مذاکرات نفسگیر شده است

هرچند وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا در گفت‌وگویی با رسانه‌های آمریکایی از پیشرفت مذاکرات سخن گفته، اما همتای ایرانی وی دستیابی به چنین پیشرفتی را رد کرده و حتی فابیوس، وزیر خارجه فرانسه دیروز به رویترز گفته است که نشست روز جمعه ایران و 1+5 به دلیل «نبود پیشرفت قابل ملاحظه» در مذاکرات، لغو شده است.

این در حالی است که پس از دیدار وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون که عصر پنجشنبه به وقت نیویورک صورت گرفت، گفته شد که احتمالا نشست چهارجانبه‌ای نیز بین وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی برگزار شود. با این حال روند مذاکرات تداوم این دیدارها را با ابهام مواجه کرده است.

هر چند روسای جمهور ایران و آمریکا هر دو در نطق‌های جداگانه خود در مجمع عمومی سازمان ملل دستیابی به توافق نهایی را «فرصت تاریخی» نامیدند، اما روشن است که جهتگیری روحانی و اوباما درباره چگونگی به نتیجه رسیدن این گفت‌وگوها کاملا متفاوت است. در تازه‌ترین خبری که از مذاکرات هسته‌ای نیویورک منتشر شده، آسوشیتدپرس از پیشنهاد جدید آمریکا خبر داده و گفته است که ایران می‌تواند بیش از 4500 سانتریفیوژ خود را فعال نگه دارد. این در حالی است که گفته می‌شود دیپلمات‌های کشورمان بر فعالیت حداقل 9400 سانتریفیوژ فعال تاکید دارند. طرح جدید، هنوز رسما به ایران ارائه نشده، اما از آنجا که دیگر طرح‌های موجود شامل اجازه فعالیت فقط 1500 سانتریفیوژ بوده، رسانه‌های غربی طرح جدید آمریکا را فرصتی برای گشایش در گفت‌وگوها ارزیابی کرده‌اند.

در چنین شرایطی، عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان مذاکرات جاری در نیویورک را «نفسگیر» توصیف کرده و توضیح داده است: وارد بسیاری از جزئیات شده‌ایم، ولی هنوز در مسائل کلیدی نتوانسته‌ایم به راه‌حل‌های مورد قبول دست یابیم، البته راه‌حل‌هایی پیشنهاد شده اما هنوز کارایی لازم را نداشته و فکر می‌کنیم با استفاده از خلاقیت‌های فکری راه‌حل‌هایی پیدا کنیم.

به گزارش فارس، وی گفت: درباره جزئیات فنی بسیار زیادی باید مذاکره کنیم و هر بحثی به موضوعات ریزتر تقسیم می‌شود که کارشناسان فنی، حقوقی و اقتصادی همزمان هم در بحث‌های هسته‌ای و هم رفع تحریم‌ها وارد جزئیات شده‌اند.

وی گفت: مردم منتظر اخباری از این مذاکرات هستند و در عین حال مشی ما پافشاری بر حقوق و عبور نکردن از خط قرمزهاست. عراقچی احتمال حضور رئیس‌جمهور کشورمان در مذاکرات با 1+5 را منتفی دانست و گفت: خیلی بعید می‌دانم این کار انجام شود، به نقطه‌ای نیز نرسیده‌ایم که چنین اقدامی لازم و مفید باشد و برنامه‌ای هم برای آن نداریم.

همزمان، وندی شرمن که تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات را سرپرستی می‌کند در گفت‌وگویی با صدای آمریکا پیرامون روند مذاکرات گفته است که «مهم‌ترین بعد این توافق هم در همین جزئیات نهفته است. بنابراین کارشناسان ما و همه اعضای گروه 1+5 ظرف روزهای متوالی گذشته ساعت‌های بی‌شماری را صرف پرداختن به جزئیات این توافق کرده‌اند. یعنی حتی وقتی ما در سطح سیاسی به درک متقابلی می‌رسیم، تازه آن‌وقت باید کارشناسان ما باید به طور عمقی جزئیات را تجزیه و تحلیل کنند تا اطمینان یابیم که آنچه می‌خواهیم انجام دهیم، هدف ما را تامین می‌کند.» او به احتمال دستیابی به توافق نهایی اشاره کرده و گفته «به محض آن‌که تحریم‌ها را تعلیق کنیم، دنیا مثل سیلی به سوی ایران سرازیر می‌شود.»

در ادامه رایزنی‌های هسته‌ای، وزیر امور خارجه کشورمان که در نیویورک با وزرای خارجه آلمان، یونان، مالزی و کمیسر عالی حقوق بشر دیدار و گفت‌وگو کرد در جلسه‌ای مشترک با فدریکا موگرینی، وزیر خارجه ایتالیا با تاکید بر حق طبیعی ملت ایران برای بهره‌مندی از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، دیدگاه‌های کشورمان در خصوص شرایط دستیابی به راه‌حل جامع در مذاکرات را بیان کرد. موگرینی که به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی تعیین شده نیز در این دیدار نسبت به حل پرونده‌ هسته‌ای ایران ابراز امیدواری کرد.

به این ترتیب ده روز پس از آغاز مذاکرات نیویورک، هنوز روشن نیست که این گفت‌وگوها توانسته به نقطه‌ای برسد که توافق نهایی ایران و 1+5 تا سوم آذر را تسهیل کند یا این‌که دو طرف خود را برای سناریوهای جایگزین آماده می‌کنند. شاید روزهای ‌مانده تا پایان گفت‌وگوهای نیویورک، تنها زمان باقیمانده برای پاسخ به این پرسش باشد.