44سال با صفر-صفر‌های ملال‌آور

یک هفته هیاهو، یک هفته انعکاس خبری و یک هفته هیجان برای این‌که بازی حتی یک گل هم نداشته باشد واقعا زیاد است.

استقلال و پرسپولیس از شانزدهم فروردین 1347 تا امروز جمعا 76 بار به مصاف هم رفتند که 16 بازی از این تعداد با تساوی بدون گل به پایان رسیده است.

این آمار وقتی عجیب به نظر می‌آید که آن را با نتایج دو تا از بزرگ‌ترین دربی‌های تاریخ فوتبال مقایسه کنیم؛ ال‌کلاسیکوی اسپانیا و جدال سنتی منچستریونایتد و لیورپول در انگلیس.

دو قدرت فوتبال انگلیس از سال 1894 تاکنون طی 116 سال، 186 بار با یکدیگر بازی کرده‌اند، اما فقط 16 بار بازی‌های آنها با نتیجه بدون گل به پایان رسیده است. یعنی تقریبا هر 23 بازی دو بار.

این آمار برای ال‌کلاسیکوی بزرگ فوتبال اسپانیا از این هم جالب‌تر است. رئال‌ مادرید و بارسلونا اولین‌بار سال 1902 با هم بازی کردند که 110 سال از آن روز می‌گذرد. آنها در این یک قرن و 10 سال 221 جدال حساس با یکدیگر داشتند که فقط ده تای آن با تساوی صفر – صفر به پایان رسیده است.

باورش برای فوتبالدوستان ایرانی سخت است، اما در ال‌کلاسیکو از هر 22 بازی فقط یک بازی بدون گل به پایان می‌رسد، اما در شهرآورد تهران که هیجانش برای هواداران سرخابی چیزی کم از بزرگ‌ترین شهرآوردهای بزرگ دنیا کم ندارد، این آمار هر چهار یا پنـــج بازی یکبار است.

21 درصد بازی‌های استقلال و پرسپولیس بدون گل مساوی شده و این همان چیزی است که طی 44 سال گذشته همواره اسباب نارضایتی هواداران دو تیم را فراهم کرده است.

آنها از شهرآورد گل می‌خواهند، اما حساسیت بالای این بازی همیشه توجیهی برای بی کیفیتی آن است. آیا فقط این حساسیت بالا را می‌توان دلیل کم گل بودن نتایج شهرآورد دانست یا از تفکرات محتاطانه مربیان، استرس بالای بازیکنان و کیفیت پایین فوتبال ایران هم می‌توان به عنوان دیگر دلایل تاثیرگذار در تعدد ثبت نتیجه ملال‌آور و اعصاب خورد کن صفر – صفر در این بازی بزرگ یاد کرد.

دلایل روشن

حسن روشن، پیشکسوت سابق استقلال که طی سال‌های 1351 تا 1361 در شهرآوردهای پایتخت 13 بار به عنوان مهاجم در ترکیب آبی‌ها به میدان رفته است ، به چند دلیل عمده برای ثبت نتایج بدون گل اشاره کرد: دلیل اول این است که این دو تیم حالا دیگر از بازیکنان تیم‌های پایه‌ای خود خالی شده‌اند.

به عنوان مثال در استقلال فقط مجتبی جباری و فرهاد مجیدی هستند که از ابتدا به پیراهن این تیم وفادار بوده‌اند.

این مساله باعث می‌شود سایر بازیکنان تعصب و غیرت کمتری نسبت به پیراهن این تیم از خود نشان دهند و بیشتر به فکر آن 600 – 700 میلیون تومانی باشند که از بابت امضای قرارداد به دست می‌آورند.

نکته جالب در مورد روشن این است که هیچ شهرآوردی در زمان او بدون گل مساوی نشد. او با اشاره به نقش مستقیم تفکرات مربیان در ثبت این نتیجه افزود: صحبت‌های امیر قلعه‌نویی در پایان شهرآورد 76 به خوبی گویای تفکرات این مربی در بازی جمعه است.

قلعه‌نویی اعتراف کرد در این بازی ابتدا به دنبال گل نخوردن بودند و این خود نشان می‌دهد چرا بازی‌های حساس شهرآورد صفر – صفر می‌شود. در زمان ما اصلا چنین تفکراتی وجود نداشت که ابتدا گل نخوریم. هر دو تیم به دنبال پیروزی بودند و از ابتدای بازی حمله را در دستور کار قرار می‌دادند، اما الان مربیان نتیجه را مدیریت می‌کنند. این درحالی است که هنوز هم در فوتبال روز دنیا از حمله به عنوان بهترین دفاع یاد می‌شود. وقتی شما دو مهاجم خوب و آماده داشته باشید اجازه نمی‌دهید تیم حریف با چند بازیکن روی دروازه شما حمله‌ور شود. چنین تفکرات محتاطانه‌ای بالای 60 درصد روی عملکرد بازیکنان تاثیر می‌گذارد.

تبلیغات بیش از حد

محمد پنجعلی، دیگر پیشکسوت فوتبال ایران که او هم سابقه ده بار بازی در شهرآورد تهران را دارد، یکی از اصلی‌ترین دلایل بدون گل شدن این جدال حیثیتی را بار روانی بالای این بازی می‌داند.

کاپیتان دهه شصت پرسپولیسی‌ها گفت: هیچ جای دنیا یک مسابقه فوتبال چنین بازتاب خبری ندارد. خود من به عنوان پیشکسوت طی یک هفته گذشته بیشتر از 10 بار با خبرنگاران مصاحبه کردم. مطمئنا این وضع برای بازیکنان و کادر فنی به مراتب بدتر است و همین باعث می‌شود فشار روانی زیادی به آنها وارد شود. رادیو و تلویزیون از یک هفته قبل روی این بازی مانور می‌کنند. روزنامه‌ها هم تیتر تمام روزهای خود را به این بازی اختصاص می‌دهند و اینها خود عاملی بازدارنده در زیباتر شدن بازی است.

پنجعلی با اشاره به این‌که هیچ مربی دوست ندارد تیمش مساوی از زمین خارج شود، افزود: این تساوی‌های بدون گل بیش از هر چیز نشات گرفته از ترس بازیکنان است. بارها دیده‌ایم وقتی یک گل زودهنگام در شهرآورد رد و بدل می‌شود، دو تیم هم با ترس کمتری به بازی ادامه می‌دهند و تماشاگران شاهد بازی زیباتری هستند، اما در این فوتبال که تفکرات حرفه‌ای در آن حاکم نیست و تیم‌ها با یک باخت وارد بحران می‌شوند و با یک برد ماه‌ها سرخوشند، زیاد نباید دنبال کیفیت فنی بالا در بازی‌های حساس بود. همین فشارهای روانی باعث خسته شدن تیم‌ها و کم رمق شدن بازی‌ها می‌شود.

رضا پورعالی - گروه ورزش