کشف گنج گازی ایران در دریای عمان

ناصر کشاورز با اشاره به این‌که کاهش ذخایر هیدروکربوری اهمیت کشف منابع هیدرات‌های گازی را دوچندان می‌کند، گفت: مطالعات صورت‌گرفته برای کشف منابع جدید گازی در دستور کار قرار گرفته است.

براساس مطالعات اکتشافی و عملیات لرزه‌نگاری انجام‌شده در دریای عمان ذخایر قابل‌توجهی شناسایی شده که این منابع کشف شده با مجموع هیدرات‌های کربوری موجود در ایران از نظر حجم قابل رقابت است.

منابع رسمی، مجموع ذخایر هیدروکربوری قابل برداشت ایران را 300 میلیارد بشکه تاکنون برآورد کرده‌اند که البته به دلیل مطالعات و اکتشاف جدید این ذخایر قابل افزایش خواهد بود.

در حال حاضر ایران 33 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی را در اختیار دارد و دومین دارنده این منابع به شمار می‌رود.

براساس این گزارش طول خط ساحلی ایران در مجاورت دریای عمان حدود 637 کیلومتر است و حداکثر عمق دریا در محدوده آب‌های ساحلی ایران در این ناحیه به بیش از 2000 متر می‌رسد.

این خط دریایی از حدود بندرعباس در تنگه هرمز تا بندر گواتر در مرز پاکستان امتداد می‌یابد.

مطالعه برای شناسایی و اکتشاف ذخایر گازی نامتعارف که به شیل گس و هیدرات‌های گازی شهرت دارند، از دو دهه پیش به صورت جدی در دستور کار کشورهای پیشرفته از جمله کانادا، ژاپن، روسیه و آمریکا قرار گرفت، زیرا کارشناسان انرژی معتقدند ذخایر فسیلی انرژی که در حال حاضر از آن برای تامین انرژی استفاده می‌شود، در سال‌های آینده پایان می‌یابد و استخراج گازهای نامتعارف (هیدرات‌های گازی) می‌تواند جایگزین مناسبی به منظور تامین مطمئن انرژی در دنیا باشد.

پیش از این، جواد اوجی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران نیز گفته بود؛ ذخایر گازی ایران تا 156 سال آینده قابل استفاده خواهد بود و ذخایر گازی کانادا و آمریکا تا حدود 12 سال آینده به پایان می‌رسد.

این گزارش حاکی است، ذخایر شیل گس (تولید گاز از سنگ‌های رسی) و گس هیدرات‌ها (حباب‌های گازی) در اعماق بیش از 500 متر در کف دریاها و اقیانوس‌ها وجود دارد که در ایران نیز دریای عمان، خلیج‌فارس و دریای خزر ظرفیت بالایی از نظر این نوع ذخایر سوختی دارند.

طبق برآورد متخصصان نفتی، هر مترمکعب از منابع گازی جدید کشف شده معادل 164 مترمکعب گاز تولید می‌کنند.

براساس این گزارش، کشف مقدار زیادی هیدرات گاز در دریای عمان توسط کارشناسان و متخصصان ایرانی،‌ این ایده را قوت می‌بخشد که هیدرات‌های گازی منبع بسیار مهم انرژی در آینده محسوب می‌شوند که به گفته مجری طرح اکتشاف هیدرات‌های گازی در دریای عمان، استخراج و تولید آن از دانش و فناوری پیچیده‌ای برخوردار است، لذا در حال حاضر تولید این نوع گاز مقرون به صرفه نیست، اما از آنجا که بسیاری از کشورهای بزرگ مصرف‌کننده انرژی در دنیا با ذخایر رو به اتمام خود مواجه شده‌اند برای تامین انرژی خود به مطالعه در این زمینه پرداخته‌اند.کشورهایی مانند کانادا، هند، روسیه، ژاپن، نروژ و آمریکا مطالعات و اکتشافات گسترده‌ای را در زمینه این نوع ذخایر گازی جدید انجام داده‌‌اند.

ژاپن و هند که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز ال.ان.جی (گاز طبیعی مایع شده) در دنیا به شمار می‌روند زمینه‌های بسیار زیادی را بابت حمل و نقل و تکنولوژی گران‌قیمت و پیچیده ال.ان.جی پرداخت کرده‌اند و برای مقرون به صرفه ساختن تامین انرژی خود در آینده به سمت استخراج و تولید گاز از هیدرات‌های گازی حرکت کرده‌اند.

براساس این گزارش حمل و نقل هیدرات‌های گازی نیاز به کشتی‌های ال.ان.جی و دانش پیچیده ندارد و هزینه حمل و نقل آن کمتر از گاز طبیعی و ال.ان.جی پیش‌بینی شده است.

اما با این حال کارشناسان محیط زیست، دریاها و اقیانوس‌ها با مطالعات صورت گرفته در این زمینه مخالفت کرده و معتقدند تولید گاز از رسوبات دریا (هیدرات‌های گازی) منجر به آزادسازی دی‌اکسیدکربن بیشتری در زمین می‌شود و کره زمین را با افزایش گازهای گلخانه‌ای مواجه خواهد کرد که به نابودی دریاها و اقیانوس‌ها منجر خواهد شد.

زیبا اسماعیلی ‌-‌ گروه اقتصاد