طرحی به این مجلس، در تلاش است تا اختیارات دولت این کشور برای تعلیق تحریم‌های ایران در صورت حصول توافق هسته‌ای را محدود کند.

به گزارش فارس، هرچند هنوز جزئیات کامل این طرح منتشر نشده، اما در اطلاعیه‌ای که در آرشیو کنگره آمریکا منتشر شده، هدف از این طرح «از بین بردن اختیار رئیس‌جمهور برای تعلیق مجوزهای مشخص که تحریم‌هایی را در رابطه با ایران اعمال کرده، تدوین تحریم‌های مشخصی که با فرمان اجرایی اعمال شده و همچنین مقاصد دیگر» اعلام شده است.

همزمان جمهوریخواهان کنگره عزم خود را جزم کرده و تهدید کرده‌اند که توافق هسته‌ای با ایران را که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا با شرایط خود به‌دنبال آن است، بلوکه می‌کنند. در حالی که جمهوریخواهان تا سوم ژانویه 2015، کنترل سنا را که ‌اکنون در دست دموکرات‌هاست، برعهده ندارند، اما به صراحت گفته‌اند که هرگونه توافق با ایران را از نزدیک بررسی می‌کنند.

فشار صهیونیست‌ها برای بن‌بست مذاکرات

دولت آمریکا علاوه بر کنگره، با فشار صهیونیست‌ها نیز روبه‌روست. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با فرانک‌والتر اشتاین‌مایر وزیر خارجه آلمان گفته که ایران موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای را برای هدف قرار دادن اروپا و آمریکا ساخته و نه حمله به اسرائیل.

وی که دو روز قبل از گرد هم آمدن نمایندگان ایران و 1+5 در وین، طبق عادت معمول برای فشار به رهبران اروپا و آمریکا با هدف تغییر جو مذاکرات پیش‌رو به ضرر ایران با آنها دیدار و گفت‌وگو می‌کند، در کنفرانس خبری مشترک با اشتاین‌مایر وزیرخارجه آلمان گفت، دادن اجازه غنی‌سازی با درصد پایین به ایرانیان، یک اشتباه بزرگ خواهد بود و ایران نباید ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم برای ساختن بمب و توانایی لازم برای ساخت تسلیحات دارای توانایی حمل بمب مزبور را داشته باشد. او بین پرونده هسته‌ای ایران و داعش هم ارتباط برقرار کرد و گفت، شکست دادن داعش در حالی که ایران در آستانه تبدیل به کشور هسته‌ای است، به معنی پیروزی در یک دعوای بی‌اهمیت و باخت در جنگی مهم خواهد بود.

امتیازخواهی ریاض از غرب در صورت توافق

علاوه بر تل‌آویو، ریاض هم نگران فرجام مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 است. در همین باره رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان گفته کشورش خواستار همان امتیازاتی است که در مذاکرات هسته‌ای به ایران داده می‌شود.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، شاهزاده تُرکی الفیصل در نشستی در اندیشکده بروکینگز گفته که «ما این برنامه انرژی اتمی عظیم را داریم. در صورتی که ایران، امتیازی به دست بیاورد گزینه‌هایی را که پیش رویمان قرار دارد بررسی کرده و آنچه را برای ما بهترین است انتخاب می‌کنیم.» وی در ادامه افزود یکی از این گزینه‌ها، دست یافتن به فناوری غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان است.

همچنین جلسه فوق‌العاده سران اعضای «شورای همکاری خلیج فارس» در ریاض، واکنش دیگری نسبت به احتمال دستیابی ایران و 1+5 به توافق هسته‌ای است. به گزارش فارس، منابع دیپلمات عرب گفته‌اند که این جلسه برای مقابله با دو خطر برگزار شده که از نظر آنان برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران یکی از این دو خطر است. به گزارش پایگاه خبری «الخلیج الجدید»، توافق احتمالی تهران و 1+5 باعث نزدیکی دوباره عربستان به قطر شده و در همین خصوص وزیر خارجه بحرین گفته است: غیر از داعش مساله دیگری در خلیج (فارس) وجود دارد که باعث نگرانی دولت‌های شورای همکاری شده و آن مساله موضوع هسته‌ای ایران است. سیاست‌های ایران در منطقه به نفع منطقه نیست و در روابط اعضای شورای همکاری با دیگر کشورهای منطقه تاثیر می‌‎گذارد و شورای همکاری به دنبال این است که ایران سیاستش را تغییر بدهد.

خبرسازی آلمان‌ها در آستانه دور تازه مذاکرات

اما برخی رسانه‌های غربی با طرح ادعاهایی تلاش دارند تا مذاکرات هسته‌ای وین را تحت‌الشعاع خبرسازی‌های خود قرار دهند. بر همین اساس یک روزنامه آلمانی مدعی شد که ایران در ماه‌های اخیر همچنان اجزای مورد نیاز برای برنامه اتمی خود را به صورت غیرقانونی در بازارهای آلمان تهیه کرده است.

به گزارش تسنیم و به نقل از نشریه تاگس اشپیگل، محققان اداره گمرک آلمان مدعی شدند که «گرچه اکنون مذاکرات نهایی برای حل مناقشات اتمی با ایران در جریان است، اما تهران ظاهرا تلاش می‌کند تحریم‌ها را نادیده گرفته و دور بزند. » بر اساس اطلاعات دفتر جنایی گمرک آلمان (ZKA) ایران در ماه‌های گذشته اجزای مورد نیاز برای برنامه اتمی خود را در بازارهای آلمان تهیه و ذخیره می‌کرده است. نوربرت درود رئیس دفتر جنایی گمرک آلمان در این باره به تاگس اشپیگل گفته است که ما همچنان بر گسترش فعالیت‌های غیرقانونی تجهیزات و تدارکات نظارت داریم.

این گزارش بحث‌برانگیز در حالی منتشر شده که بتازگی تل‌آویو فشار خود بر آلمان برای عدم توافق هسته‌ای با ایران را افزایش داده و به‌نظر می‌رسد این‌گونه گزارش‌ها، نتیجه همان فشارهای سیاسی است.