جام جم آنلاین گزارش میدهد
خانواده الخواجه بشدت نگران حال این فعال حقوقبشر هستند. این مرد 50 ساله از طرف رژیم بحرین به دلیل فعالیتهای ضددولتیاش دستگیر و به حبس ابد محکوم شده است.
الخواجه در اعتراض به رای دادگاه دست به اعتصاب غذا زده و با این کار سعی دارد توجه عموم مردم را نسبت به ظلم و بیعدالتیهای رژیم بحرین جلب کند.
این مبارز بحرینی با به خطر انداختن جان خود به جمع دیگر اعتصابکنندگان غذا در جهان پیوسته است. یکی از آنان یک مبارز هندی به نام آنا هزاره است که علیه فساد مالی دولتمردان کشورش بهپا خاست و هماکنون در زندان گوانتانامو به سر میبرد و دیگری یکی از فعالان حقوقبشر فلسطینی به نام خضر عدنان است.
شیو ویس واناتان، یکی از اعضای ارشد مرکز مطالعات توسعه اجتماعی در هند در مورد انتخاب روش اعتصاب غذا توسط معترضان میگوید: در حال حاضر این شیوه اعتراضی در حال گسترش در اقصی نقاط دنیاست. اعتصاب غذا نمایشی است که حس ترس و وحشت از سوی اذهان عمومی را در دولت و مسوولان حکومتی ایجاد میکند. این نوع اعتراض همیشه آخرین کاری است که یک فرد از سر ناچاری و بیپناهی به آن روی میآورد.
شرمن راسل، نویسنده کتاب «گرسنگی: یک تاریخ غیرطبیعی» نیز میگوید: هنوز مطمئن نیستم اعتصاب غذا طی یک سال گذشته به روشی معمول تبدیل شده باشد. با این حال، توجه بیش از اندازه رسانههای اجتماعی باعث شده تا این روش اعتراضی قدرتمندتر و تاثیرگذارتر به نظر آید.
افراد اعتصابکننده از جمله الخواجه که به جز آب هیچ چیز دیگری نمیخورند، بعد از گذشت سه هفته، بدنشان شروع به آبکردن قسمتهایی از بافتهای خود میکند تا بتواند اعضای حیاتی خود را تغذیه کند. در گذشته اعتصاب غذاهایی که بیش از 50 روز ادامه پیدا میکرد معمولا به مرگ فرد منجر میشد.
راسل میگوید: افرادی که دست به اعتصاب غذا میزنند در واقع علیه ظلم و تعدی یا نارضایتی از پارهای مسائل مخصوصا موضوعات سیاسی، بدن بیدفاع خود را به میدان مبارزه میآورند، زیرا کمبود یا نبود تغذیه ، شیوهای است که هرکسی براحتی آن را درک میکند. حتی اگر در زندگی شخصی خود جزو خواص جامعه باشد باز هم بخوبی درد و رنجی که آنها متحمل میشوند را درک میکند.
درسهایی از تاریخ
میشل بیگز، استاد جامعهشناسی دانشگاه آکسفورد در مورد تاریخچه اعتصاب غذا به الجزیره گفت: اولین اسناد تاریخی از اعتصاب غذا متعلق به کشور هند است. درکشورهای غربی نیز از سالهای دور نشانههایی از اعتصاب غذا میبینیم. به عنوان مثال اولین فرد اروپایی که برای رسیدن به خواستهاش دست از غذاخوردن کشید، زنی انگلیسی و طرفدار حقوق زنان بود که سال 1909 به خاطر نابرابری حقوق زن و مرد و تلاش برای گرفتن حق رای برای زنان جامعهاش دست به اعتصاب غذا زد، ولی متاسفانه او نتوانست پیروز شود و حق رای را برای زنان کشورش به دست آورد. در واقع این خواسته بعد از جنگ جهانی اول به خاطر تلاشها و سختیهای زیادی که زنان برای جنگ متحمل شدند، محقق شد و آنها موفق به کسب حق رای شدند. بعد از آن سال 1917 دو ایرلندی مبارز و استقلالطلب به نامهای توماس اش و ترنس مک سودینی در اثر اعتصاب غذا جان خود را از دست دادند. این افراد با این کار، قصد داشتند افکار عمومی مردم کشورشان را علیه بیعدالتیهای حکومت بریتانیا بشورانند.
برخی از تحلیلگران معتقدند اعتصاب غذا راهی برای جلبتوجه عمومی و تحت فشار قرار دادن دولت و دولتمردان برای دستیابی به خواسته و تقاضای فرد معترض است.
رامیز قاسم، حقوقدان و استاد دانشگاه نیویورک که خود نیز دفاع از چند نمونه اعتصابکننده غذا در گوانتانامو را بهعهده گرفته بود، میگوید: این روزها اعتصاب غذا نیمهای از چهره زندانها شده است.
یکی از موکلانش احمد زهیر اولینبار اعتصاب غذای خود را سال 2005 آغاز کرد. او که تبعه کشور عربستان سعودی است سال 2002 دستگیر و به گوانتانامو انتقال یافت، بدون اینکه هیچگونه اتهام، جرم یا ادعایی در مورد او از طرف آمریکاییها اعلام شود. زهیر قبل از آزادی اش در سال 2009 معمولا دولت آمریکا را با اقدام به اعتصاب غذا از طرف اذهان عمومی تحت فشار قرار میداد.
نکته: در قرن 21 مبارزه تنها بخشی از تلاشهای بینالمللی مردم برای رسیدن به دموکراسی است و ادامه اعتصابات غذا میتواند اقدامی کلیدی برای دستیابی به این خواسته بزرگ باشد
برخی از صاحبنظران معتقدند متوسل شدن به زور برای خوراندن غذا به این اعتصابکنندگان غیرعادلانه است، اگرچه برخی دیگر حتی استفاده این معترضان از شیوههای دارویی و درمانی برای جلوگیری از مشکلات احتمالی جسمانی را نیز محکوم میکنند.
رامیز قاسم اعتقاد دارد که اعتصاب غذا زمانی تاثیرگذار میشود که درخواست فرد اعتصابکننده با تعداد زیادی پیامهای سیاسی از اقصی نقاط دنیا مورد توجه و حمایت قرار گیرد.
یکی دیگر از موکلان او، شاکر عامر، زندانی دیگری است که بدون دلیل بازداشت شده و برای شرایط بد خود در گوانتانامو دست از غذا خوردن کشیده و هنوز هم به اعتصاب خود ادامه میدهد.
احمد زهیر در مورد این همبندیاش میگوید: دولت آمریکا شاکر عامر را نیز مانند من بدون هیچ دلیلی بازداشت کرده و بدون اعلام هیچ جرمی همچنان او را در شرایطی نامعلوم نگه داشته است.
نکته جالب این است که یکی از معروفترین اعتصابکنندگان غذا در جهان مهاتما گاندی، رهبر استقلالطلب هند بود که برای آزادی کشورش به اعتصاب غذا روی آورد.
یکی دیگر از این افراد آنا هزاره هندی است که در اعتراض به فساد مالی سیاستمداران کشورش 13 روز کامل دست به اعتصاب غذا زد.
هزاره زمانی دست به این کار زد که 30 درصد نمایندگان مجلس هند پروندههایی با گزارشهایی حاکی از فساد مالی داشتند.
گروهی از منتقدان به اقدام آنا هزاره این طور مطرح کردهاند که روشی که وی برای مقابله با فساد مالی دولتمردان کشورش انتخاب کرده، راه مناسبی نیست و بیشتر به حرکتی احساسی و غیرمنطقی شبیه است. انتخاب اعتصاب غذا به عنوان یک شیوه اعتراضی به این معنا نیست که همیشه حق با فرد اعتصابکننده است.
راسل در بخشی از صحبتهایش با شبکه الجزیره میگوید: اعتصاب غذا همیشه برای تحقق خواسته شخصی و فردی نیست، بلکه علل این اقدام در گوشه و کنار جهان به اندازه پیچیدگیهای سیاسی کشورها، پیچیده و بیشمار است.
اعتصاب غذا و مرگ
بسیاری از اعتصابکنندگان غذا قبل از رسیدن به خواستههای خود یا حتی دیدن کوچکترین تغییری در راستای تحقق آن، جان خود را از دست میدهند.
پروفسور بیگز در این باره معتقد است : وجود چنین افراد از خود گذشتهای است که مردم را بیشتر امیدوار میکند تا برای رسیدن به خواستههای واقعیشان تلاش کنند. در واقع محاسبه لحظات بسیار سختی که این افراد با آن دست و پنجه نرم کردهاند غیرممکن است، اما میتواند قوه محرکه خوبی برای دیگران باشد.
ایروم چانو یکی دیگر از زنان هندی است که در اعتراض به رفتارهای نامناسب نظامیان کشورش و برای تحقق خواستهاش مبنی بر دستور دولت برای جلوگیری از اقدامات نادرست نظامیان به اعتصاب غذا متوسل شد.
براساس اعلام دولت بحرین، حال عمومی الخواجه خوب است. دکتر شیو ویس واناتان در انتهای صحبت خود میگوید: در قرن 21 مبارزه تنها بخشی از تلاشهای بینالمللی مردم برای رسیدن به دموکراسی است و ادامه اعتصابات غذا میتواند اقدامی کلیدی برای دستیابی به این خواسته بزرگ باشد. متاسفانه در عصر تکنولوژی، بدن انسان آخرین سلاحی است که میتوان برای تحقق خواستهها از آن مایه گذاشت.
دختر عبدالهادی الخواجه در مورد پدرش به الجزیره میگوید: پدر من تصمیم خود را گرفته است و دو راه بیشتر پیش رو ندارد؛ یا مرگ یا آزادی.
الجزیره - مترجم: صدیقه حاج نوروزی
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان