تصاویر ماهواره رصد دریافت شد

مرتضی شهروی در گفتگو با مهر در خصوص ویژگی های ماهواره «رصد» اظهار داشت: ماهواره «رصد» ماهواره ای است که توانستیم حجم و وزن آن را کاهش و قابلیت هایش را افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه «رصد» نخستین ماهواره تصویربرداری با قدرت تفکیک حدود 150 متر است، گفت: ماموریت «رصد» تصویربرداری از سطح زمین است.
 
این دست اندرکار پروژه ماهواره «رصد» تصریح کرد: طی دو سال در دانشگاه مالک اشتر بر روی طراحی، ساخت، آماده سازی  و پرتاب ماهواره «رصد» کار شده است.
 
وی با بیان اینکه «رصد» تمامی زیر سیستم های ماهواره کلاس میکرو را دارد، گفت: قابلیت های این ماهواره نسبت به موارد مشابه افزایش پیدا کرده است به طوری که از تکنولوژی جدیدی در ساخت این ماهواره استفاده شده است.
 
شهروی مهمترین ویژگی ماهواره «رصد» را کاهش حجم و وزن این ماهواره دانست به گونه ای که در هزینه های پرتاب و قابلیت های اطمینان پرتاب موثر بوده است و افزود: تلاش بسیار زیادی را انجام دادیم که کوچک سازی این ماهواره را انجام دهیم تا وزن ماهواره «رصد» را به 40 کیلوگرم رساندیم. 

وی دربیان دیگر ویژگی های این ماهواره، گفت: برای نخستین بار در کشور از تکنولوژی های خاصی در برخی از زیرسیستم های این ماهواره استفاده کردیم به طوری که هم اکنون به جایی رسیده ایم که توانمندی تولید توان در مدار را داریم.
 
شهروی اضافه کرد: براین اساس باطری هایی را در این ماهواره مورد استفاده قرار دادیم که قابل شارژ هستند و این یعنی محدودیتی از نظر توان مصرفی ماهواره نداریم.
 
این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد» در عین حال گفت: البته از نظرهای دیگر با محدودیت مواجه هستیم مثلا بدلیل اینکه ارتفاع «رصد» کم است ماهواره بعد از مدت زمان کوتاهی افت مداری پیدا می کند و نهایتا به جو برخورد می کند اما با این وجود قابلیت مدیریت توان مصرفی را در مدار داریم و این یک تکنولوژی جدیدی است که به آن تکنولوژی تولید توان در مدار نیز می گویند.
 
وی به قابلیت تصویربرداری «رصد» اشاره کرد و افزود: برای نخستین بار است که به قابلیت ثبت تصاویر از طریق ماهواره بومی دست یافته ایم. البته تصاویر این ماهواره عملیاتی نیستند زیرا ما بیشتر به دنبال آزمون تکنولوژی بودیم که توانستیم آن را عملیاتی کنیم.

شهروی افزود: ویژگی دیگر این ماهواره استفاده از سامانه کنترل وضعیت است به طوری که برای نخستین بار در کشور است که از تکنولوژی کنترل سمت گیری ماهواره به سمت زمین استفاده کرده ایم.
 
وی با اشاره به اینکه کشورهای پیشرفته ماهواره های با وزن 40 الی 50 کیلو گرمی را دارند، گفت: در حال حاضر رویکرد ناسا به جای ساخت و پرتاب ماهواره های بزرگ با هزینه های خیلی بالا، ارائه چند ماهواره کوچک که در کلاس نانو ماهواره است که همان قابلیت را دارد و از مجموعه این ماهواره ها اطلاعات مورد نظر را دریافت می کند.
 
این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد» در خصوص عمر مفید این ماهواره نیز گفت: پیش بینی ما از طول عمر این ماهواره در حدود 2 ماه است چرا که متاسفانه محدودیتهای پرتابگر ما به گونه ای است که این ماهواره را در مداری حدود 250 کیلومتری از سطح زمین مستقر کرده است و این ارتفاعی است که جو به شدت در پیمایش مداری ماهواره تاثیرگذار است و موجب می شود که ماهواره ارتفاع کم کند.

استفاده از فناوری سپر تشعشعی در «رصد»

شهروی افزود: در دنیا فقط 8 یا 9 کشور دارای تکنولوژی ساخت پرتابگرها هستند و این موضوع صرفا به علت داشتن تکنولوژی مورد نظر نیست بلکه به دلیل بحث های اقتصادی است. یعنی صرفه اقتصادی ندارد که خیلی از کشورها بخواهند به این موضوع ورود کنند اما ما به هر دلیلی می خواهیم به این موضوع ورود کنیم پس به نوعی ناگزیریم و اگر بخواهیم به این عرصه ورود کنیم باید هزینه هایش را بپذیریم. یعنی بدانیم که بالاخره با بودجه های معمولی نمی توان به این نقطه رسید و روندی که الان وجود دارد به این شکل است یعنی تصور می کنم به زودی به نتیجه نرسیم.

وی به استراتژی دانشگاه مالک اشتر اشاره کرد و افزود: تمرکز ما برای طراحی و ساخت ماهواره های بومی جدیدتر بر سه اصل اساسی «کوچک سازی، سبک سازی و مقاوم سازی» است و تجربیات خیلی خوبی در این زمینه بدست آورده ایم.

ساخت پرتابگر نیاز شدید کشور است

این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد»  با بیان اینکه طراحی و ساخت پرتابگر نیاز شدید کشور است، گفت: از طرفی ماهواره های عملیاتی می خواهیم و از طرفی محدودیتهای پرتابگر و هزینه های سنگین پرتاب را داریم اما با این وجود می خواهیم این قابلیت را در دانشگاه حفظ کنیم و گسترش دهیم.

وی بهبود قابلیت های دوربین تعبیه شده در ماهواره را نیز از جمله برنامه های دیگر دانشگاه مالک اشتر عنوان کرد و افزود: ما قصد داریم دوربین تعبیه شده در ماهواره «رصد» را از قدرت تفکیک 150 متربه قدرت تفکیک حدود 50 متر برسانیم البته با رنج وزنی حدود 20 کیلوگرم.

شهروی با اشاره به اینکه سامانه فضایی ساب سیستم های مختلفی دارد که اگر تنها فناوری دوربین ماهواره را بهبود دهیم اما سیستم های دیگری که ماهواره را پشتیبانی می کند را ارتقا ندهیم فایده ای ندارد، گفت: بنابراین باید ساب سیستم ها را هم ارتقا دهیم تا ماهواره ما بطور کامل ارتقا یابد.

وی اضافه کرد: از جمله ساب سیستم های ماهواره می توان به ساب سیستم کنترل وضعیت یعنی کنترل فرمانپذیری ماهواره برای زوم بر روی مناطق خاص اشاره کرد که باید آن را ارتقا دهیم.

رصد ، 5 الی 6 درجه خطای سمت گیری دارد

این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد» درباره درصد خطای «رصد» در سمت گیری نیز گفت: هم اکنون در حدود 5 الی 6 درجه خطا در سمت گیری ماهواره «رصد» داریم و اگر بخواهیم به رزولشن مورد نظر برسیم باید درجه خطا را به کمتر از یک درجه برسانیم که این کار مستلزم ارتقا ساب سیستم های مختلفی مانند حسگرها و الگوریتم های کنترلی است.

وی در خصوص برنامه های آتی دانشگاه مالک اشتر برای طراحی و ساخت ماهواره های جدید عنوان کرد: در حال حاضر یکسری طراحی های مفهومی و امکان سنجی هایی صورت گرفته است اما پروژه مصوبی برای شروع نداریم و منتظر هستیم تا اعتبارات این طرح ها تامین شود که بتوانیم کار خود را برای ساخت ماهواره های جدیدتر به طور جدی آغاز کنیم.

شهروی با تاکید بر لزوم افزایش قابلیت عملیاتی ماهواره های کوچک گفت: اگر ماهواره های کوچک ما قابلیت عملیاتی پیدا کند می توانیم در حوزه های مختلف شهری، جغرافیا و هواشناسی از تصاویر این ماهواره ها بهره برداری کنیم.

وی اضافه کرد: در این حوزه ما همه تصاویرمان را از ماهواره های خارجی می گیریم و ماهواره هایی که وجود دارند ماهواره هایی هستند که متعلق به ما نیستند و مشکلات خاص خودشان را دارند.

تصاویر «رصد» عملیاتی نیست

این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد» با بیان اینکه تصاویر ماهواره «رصد» قابل استفاده است اما عملیاتی نیست ، گفت: هم اکنون ماهواره «رصد» در مدار قرار گرفته است و عکس هایی را برای ما ارسال کرده است اما این تصاویر عملیاتی نیست.
 
وی اضافه کرد: بعنوان مثال سازمان جغرافیایی کار عمده اش را با استفاده از تصاویر ماهواره ای انجام می دهد که البته باید مجموعه ای از تصاویر با رزولشن بالا باشد تا مورد استفاده عملیاتی قرار گیرد.
 
این دست اندر کار پروژه ماهواره «رصد» خاطرنشان کرد: دانشگاه مالک اشتر بیشتر به دنبال اثبات توانمندی کشورمان در این حوزه است و اساسا ما در کار اول خیلی در پی این نبودیم که تصاویر ماهواره «رصد» را جایگزین تصاویر ماهواره های خارجی که هم اکنون از آنها استفاده می شود کنیم چون اصلا در شرایط فعلی چنین ادعایی را نمی توان کرد ولی با این حال عملیاتی شدن تصاویر ماهواره ها در دستور کار قرار دارد.

وی در بخش دیگری از این گفتگو در رابطه با ماهواره «فجر» نیز گفت: متولی طراحی و ساخت ماهواره «فجر» سازمان صنایع فضایی صا ایران است و به نظر می رسد که ماهواره «فجر» هم اکنون در روند تست های نهایی  پیش پرتاب قرار دارد که انشاء الله اگر تستها موفقیت آمیز باشد ظرف ماه های آینده «فجر» به فضا پرتاب خواهد شد.