آغاز برداشت گل‌گاوزبان

برداشت این گیاه دارویی که از اوایل اردیبهشت شروع می‌شود،‌ در حال حاضر در دامنه‌های البرز در استان گیلان ادامه دارد و با گذشت چند هفته از برداشت تاکنون بیش از 120 تن از این محصول توسط کشاورزان گیلانی برداشت شده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان گیلان با اعلام این مطلب گفت: حدود 4000 بهره‌بردار از هفته اول اردیبهشت برداشت گل گاوزبان را درسطح 516 هکتار از زمین‌های کشاورزی خود آغاز کردند که تا امروز 50 درصد معادل حدود 125تن محصول بهره برداری شده است. ایرج بنیادی ارزش ریالی این میزان گل گاوزبان را 25 میلیارد ریال اعلام و پیش‌بینی کرد تا اواخر هفته آینده و پایان برداشت این محصول در استان، 125 تن دیگر نیز از این زمین‌ها برداشت شود.

استان گیلان با داشتن تنوع اقلیمی، گونه‌‌های دارویی زیادی دارد و بسیاری از گیاهان دارویی در مزارع، دشت و کوهستان استان قابل کشت هستند که گل‌گاو زبان مهم ترین و معروف ترین آنهاست. گل گاوزبان به صورت خودرو در اراضی و دامنه‌‌های جنگلی شهرستان‌های رودسر، املش، تالش، رودبار، رضوانشهر و آستارای استان گیلان می‌‌روید. علاوه بر گیلان،‌ مناطق کوهستانی که بارش باران و برف مناسب دارند مانند شمال غرب و بعضی نقاط آذربایجان و منطقه سردسیر و پرباران کالپوش از توابع شهرستان شاهرود در بخش میامی نیز محل رویش این گیاه دارویی است.

این گیاه علفی یکساله از اواخر زمستان از خاک می‌‌روید و از اوایل اردیبهشت تا پایان فصل تابستان گل‌های آن در چندین مرحله برداشت می‌‌شود.

گلبرگ‌های این گیاه مصرف دارویی خاصیت ضد افسردگی دارد و باعث افزایش نشاط روحی می‌شود. دم کرده آن نیز برای درمان بی‌‌اختیاری ادرار، التهاب و ورم کلیه و در درمان بیماری سرخک و مخملک و ضماد برگ‌های آن نیز برای رفع ورم موثر است.

در برخی کشورها برگ‌های تازه گل‌گاوزبان را به علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد می‌ریزند.

کشت گاوزبان در دو فصل پاییز و بهار انجام می‌شود و بهترین روش کاشت بذر در فصل پاییز است.

در حال حاضر تمام مراحل کشت داشت و برداشت این محصول به صورت کاملا سنتی و متکی بر کار نیروی انسانی است.

وجین علف‌های هرز مزارع گل گاوزبان باید به دفعات انجام شود و مبارزه با آفات گل گاوزبان هم یکی دیگر از عملیات مرحله داشت است. در مناطقی که مزرعه را آبیاری می‌کنند، آبیاری هم بر کار مزرعه افزوده می‌شود ولی مشکل‌ترین مرحله در کار با گل گاوزبان، برداشت آن است، این گیاه پرزحمت و کم بازده است به طوری که تقریبا باید از طلوع آفتاب کار برداشت را شروع کرد و با توجه به وزن کم گل، تعداد زیادی گل باید برداشت شود تا یک سبد پر از گل شود. یک گونی پر از گل فقط 4 ـ 3 کیلو وزن دارد و هر 10 کیلو گل تازه برداشت شده فقط یک کیلو گل خشک خواهد داشت. درحال حاضر هر کیلوگرم گل گاوزبان خشک به قیمت تقریبا 120 هزار ریال در بازار عرضه می‌‌شود که در مقابل هزینه‌های داشت، کاشت و برداشت بسیار ناچیز است.

علاوه بر این مشکلی که امروزه در خصوص محصول گل گاوزبان وجود دارد این است که هیچ‌گونه واحد صنعتی در استان وجود ندارد و این محصول پس از برداشت توسط روستاییان و به صورت سنتی تا حدودی خشک شده و در کیسه‌های بزرگ گونی یا پلاستیکی به مراکز فروش ارسال می‌شود که این شیوه علاوه بر ضایع شدن میزان زیادی از محصول، ارزش افزوده زیادی نیز به همراه ندارد و باید برنامه‌ریزی اصولی در این زمینه انجام شود.