نام خلیج فارس در قراردادهای کشورهای عربی آمده است

به گزارش ایسنا، محمد عجم که امروز (چهارشنبه، هشتم اردیبهشت‌ماه) در نشست علمی «نام خلیج فارس در منابع و نقشه‌های تاریخی و اصناف بین‌المللی» به‌مناسبت روز ملی خلیج فارس در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات سخن می‌گفت، ادامه داد: نگاه به موضوع خلیج فارس اهمیت فراوانی دارد. در 30 قراردادی که کشورهای عربی یک طرف آن بودند، نام خلیج فارس به‌روشنی آمده است.

وی بیان کرد: معروف است که می‌گویند، نام خلیج فارس از 2400 سال پیش بوده و از اواخر دهه‌ی 50 میلادی برای نخستین‌بار تعریف نام آن آغاز شده است. این به آن مفهوم است که نقشه‌ها و تفاسیر قرآنی نیز از نام خلیج فارس استفاده کرده‌اند.

او با اشاره به بررسی حدود دوهزار نقشه به‌صورت انفرادی و در اطلس‌های موجود در دنیا، گفت: از بین حدود پنج یا شش اطلس چاپ‌شده، در سه یا چهار اطلس که در کشورهای عربی چاپ شده‌اند، نام خلیج فارس به‌وضوح دیده می‌شود.

وی اظهار داشت: با استناد به پژوهش‌هایی که از دو دهه پیش در کشور ما انجام شده است، با قاطعیت می‌گوییم که هیچ سند و نوشته‌ای وجود ندارد که پیش از سال 1958 میلادی کلمه‌ «خلیج ع ر ب ی» را به این پهنه‌ آبی اطلاق کرده باشد. این زمان، زمانی است که دست ما برای اسنادی به‌منظور ثابت کردن نام خلیج فارسی پر است.

عجم تأکید کرد: نام‌های بین‌المللی را نمی‌توان به‌راحتی تغییر داد و باید در مجمعی عمومی که به سازمان ملل وابسته است، نخست قضیه را مطرح و سپس با بررسی آن، تغییر نام را تأیید کرد. این درحالی است که عرب‌ها برای تغییر نام خلیج فارس هزینه‌های هنگفتی کرده‌اند تا نامی دیگر را به‌عنوان یک اسم محلی کنار خلیج فارس روی نقشه‌ها بیاورند؛ ولی طرح آ‌ن‌ها به‌دلیل آگاهی ملت و نام‌گذاری روزی به‌عنوان خلیج فارس شکست خورده است.

وی ادامه داد: در این‌گونه موارد بهتر است، سازمان‌های غیردولتی و مردم‌نهاد دخالت کنند، چون مسؤولان و نهادهای مردمی توجه بیش‌تری به این مسائل دارند.

او در ادامه یادآوری کرد: مجله‌ نشنال‌جئوگرافی برای نخستین‌بار با حذف نام خلیج‌ فارس و جایگزینی «خلیج ع ر ب ی» به جای آن، این کار را آغاز کرد. پس از اطلاع مردم، حدود 110هزار نفر به این مجله ایمیل زدند و اعتراض خود را نشان دادند. سرانجام مجله‌ی نشنال‌جئوگرافی به اشتباه خود اعتراف کرد. سازمان ملل نیز در سال 1371 برای نخستین‌بار به‌طور اشتباه نام «خلیج ع ر ب ی» را به‌کار برد که بعد از متوجه شدن، این قضیه را اصلاح کرد.

این پژوهش‌گر بیان کرد: گزارش‌های اداره‌ اسناد ملی بریتانیا به‌خوبی عمق این توطئه را که به جای خلیج فارس نامی دیگر مطرح شود، نشان می‌دهد. در پوشه‌ای که در این اداره موجود است، در چند مکاتبه نام «خلیج‌ ع ر ب ی» آورده شده است که به‌دنبال آن و پس از اعتراض‌هایی، کارگزاران انگلیسی با اعتراف به تاریخی بودن نام خلیج فارس، خطرهای این نام را علیه منافع انگلیس و ضرورت تغییر آن به «خلیج» متذکر می‌شوند.

وی با اشاره به بررسی نام خلیج فارس در حدود 80 کتاب از سیاحان نیز گفت: در همه‌ی نقشه‌های قدیمی یونانی‌ها از بطلمیوس، تصور مردم از دنیا یک سینی است که روی شاخ گاوی قرار دارد و در نوروز، گاو این سینی را روی شاخ دیگرش پرتاب می‌کند.

عجم درباره‌‌ بحران هویت و دلیل تغییر نام خلیج فارس نیز اظهار کرد: شیخ‌نشینان منطقه‌ی عربی اعتقاد داشتند، از نام عربی چیزی باقی نمانده و فقط کلمه‌ی عربی باقی مانده است. به همین دلیل، می‌خواستند برای پایداری این نام، اقدامی انجام دهند که جایگزینی نامی جعلی به‌جای خلیج فارس نمونه‌ای از این اقدامات است. همچنین عرب‌ها برای ثابت کردن این قضیه که این منطقه به عرب‌ها مربوط است، می‌گفتند فارس‌ها از دریانوردی می‌ترسند. درحالی‌که براساس تاریخ مهاجرت عرب‌ها و اسناد دیگری که در این زمینه وجود دارد، کاملا مشخص است که عرب‌ها از آب و دریانوردی می‌ترسیدند.

او با اظهار امیدواری نسبت به این‌که نام خلیج فارس مانند نوروز در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد، گفت: اسناد ایرانی‌ها برای خلیج فارس بسیار زیاد است و در مکان‌هایی مانند سنگ‌نوشته‌ی خارک، این اسناد را می‌توان به‌وضوح دید.

این مؤلف کتاب‌هایی در حوزه‌ خلیج فارس با نشان دادن تعدادی نقشه مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی که برخی از آن‌ها در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند، تأکید کرد که نخستین نام قرارگرفته روی این دریا خلیج فارس است.

او همچنین یک تخته فرش را که روی آن، نقشه‌ رسمی دولت عراق در سال 1960 میلادی چاپ شده و 10 سال بعد بافته شده است، نشان داد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره‌ نام‌گذاری این منطقه به نام «خلیج اسلامی» که قبلا مطرح شده است، گفت: تعصب قومی در این زمینه وجود ندارد، نخست عرب‌ها این بحث را مطرح کردند. حتا وقتی ایرانی‌ها پیشنهاد نامیدن خلیج اسلامی را دادند، آن‌ها قبول نکردند. پس عرب‌ها باید آغازگر این قضیه باشند. اگر آن‌ها این حسن نیت را نشان دهند، این قضیه و بحث نیز از بین می‌رود.