زندگی دوباره یک روستا با تغییر الگوی کشت

این دهستان متشکل از چند روستا در یکی از دورترین نقاط جنوب استان کرمان قرار دارد؛ روستایی پنج هزار ساله که مردمانش تا چندی پیش کپر‌نشین و از کمترین امکانات زندگی بی‌بهره بودند.

خشکسالی‌های پی‌درپی و به دنبال آن خشک‌شدن و کم‌آبی قنوات، چشمه‌ها و رودخانه‌های محلی و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در این دهستان نیز موجب شده بود بسیاری از کشاورزان نه‌تنها آبی برای کشاورزی و آبیاری نداشته باشند، بلکه در تامین آب آشامیدنی نیز با مشکل مواجه شوند؛ مساله‌ای که باعث مهاجرت آنها از این منطقه شده بود.

اما با آغاز کار ستاد راهبردی جنوب کرمان وضع زندگی در این دهستان تاریخی رنگ و بویی دیگر به خود گرفت، به طوری که از یک سو با آغاز ساخت و ساز و مقاوم‌سازی خانه‌های مسکونی، بخش اعظم این مردم از کپرنشینی نجات یافتند و از سوی دیگر کارشناسان کشاورزی برای رهایی مردم این روستا از بند کم‌آبی و ایجاد تحول در زمینه اقتصادی، کشاورزان را به کشت تنباکوی سبز تشویق کردند که نیاز به آب کمی دارد و با آب و هوای منطقه سازگار است.

تغییر الگوی کشت محصول در این دهستان 13 هزار نفری اکنون نقطه تحول اقتصادی مردم این روستا محسوب می‌شود، به‌طوری که هر روز بر رونق کشت تنباکو در رمشک افزوده می‌شود.

تنباکوی رمشک محصولی صادرات‌محور است و بلافاصله پس از تولید به کشورهای پاکستان و حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود و درآمد قابل توجهی را برای کشاورزان به همراه دارد. با این همه مشکلاتی مانند نبود راه مناسب برای صادرات محصول، نبود برند مناسب و کارخانه فراوری محصول باعث شده است که تنباکوی رمشک به صورت فله‌ای به بازار عرضه شود که این مساله باعث می‌شود قسمت عمده سود محصول عاید صادرکننده شود. در حالی که احداث یک واحد صنعتی در رمشک و فراوری و بسته‌بندی محصول علاوه بر این‌که می‌تواند سود واقعی را نصیب روستاییان محروم رمشک کند، می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات اشتغال منطقه را نیز از بین ببرد.

مسئول جهاد خدمات جهاد کشاورزی دهستان رمشک در گفت‌وگو با مهر با ابراز رضایت از توسعه کشت تنباکو به عنوان یک محصول اقتصادی با بازده بالا در این منطقه می‌گوید: کشت تنباکو امروز به یکی از مهم‌ترین محصولات در حال تولید در مزارع گسترده رمشک تبدیل شده است و با توجه به توجیه اقتصادی سعی در گسترش این محصول داریم.

چراغ شیخی می‌افزاید: این محصول در بازار کشورهای همسایه با تقاضای بالایی روبه‌رو شده و همین مساله موجب رونق دوباره کشاورزی در رمشک شده است.

وی تصریح می‌کند: هم‌اکنون تنباکوی سبز پس از تولید به کشورهای مجاور از جمله پاکستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود و در صورت بازاریابی مناسب امکان صادرات محصول به سایر کشورها نیز وجود دارد.

این مسئول خاطرنشان می‌کند: رمشک اکنون تنها تولیدکننده تنباکوی سبز در ایران محسوب می‌شود و امیدواریم بتوانیم با اتخاذ تدابیر حمایتی کشاورزان را بیش از پیش به کشت این محصول ترغیب کنیم.

شیخی با بیان این‌که رمشک در تولید این محصول در خاورمیانه حرف اول را می‌زند، می‌گوید: این در حالی است که تقاضای بین‌المللی این محصول نیز بالاست و می‌توان از آن به عنوان کشتی جایگزین با اقلام پرمصرف آبی استفاده و در نهایت اقتصاد دهستان رمشک را متحول کرد.

وی با بیان این‌که تنباکو از قدیم نیز در این منطقه کشت می‌شده، اما تنباکوی سبز که تقاضای بین‌المللی دارد بتازگی در رمشک رونق اقتصادی گرفته است، می‌افزاید: با ترغیب کشاورزان به کشت محصول و استفاده از نهاده‌های کشاورزی برای ایجاد حداکثر سوددهی هم‌اکنون هر کیلو تنباکوی سبز در حال حاضر 40 هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود.

علی صادقی‌پور، کارشناس اقتصاد کشاورزی نیز با بیان این‌که استان کرمان در سال‌های اخیر با خشکسالی‌های متوالی روبه‌رو بوده است، می‌گوید: بی‌آبی موجب افزایش مهاجرت از روستاها به شهرهای بزرگ شده است و با توجه به این‌که 10 درصد روستاهای کشور در استان کرمان قرار دارد، این وضع نیازمند چاره‌اندیشی فوری است.

وی می‌افزاید: با وجود این همین منابع موجود آبی نیز به دلیل بی‌تدبیری در نحوه آبیاری در حال هدر رفتن است، به‌طوری که در استان کرمان 90 درصد آب موجود در بخش کشاورزی استفاده می‌شود که 70 درصد آن در آبیاری غرق‌آبی هدر می‌رود.

این کارشناس کشاورزی تصریح می‌کند: در بسیاری از روستاها نیز محصولی کشت می‌شود که هزینه آب مصرفی برای تولید محصول در آن بسیار بیشتر از سودی است که نصیب کشاورز می‌شود، به همین دلیل تغییر الگوی کشت در استان کرمان امروز رمز طلایی نجات اقتصاد کشاورزی استان است،‌ مساله‌ای که اکنون در رمشک روی داده است.

این کارشناس کشاورزی با بیان این‌که مسئولان مربوط باید با بررسی شرایط هر منطقه بهترین و باصرفه‌ترین محصول برای تولید را معرفی کرده و کشاورزان را به تولید محصول خاص ترغیب کنند، درباره تنباکوی رمشک می‌گوید: تنباکوی سبز یکی از ارقام تنباکو محسوب می‌شود که در کشورهای همسایه بازار مصرف بسیار خوبی دارد و از بازده اقتصادی بالایی برخوردار است.

صادقی‌پور می‌افزاید: با وجود این نبود ساز و کار مناسب موجب دلال بازی در زمان فروش محصول می‌شود و از سوی دیگر نبود فراوری و بسته‌بندی تنباکو در نهایت موجب می‌شود سود واقعی محصول نصیب مردم منطقه نشود؛ در حالی که در صورت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت دولت در دهستان رمشک می‌توان شاهد تحول اقتصادی بر پایه داشته‌های بومی در آن و رفع محرومیت از این منطقه بود.