10 درصد‌ بازی‌های ایرانی در بازارهای جهانی

این حوزه از چنان جذابیتی برخوردار است که در دنیا و در میان صنایع سرگرمی و تفریحی سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده است، به طوری که به گفته بهروز مینایی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، صنعت بازی‌های رایانه‌ای از نظر درآمد و فروش حتی از صنعت موسیقی و فیلم پیشی گرفته است، اما با وجود چنین ظرفیتی هنوز این صنعت در ایران به صورت یک صنعت واقعی درنیامده است.

چه تعداد عنوان بازی ایرانی در حال حاضر داریم؟

نزدیک صد عنوان بازی ایرانی از حدود پنج سال پیش به بازار آمده است.

اما در مورد تعداد بازی‌های ایرانی در بازار اختلاف‌نظر وجود دارد. آماری که شما اشاره کردید چطور استخراج شده است؟

این آمار از شرکت‌های مختلفی که در تولید بازی دست دارند، استخراج شده است و بازی‌هایی را که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای کمک کرده تا ساخته شود، شامل می‌شود و هم شامل بازی‌های ساخته شده توسط شرکت تبیان،‌ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و همچنین یکسری از بازی‌هایی را که سپاه و بسیج دانش‌آموزی و... تولید کردند دربرمی‌گیرد.

تعداد شرکت‌های فعال تولیدکننده بازی‌های رایانه‌ای در ایران چقدر است؟

60 شرکت در زمینه بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد، اما فقط 30 شرکت فعال است.

این شرکت‌ها بخش‌خصوصی‌اند یا وابسته به نهاد‌های خاصی است؟

این شرکت‌ها بیشتر خصوصی هستند.

انتقادی که به بازی‌های تولید داخل وارد می‌شود بیشتر به کیفیت پایین گرافیک این بازی‌ها و همچنین پایین‌بودن زمان بازی نسبت به استانداردهای جهانی است. آیا برای بهبود این وضع اقدامی صورت نمی‌گیرد؟

ما روی این مسأله خیلی تمرکز کردیم و با شرکت‌های مختلفی روی زمان‌بندی بازی‌ها و گرافیک‌شان صحبت کردیم. به هر حال، ما روی زمان‌بندی بازی‌ها این مشکل را داریم و برخی بازی‌هایمان اگر بخواهد حالت استاندارد پیدا کند، گاهی زمان تولیدش شاید تا یک‌سال هم افزایش پیدا کند؛ به این دلیل که باید گیم‌های بیشتری را روی بازی اضافه کنیم یا رتوش‌هایی که باید روی کار صورت گیرد، زمانبر است. شرکت‌هایی که می‌پذیرند این تغییرات را انجام دهند، هم دچار هزینه بیشتر می‌شوند و هم کار سنگین‌تری را باید انجام دهند. فرض کنید بازی «شتاب در شهر» کاری که یک‌سال‌ونیم ساخته شده بود، یک‌سال و نیم دیگر نیز طول بکشد تا بهبود کارایی داشته باشد، اما با وجود این مسائل معمولا شرکت‌هایی که قبول می‌کنند کیفیت و ساعات بازی را افزایش دهند با استقبال بیشتری روبه‌رو می‌شوند.

استاندارد زمان بازی در دنیا چند ساعت است؟

حداقل آن پنج ساعت است.

بازی‌های ایران چند ساعت است؟

به طور متوسط 3.5 ساعت است.

بازی‌ آسمان دژ بتازگی توانست در بین بازی‌های خارجی رتبه نخست بهترین بازی را از نظر کاربران کسب کند. درباره این مسابقات جهانی توضیحاتی می‌دهید؟

مسابقاتی که برگزار شد مسابقه بازی‌های آنلاین بود که در آن بازی‌های مستقلی که با سرمایه افراد ساخته شد، شرکت داشتند و در جایگاه‌های بین‌المللی از دید کاربران و آدم‌های متخصص با توجه به امتیازاتی که آوردند قضاوت شدند. نزدیک یک ماه پیش بین ده بازی برتر دنیا بازی آسمان دژ به عنوان نامزد معرفی شد تا نمره‌دهی از سوی کاربران انجام شود که ما از این قضیه خیلی خوشحال شدیم، چرا که حتی اگر نمره هم نمی‌آورد رفتن در این ده تای برتر بازی آنلاین برای ما افتخار داشت، چون نام ایران مطرح بود و این‌که جوانان ایرانی توانستند چنین رتبه و مقامی را کسب کنند. خوشبختانه با امتیازاتی که این بازی آورد توانست رتبه نخست این مسابقات را کسب کند. چنین توفیقی، هم برای شرکت تولیدکننده و هم برای ایران جای افتخار دارد.

از صد بازی ایرانی تولیدشده چه تعداد از بازی‌ها آنلاین است؟

حدود یک‌پنجم از این بازی‌ها آنلاین محسوب می‌شود. ما در نمایشگاه گیم سال 91 ـ که در مصلی برگزار شد ـ در جشنواره بازی‌ها 17 بازی آنلاین داشتیم که با در نظر گرفتن بازی‌هایی که در سال‌های قبل به بازار آمده بود تقریبا می‌شود گفت از صد بازی داخلی حدود20 بازی آنلاین است.

بازی‌های آنلاین بیشتر طرفدار دارد یا بازی‌های آفلاین؟

از آنجا که اینترنت در ایران گران است و هنوز تسهیلات خاص پهنای باند مناسب در خانه‌ها کمتر موجود است معمولا از سی‌دی، کامپیوترهای شخصی و کنسول‌ها برای بازی استفاده می‌شود، اما دردنیا استفاده از بازی آنلاین روبه افزایش بوده و استفاده از بازی‌های آفلاین شخصی رو به کاهش است.

در بحث ساماندهی گیم‌نت‌ها چه تعداد بازی غیر‌مجاز در بازار شناسایی شد‌؟

ما همه بازی‌ها را رده‌بندی می‌کنیم و از 2500 بازی که رده‌بندی کردیم حدود 800 بازی مناسب بازار ایرانی تشخیص داده نشد و پخش آن ممنوع اعلام گردید. همچنین 700 بازی نیز باید ویرایش شود تا با نسخه ویرایشی وارد بازار شود و بقیه بازی‌هایی است که می‌تواند بدون ویرایش وارد بازارشود و با توجه به نوع بازی در رده‌های سنی 7، 12، 15، 18 و 25 مورد استفاده قرار گیرد. در بحث بازی‌های داخلی نیز بازی‌هایی مجوز ساخت می‌گیرد که مشکل محتوایی نداشته باشد و خوشبختانه ما بازی غیر‌مجاز داخلی نداریم.

در دنیا صنعت بازی رایانه‌ای از نظر اقتصادی چه رتبه‌ای در بین صنایع تفریحی و سرگرمی دارد؟

صنعت بازی در بین صنایع تفریحی و سرگرمی رتبه اول را در دنیا دارد؛ یعنی الان در بازار آمریکا، کشورهای غربی و در کل در بازار‌های جهانی صنعت بازی رایانه‌ای از موسیقی و فیلم پیشی گرفته و چند سالی است رتبه اول را از نظر میزان فروش و درآمد به خود اختصاص داده است، اما در ایران هنوز به صورت یک صنعت واقعی درنیامده است.

چند درصد بازی‌های رایانه‌ای داخلی به بازارهای جهانی راه پیدا کرده است؟

10 درصد بازی‌های ما توانسته به بازارهای خارجی راه پیدا کند.

بیشتر به چه کشور‌هایی؟

بازی‌های آنلاین ما را تقریبا همه کشورها استفاده می‌کنند؛ حتی در آمریکا مخاطبان و گیمرهای جدی دارد. از میان بازی‌های داخلی، بازی گرشاسپ به 10 زبان در بازارهای مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد، بازی سیاره میترا، بازی شبان و بازی طلای سیاه نیز در اروپا منتشر شده است. ‌برخی بازی‌هایمان را به خیلی از کشورهای اسلامی ارائه کردیم از جمله مالزی و کشورهای شرق آسیا؛ البته باید گفت ما هنوز بازاریابی قوی نداریم. اگر داشتیم می‌توانستیم خیلی بیشتر از این بازی‌های ایرانی را به بازارهای خارجی عرضه کنیم.

بنیاد چه کمکی به تولید‌کنندگان بازی در مورد طراحی و تولید بازی می‌کند؟

معمولا طرح‌ها از طرف خود افراد پیشنهاد می‌شود، مواردی هم وجود دارد که بر اساس اولویت‌بندی‌هایی که بنیاد در محتوای بازی‌ها دارد فراخوانی را اعلام می‌کند و بر اساس آن یک عده می‌آیند بازی‌نامه یا سناریوی بازی خاصی را پیشنهاد می‌دهند و سرمایه‌گذاری در بازی صورت می‌گیرد.

سیما رادمنش ‌- ‌‌گروه فرهنگ و هنر