87 خانه تاریخی در شیراز تخریب شد

به گزارش مهر ، هیئت دولت در سفر اخیر خود به استان فارس تصویب کرد تا 57 هکتار از بافت تاریخی اطراف آرامگاه شاهچراغ نوسازی و بهسازی شود اما اکنون این نوسازی و بهسازی منجر به آن شده که خانه های تاریخی این محدوده تخریب شود و پروژه ای به نام بین الحرمین که دو حرم آستانه و شاهچراغ را به یکدیگر متصل می کند و در آن واحدهای تجاری و اقامتی و ... پیش بینی شده اجرا شود. همچنین قرار است در قالب اجرای این طرح در اطراف آرامگاه شاهچراغ نیز زائرسرا ایجاد شود.

علیرضا گل گلی ، مدیر طرح ملی مستند سازی خانه های ایرانی گفت: در سفر اخیر هیئت دولت به استان فارس برخی از مسئولان استانی از رئیس جمهور خواستند تا از بافت تاریخی شیراز دیدن کند. مسئولان حضور معتادان و وضع اسف بار خانه های متروک در بافت تاریخی شیراز را دلیل اصرارشان برای تخریب این بافت اعلام کردند و خواستند تا محدوده اطراف آرامگاه شاه چراغ تخریب و بهسازی شده و به جای آن برای زائران، مراکز اقامتی و تفریحی ساخته شود.

وی افزود: این در حالی است که رسیدگی نکردن به مشکلات هر محدوده ای از شهرهای بزرگ ممکن است مسائل مشابهی را بوجود بیاورد که باعث لطمه زدن به چهره شهر شود بنابراین در قسمتهای دیگری از شهر شیراز غیر از بافت تاریخی آن هم شاهد چنین معظلاتی هستیم.اکنون بر اساس مصوبه نوسازی اطراف آرامگاه شاهچراغ شهرسازی قصد تخریب خانه های فرسوده و خانه های تاریخی را دارد تا به جای آنها ساختمانهای جدید بسازد.

مدیر طرح ملی مستند سازی خانه های ایرانی اضافه کرد: هنوز بحث جدا نگه داشتن بافت فرسوده از بافت تاریخی برای مسئولان استان تفهیم نشده است و از نظر آنها خانه های تاریخی با خانه های فرسوده تفاوتی ندارند. بسیاری از خانه های محدوده آرامگاه شاهچراغ ابلاغیه ای دریافت کرده اند که بر اساس آن  باید برای فروش خانه خود اقدام کنند. این ابلاغیه برای خانه های تاریخی محدوده بافت تاریخی شیراز نیز آمده است.

گل گلی بیان کرد: فعالیت شرکتهای عمرانی در بافتهای تاریخی استان فارس زیاد است. از دو سال گذشته قرار است پروژه بین الحرمین از محل زیارتگاه شاهچراغ تا زیارتگاه آستانه اجرا شود. به این صورت که از طریق زیرگذر راهی برای اتصال این دو حرم به منظور تسهیل در رفت و آمد زائران فراهم شود.

وی گفت: متاسفانه اجرا کنندگان این طرح، اکنون هفت هکتار از بافت با ارزش و تاریخی این بخش از شهر شیراز را تخریب کرده اند. در این هفت هکتار از بافت تاریخی شیراز، 87 خانه تاریخی و چندین حمام و مسجد قدیمی با ارزش و ثبت نشده در فهرست آثار ملی قرار گرفته بود که همگی  تخریب شدند.

مدیر طرح ملی مستند سازی خانه های ایرانی با بیان اینکه که اکنون قرار است تخریب بافت تاریخی گسترده تر شده و در محدوده 57 هکتاری از بافت تاریخی شیراز رخ دهد، گفت: در 57 هکتار از بافت تاریخی شیراز 927 خانه تاریخی و هزار و 236 خانواده وجود دارد که بیش از 500 خانه آن به لحاظ تاریخی و تزئینات منحصر بفرد آیینه کاری شیرازی در حد فوق العاده است. همچنین در این محدوده تعداد زیادی خانه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. علاوه بر آن خانه و مسجد نصیرالممالک هم در در این محدوده قرار دارد.

گل گلی تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی مخالف تخریب بافت تاریخی شیراز است اما جالب اینجاست که بدون موافقت این سازمان که متولی اصلی این حفاظت از این بافت به شمار می آید تخریب و تغییرات زیادی بوجود آمده است.به طور حتم عدم وجود بودجه کافی در این سازمان باعث شده اقدام تخریب گرانه مسئولان استانی و شرکت های عمرانی تا به مرحله علامت گذاری برای تخریب خانه های تاریخی در اطراف آرامگاه شاهچراغ پیش برود و در آینده ای نه چندان دور خانه های قدیمی بین الحرمین به پاساژ تبدیل شود.

وی بیان کرد: اکنون بسیاری از خانه های تاریخی در بافت تاریخی شیراز علامت گذاری شده تا اقدامات لازم به سرعت انجام شود.دو زلزله تخریب گر شهر شیراز در سال های پیش باعث شده بود تا امروزه شاهد تعداد زیادی از خانه های قاجاری و تعداد انگشت شماری از خانه های دوره زندیه باشیم. مسئولان باید بدانند بافت تاریخی مجموعه ای از خانه های تاریخی، گذرها، کوچه ها و راههای دسترسی آن است و از بزرگترین سرمایه های ملی یک کشور به حساب می آید و هرگونه دخالت خارج از حوزه میراثی در آن به منزله از بین بردن این سرمایه ملی است که بدون شک نام تمامی مسببان آن در تاریخ به جای می ماند.

چندی پیش جلسه ای با حضور جمعی از مسئولان استان فارس درباره تخریب بافت تاریخی شهر شیراز برگزار شده بود اما شنیده ها حاکی از آن است که مسئولان سازمان میراث فرهنگی فارس و کارشناسان آن با تخریب بافت تاریخی مخالفت کرده اند.

همچنین یک مقام مسئول در سخنرانی اخیر خود درباره تخریب بافت فرسوده شیراز گفته است: اگر زلزله ای در شهر شیراز اتفاق بیفتد، اطراف حرم به علت فرسوده بودن زودتر از بقیه شهر تخریب می شود. طرح اولیه بازسازی اطراف حرم احمد بن موسی علیه السلام و تخریب خانه های در مسیر اجرای آن آماده شده است و برای سرمایه گذاری باید همه مسئولان استانی همکاری کنند و سازمان میراث فرهنگی هم بهانه گیری نکند و همکاری لازم را داشته باشد.

 رئیس سازمان میراث فرهنگی فارس پیش از این گفته است که اگر بافت تاریخی شیراز را تخریب کنند، استعفا می دهم.

در همین حال محسن معین عضو شورای اسلامی شهر شیراز در نطق پیش از دستور یکصد و پنجاه و یکمین جلسه علنی شورای شهر شیراز پیش از این گفته بود: متاسفانه 250 هکتار از کل 350 هکتار وسعت بافت تاریخی شیراز توسط سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان حریم 400 اثر تاریخی موجود در این بافت اعلام شده است.

وی این اقدام را علتی برای ایجاد تنگناهای بیشتر بر سر راه بازسازی و نوسازی بافت فرسوده شیراز عنوان و تصریح کرد: من به آقای استاندار و آقای امام جمعه محترم اعلام کردم که مشاور سازمان میراث فرهنگی، حرمین شریفین احمدی و محمدی را در طرح خود ندیده است.

معین ، سازمان میراث فرهنگی کشور را سازمانی مخوف نامید که عده‌ای در آن تصمیم‌گیری کرده و اعمال نظر می‌کنند و با اینکه در جلسات حضور ندارند اما نفوذ دارند.

عضو شورای شهر شیراز گفت: اگر سازمان میراث فرهنگی کشور فکری به حال وضعیت بافت قدیم شیراز که اکنون به محل تجمع معتادان تبدیل شده نکند، شورا با همراهی سازمان‌ها و دستگاه های مدیریت شهری تصمیم لازم را می گیرد.