پاسخ به سوالات سربازی

جام‌جم آنلاین چندی پیش با اعلام آمادگی برای دریافت پرسش‌های مخاطبان گرامی خود درباره قوانین جدید مربوط به خدمت سربازی وعده داده بود پاسخ سوالات آنان را از مسوولان سازمان نظام وظیفه بپرسد.

کد خبر: ۲۹۵۱۸۶

پس از دریافت سوالات، تلاش برای اخذ پاسخ آغاز شد اما وصول آن زمان بسیاری را به خود اختصاص داد.

ضمن سپاس از سردار محمدجواد زاده‌کمند رئیس سازمان نظام‌وظیفه نیروی انتظامی و همکاران ایشان به خاطر پاسخگویی به سوالات و نیز ، پوزش از مخاطبان گرامی به دلیل تاخیر در این زمینه، پرسش‌های مطروحه و پاسخ نظام وظیفه تقدیم می‌شود.

برخی سوالات خوانندگان به دلیل شباهت با پرسش‌های مشابه، حذف شده اما در واقع، به همه آنها پاسخ داده شده است.

پرسش‌ها و پاسخ‌ها

سوال 1: من فرزند اول خانواده هستم و طلبه بوده و معافیت تحصیلی دارم و بع از من دو برادر کوچکتر از من به خدمت سربازی رفته‌اند، آیا الان می‌توانم از این قانون سه فرزندی استفاده کرده و معافیت بگیرم؟

جواب: ملاک استفاده از قانون سه برادری، انجام خدمت وظیفه عمومی توسط سه فرزند این خانواده است البته چنانچه برادری در حین خدمت باشد و یکسال از خدمت ایشان بگذرد به عنوان برادر خدمت کرده محسوب می‌گردد.

سوال 2: تورو خدا به فکر ما هم باشید. از شانس ما این 3 ماه سنواتی رو نبخشیدن چیزی که همیشه می‌بخشیدند شرایطی برای بخشش این عده هم بزارید. الان کسانی که در طول خدمت حتی یک روز هم اضافه خدمت انضباطی ندارند، دارند 3 ماه سنواتی رو تحمل می‌کنند که واقعا بی‌رحمی است. امتیازاتی برای فرزندان نظامی که پدران 30 سال در ارتش خدمت کرده و سابقه جبهه ندارند، قایل بشین.

جواب: بخشش اضافه خدمت سنواتی موضوعی نیست که الزاما همه ساله حتما باید اجرا شود بلکه به تناسب شرایط وضعیت سربازان نیروهای مسلح و بنا به صلاحدید متولیان امر پیگیری می‌شود.

سوال 3: از چهار برادر خانواده بنده؛ دو برادر کارت پایان خدمت داشته و یک برادر دیگرم کارت معافیت کفالت کمیته امداد امام (ره) (با پرداخت مبلغ موردنظر) را دریافت کرده و اینجانب هم از اردیبهشت اردیبهشت ماه امسال مشغول به خدمت می‌باشم. آیا معافیت خدمت شامل حال بنده هم می‌شود؟ ضمنا مادر بنده مطلقه بوده و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) می‌باشد و اینجانب تنها سرپرست خانواده می‌باشم و بقیه خواهر و برادرانم ازدواج کرده‌اند.

جواب: خیر. معافیت شامل حال شما نمی‌شود و چون برادر شما از قانون معافیت مادران بدون همسر تحت پوشش کمیته امداد استفاده کرده است فلذا این معافیت به فرزند دیگر خانواده تعلق نمی‌گیرد.

سوال 4: صدور کارت پایان خدمت المثنی. برای پیگیری صدور کارت پایان خدمت المثنی چه مراحلی را باید طی کنم؟ ممنون می‌شوم اگر دقیقا راهنمایی بفرمایید.

جواب: لطفا به دفترچه راهنمای خدمت وظیفه عمومی که از دفاتر پلیس + 10 قابل تهیه می‌باشد مراجعه نمایید مشروح مراحل در آنجا توضیح داده شده است.

سوال 5: مشمولین خارج از کشور. من یک دانشجوی در حال تحصیل در خارج از کشور هستم و مشکل سربازی دارم و نمی‌توانم برای تعطیلات به کشورم برگردم و با توجه به پیگیری‌های مکرر و به نتیجه نرسیدن خواستم مشکلم را بیان کنم تا شاید در این روزها که در مجلس موضوع مشمولین و قوانین مربوط به آنان در حال بررسی هست شما برادر عزیز با مطرح کردن این بین نمایندگان و یا مطرح کردن آن با سردار زاده‌کمند مشکل بسیاری از دانشجویان خارج از کشور را حل کرده و کمک کرده تا با خانواده‌هایشان دیداری تازه کنند. تمام مشکل ما به این قانون که بهمن ماه سال 85 به تصویب رسیده است برمی‌گردد.

شرایط تردد به داخل و خارج کشور برای مشمولان مبنی بر اینکه دانشجویانی که تا پایان شهریور 85 از کشور خارج شدن و در یکی از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت و درمان مشغول تحصیل هستند می‌توانند سالی دو مرتبه جمعا به مدت 3 ماه به کشور تردد نمایند.

من در حالی که دانشجوی دانشگاه آزاد بودم با سپردن وثیقه از کشور خارج شدم و از مهرماه همون سال در یکی از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در کشور فیلیپین مشغول به تحصیل هستم. این قانون در سال 85 به تصویب درآمد و تاکنون تمدید نشده است و شامل حال من که اوایل سال 86 از کشور خارج شده‌ام نمی‌شود و هیچ کس نمی‌داند که این قانون در چه زمانی به روز خواهد شد. لطفا ما را یاری کنید.

جواب: اعتبار مصوبات مربوط به مشمولان ایرانی مقیم خارج از کشور تا پایان سال 90 می‌باشد فلذا پیشنهادات جدید در این زمینه 6 ماه قبل از اتمام فرصت تعیین شده در کمیته مربوطه که در ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل خواهد شد مطرح و متناسب با شرایط تصمیم‌گیری خواهد گردید که این موضوع هم یکی از پیشنهادات قابل طرح در آن کمیته می‌باشد.

سوال 6: من متولد 1366 هستم و طبق قانون مشمول هستم ولی در حال حاضر دانشجو هستم و در تاریخ شهریور 1388 فارغ‌التحصیل می‌شوم. می‌خواستم بدونم بعد از این که درسم تمام شد 6 ماه فرصت هست تا در مقطع بالا پذیرفته شوم، آیا شامل حال من می‌شود؟ من امسال کنکور دادم و اگر قبول نشوم آیا باید بلافاصله دفترچه‌ام را ارسال کنم یا فرصت دارم؟ چقدر؟ می‌توانم برای تکمیل ظرفیت که در بهمن ماه هست شرکت کنم یا نه؟

جواب: برابر قوانین فعلی جنابعالی حداکثر 6 ماه پس از فراغت از تحصیل فرصت برای تعیین وضعیت مشمولیت خود دارید فلذا چنانچه در این 6 ماه در دانشگاهی پذیرفته نشدید باید اقدام به ارسال دفترچه بنمایی تا دچار غیبت نشوید. ضمن این که متناسب با تاریخ اعزامی که در دفترچه مشخص می‌شود شما فرصت دارید چنانچه در آن فاصله آزمونی برگزار شد در آن شرکت و در صورت پذیرفته شدن به تحصیلات خود ادامه دهید و حتی اگر به خدمت هم اعزام شدید و با شرکت در آزمون به دانشگاه راه پیدا کردید امکان ترخیص از خدمت و صدور معافیت تحصیلی برای شما وجود دارد.

سوال 7: آیا کسی که یک برادر بزرگتر از خودش دارد که سربازی رفته و ازدواج کرده و زندگی مستقلی دارد و پدرش 60 ساله است می‌تواند از شرایط معافیت کفالت استفاده کند؟

جواب: خیر. معافیت کفالت صرفا شامل تک فرزند ذکور کبیر سالم می‌گردد.

سوال 8 : اینجانب 22 سال دارم و یک برادر و 2 خواهر دارم. برادرم به علت ضعیف بودن چشم از سربازی معاف شد. پدرم هم ارتشی می‌باشد. آیا من می‌توانم معافیت به خاطر سن پدرم بگیرم؟

جواب: اگر چنانچه برادر شما از سوی شورای پزشکی وظیفه عمومی نیازمند مراقبت تشخیص داده شود و شما تک فرزند ذکور کبیر سالم شناخته شوید برابر قوانین فعلی چنانچه پدر شما به سن 59 سال تمام برسد می‌توانید از معافیت پدر بالای 59 سال استفاده نمایید.

سوال 9: معافیت فرزند چهارم از خدمت سربازی. صدور کارت معافیت فرزند چهارم در چه مرحله‌ای است؟ آیا کسانی که با این شرایط معاف می‌شوند باید به آموزش خدمت سربازی بروند یا نه؟ اگر قرار است به آموزشی برویم مدت آموزشی برای کسانی که شامل این قانون هستند چقدر است؟ چه زمانی به آموزشی اعزام می‌شویم؟

جواب: بررسی پرونده این افراد که بالغ بر 285 هزار نفر می‌باشند در مراحل نهایی است و از آنجایی که صدور کارت دستی برای این تعداد به بیش از 7 ماه زمان نیاز دارد لذا پیش‌بینی گردیده است از آذرماه 88 صدور کارت هوشمند را که حداکثر ظرف سه ماه به اتمام می‌رسد داشته باشیم ضمن اینکه فعلا آموزشی برای این افراد مدنظر نمی‌باشد لیکن براساس تعهدی که خواهند سپرد ظرف سه سال اگر از سوی سازمان وظیفه عمومی اعلام شد افراد مکلف به حضور در آموزش هستند.

سوال 10: براساس مصوبه نمایندگان تنها پسر خانواده‌هایی که دارای سه فرزند دختر یا بیشتر باشند از انجام خدمت دوره ضرورت معاف هستند. این قانون تنها برای فرزندان ذکور مددجویان صدق می‌کند. با توجه به این قانون آیا پسری که سه خواهر دارد و پدرشان 50 سال تمام دارند آیا شامل معافی می‌شود؟ در این قانون منظور از فرزندان ذکور مددجویان چیست؟

جواب: همانگونه که در متن سوال آمده در قانون، این معافیت برای فرزندان خانواده‌های مددجو که تحت پوشش سازمان‌های حمایتی بهزیستی و کمیته امداد امام(ره) هستند می‌باشد که با این فرض معافیت به ایشان تعلق نمی‌گیرد.

سوال 11: خیلی از خانواده‌هایی که فرزندشان مشمول قانون معافیت 3 برادری شده‌اند ـ از جمله فرزند خودم ـ برای فرزندانشان برنامه‌ریزی‌هایی نموده‌اند و گاه این برنامه‌ریزی مبتنی به دلیل نداشتن کارت پایان خدمت عملی نمی‌شود. برای مثال پسرم در تاریخ 14 تیرماه امسال کلیه مدارک مورد نیاز جهت معافیت 3 برادری را تحویل نظام وظیفه تهران داده است. از طرفی برای شغل آینده خود برنامه‌ریزی نموده است. پسرم با داشتن مدرک فوق‌لیسانس مدیریت بازرگانی در آزمون استخدامی بانک شرکت کرده و پذیرفته شده است. او باید اواسط مهرماه به سر کار برود و همه مدارکش آماده است به جز کارت پایان خدمت. 26 مرداد که به نظام وظیفه رفتم گفتند هنوز دستوری مبتنی بر جمع‌آوری و ارسال پرونده‌ها به مرکز استان و سپس تهران صادر نشده. چه وقت این دستور صادر می‌شود تا بسیاری از خانواده‌ها بتوانند درست برای آینده فرزندشان برنامه‌ریزی کنند.

جواب: همانگونه که در ابتدای ابلاغ معافیت‌های جدید به ویژه معافیت سه فرزند خدمت کرده پیش‌بینی می‌گردید افراد واجد شرایط زیادی برای استفاده از این نوع فعالیت ثبت‌نام نمودند که سیر مراحل تشکیل پرونده، بررسی کارشناسی، اخذ استعلامات، اخذ تاییدیه اصالت کارتها حداقل به 6 ماه زمان نیاز داشت که الحمدالله بخش عمده‌ای از اقدامات لازم در این زمینه انجام و صدور کارت هوشمند معافیت برای این دسته از افراد از آذرماه 88 در دستور کار سازمان قرار خواهد گرفت که انشاءالله امیدواریم کلیه کارت‌ها دو ماه پس از آغاز صدور کارت صادر و تحویل افراد واجد شرایط گردد.

سوال 12: با توجه به قانون جدید سه فرزندی که دو برادر به خدمت مقدس سربازی رفته‌اند بنده چند سوال دارم که نه در سازمان نظام وظیفه و نه در سایت نظام وظیفه به جواب خود نرسیده‌ام.

1. تاریخ دقیق اجرای این قانون.

2. بنده متولد 1364 هستم و از سال 1384 مشمول شده و به علت از کار افتادگی پدر شروع به کار و کمک به خانواده کرده‌ام می‌خواهم بدانم این قانون شامل من می‌شود یا خیر.

ناگفته نماند به خاطر از کار افتادگی پدرم از سال 1382 بدون اخراج شدن یا انصراف از دانشگاه ترک تحصیل کرده‌ام.

جواب: 1. این قانون پس ا سیر مراحل تصویب نهایی در مجلس شورای اسلامی، تایید شورای محترم نگهبان و ابلاغ به دولت و نیروهای مسلح و تهیه آیین‌نامه‌های مروطه قابلیت اجرایی پیدا می‌کند که اعلام زمان دقیق با توجه به این که سیر تمام این مراحل در حوزه اختیارات سازمان وظیفه عمومی نیست امکان‌پذیر نمی‌باشد لیکن پیش‌بینی می‌شود حداقل تا پایان سال 88 در صورت تصویب و ابلاغ اجرایی شود.

2. این قانون صرفا شامل مشمولان غیرغائب می‌گردد اگر شما در حال تحصیل در دانشگاه نمی‌باشید و معافیت تحصیلی ندارید مشمول غایب می‌باشید.

سوال 13: 1. بنده دانشجوی ارشد هستم تا شهریورماه انشاءالله فارغ‌التحصیل می‌شوم و دوره دکترایم آغاز می‌شود از طرفی می‌توانم از شرایط معافیت سه برادر و چهارمین معافیت استفاده کنم. از آنجایی که حین تحصیل اقدام می‌توان کرد می‌خواستم بدانم با کدام مدرک اقدام کنم؟ مدرک لیسانس؟ یا اشتغال به تحصیل فوق؟ یا بگذارم فارغ‌التحصیل شوم و با مدرک دکتری؟

2. آیا نوع مدرک مندرج در پایان خدمت در آینده تاثیر دارد؟

3. آیا این معافیت‌ها آموزشی خواهد داشت؟

جواب: 1. ملاک آخرین مدرک تحصیلی است که از سوی مبادی ذیربط صادر و در اختیار شما قرار دارد.

2. خیر هیچ تاثیری ندارد.

3. فعلا آموزش برای این معافیت پیش‌بینی نگردیده است لیکن تا 3 سال آینده اگر چنانچه از سوی سازمان وظیفه عمومی اعلام گردید براساس تعهدی که خواهدی سپرد باید به آموزش اعزام شوید.

سوال 14: معافیت تحصیلی محصلان خارج از کشور. فرزند اینجانب که در شهریور 86 مشمول بود با پرداخت ودیعه به اداره نظام وظیفه مجوز یک بار خروج از کشور را اخذ کرد و سپس از ایران خارج شد و بلافاصله در دانشگاه خارج از کشور شروع به تحصیل نمود. در حال حاضر فقط دانشجویانی که تا شهریور 85 به همین صورت از کشور خارج شده‌اند می‌توانند یک بار در سال به ایران سفر کنند.

در حال حاضر آیا این قانون تغییری کرده؟ و آیا افرادی مانند فرزندم امکان یک بار سفر در سال را می‌توانند داشته باشند؟ و اگر با قوانین موجود جواب منفی است، آیا در آینده نزدیک امکان تغییر آن می‌باشد.

جواب: خیر. کماکان همان قانون و تا پایان سال 1390 معتبر است و بررسی درخصوص امکان تغییر در تاریخ شهریور 85 حداکثر 6 ماه قبل از اتمام فرجه قانونی تعیین شده انجام خواهد گرفت.

سوال 15: با عرض سلام خدمت شما. من دارای 19 سال سن هستم و در حال حاضر مشغول تحصیل در دوره دبیرستان می‌باشم سوال من این است که من تا چند سالگی می‌توانم ادامه تحصیل دهم و از شما می‌خواهم که با طرحی که سن کسانی را که در دبیرستان‌ها در حال تحصیل هستند را از سن 24 به سن 21 سالگی تغییر ندهید به این دلیل که باعث ایجاد مشکل برای ما می‌شود. با این طرح مخالفت کنید.

جواب: براساس قانون فعلی برای دیپلم چنانچه پیوسته و حضوری تحصیل نمایید حداکثر تا 22 سال تمام و برای پیش دانشگاهی در صورت تحصیل پیوسته و حضوری حداکثر تا 24 سال تمام اجازه تحصل دارید البته تغییراتی در قانون جدید ایجاد شده که اجرای آن منوط به تصویب و ابلاغ آن می‌باشد که در قانون جدید این مدت کاهش یافته است.

سوال 16: در مورد موضوع (پاسخ به سوالات سربازی) می‌خواستم سوالی در این قرار از شما داشته باشم. بنده یکی از متولدین 1364 در شهر مقدس قم می‌باشم. پدرم اهل کشور بحرین و مادرم ایرانی‌الاصل می‌باشد و به همین خاطر علاوه بر شناسنامه دارای پاسپورت بحرینی نیز می‌باشم. هنگامی که مشمول به خدمت شدم در حال آماده‌سازی برای امتحانات کنکور بودم و بعد از عدم موفقیت در این آزمون برای تکمیل درسم راهی خارج از کشور شدم و حدود 5 سال است که در بحرین مقیم و مستقر می‌باشم.

جواب: استفاده از معافیت در قبال پرداخت وجه، مربوط به مشمولان ایرانی مقیم خارج از کشوری است که قبل از 29/12/82 از کشور خارج و حداقل 2 سال اقامت و سکونت در آن کشور داشته‌اند که حداقل هر مرحله اقامت آنها نیز نباید کمتر از 9 ماه باشد فلذا اگر جنابعالی قبل از تاریخ مذکور از کشور خارج شده‌اید می‌توانید به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در بحرین مراجعه و برای ادامه کار راهنمایی شوید.

سوال 17: من یک سوال داشتم ممنون می‌شم اگه جوابمو بدین. من چهار سال پیش در ایران بودم و از طریق قد و وزن معاف شدن و از ایران رفتم ولی چند روز پیش برادرم با من تماس گرفت و گفت که من شاید دوباره باید برم سربازی، آیا این حقیقت دارد؟ ممنون اگه جواب بدین.

جواب: برای پاسخگویی دقیق به جنابعالی نیازمند کد ملی و مشخصات فردی شما می‌باشیم از آنجایی که اعتبار این مصوبه پس از مدتی ملغی اعلام گردید لذا باید موضوع شما مصداقی بررسی و اعلام‌نظر شود.

سوال 18: با سلام من یک دوره اعزام به خدمتم به تعجیل انداخته‌ام. آیا یک دوره دیگر نیز می‌توانم تاریخ اعزام به خدمت به تعجیل بیندازم و زودتر اعزام بشم؟

جواب: به معاونت وظیفه عمومی استان خود مراجعه نمایید. خواسته شما بررسی و در صورت امکان مساعدت خواهد شد.

سوال 19: سلام و خسته نباشید، سوال من در مورد داماد کسانی که خدمت دارند اما پسری ندارند که از آن استفاده کند،‌آیا الان قابل اجرا است؟ اگر نیست آیا بعدا اجرا می‌شود؟ چه زمانی؟ با تشکر.

جواب: منوط به تصویب نهایی و قانون جدید خدمت وظیفه عمومی می‌باشد و زمان اجرای آن پس از تصویب و ابلاغ قطعی و تهیه آیین‌نامه‌های مربوطه خواهد بود.

سوال 20: با سلام و خسته نباشید خدمت شما. می‌خواستم بپرسم که تاریخ دقیق مصوبات مجلس در مورد معافیت کفالت پسر سوم خانواده‌هایی که دو فرزند ایشان به خدمت مقدس سربازی رفته‌اند چه زمانی می‌خواهند اجرا بکنند؟

جواب: تاریخ دقیقی از سوی این سازمان قابل بیان نیست به محض تصویب و ابلاغ قطعی این قانون به دولت و نیروهای مسلح و تهیه آیین‌نامه‌های مربوط قابل اجرا خواهد بود.

سوال 21: با سلام و خسته نباشید: من فرزند یک بازنشسته نیروی مسلح هستم. از آنجایی که پدرم مدت 30 سال برای دولت خدمت کرده و از آنجایی که خود به طور کامل بر شرایط زندگی خانواده‌های نیروهای مسلح آگاه هستید آیا این امکان برای معاف شدن یک فرزند آنها وجود ندارد؟ یا کسر خدمت آنها یا تسهیلات خاصی در زمینه انجام خدمت برای آنها در نظر گرفته نشده است. چرا؟ با تشکر فراوان و آرزوی توفیق از خدای متعال برای کلیه کارکنان لشکری کشور.

جواب: در حال حاضر کسر خدمت صرفا برای فرزند رزمندگان و جانبازان قابل اعمال می‌باشد و هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد.

سوال 22: با سلام آیا هیچ امتیازی برای افرادی که فاقد هرگونه برادر و خواهر هستند و در اصطلاح تک‌فرزند هستند گرفته شده است گویا سازمان نظام وظیفه تمام امتیازات خود را برای خانواده‌های دوجینی در نظر گرفته است آیا این نگاه تبعیض‌آمیز نیست که فرزندان یک خانواده 4 یا 5 نفره معاف شوند و تنها فرزند یک خانواده دوره را تمام و کمال به اتمام برساند.

جواب: سازمان وظیفه عمومی معتقد است در اعطای معافیت‌ها باید حتما به خانواده‌هایی که حداقل دین خود را نسبت به کشور انجام داده‌اند توجه شود فلذا خانواده‌ای که 4 فرزند ذکور دارد و 3 فرزند خود را به خدمت اعزام نموده یقینا مستحق‌تر از سایرین برای استفاده از این تسهیلات هستند.

سوال 23: با سلام و تشکر. اگر کسی مشمول قانون معافیت برادر سوم خانواده‌ای که دو برادر به خدمت رفته‌اند باشد و هم‌اکنون مشغول گذراندن دوره سربازی باشد، نمی‌تواند از این قانون استفاده کند؟

جواب: اگر این قانون مصوب و ابلاغ شود کلیه مشمولان غیرغائب و سربازان وظیفه درحال خدمت که غیبت اولیه نداشته‌اند می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند.

سوال 24: با عرض سلام و ادب باتوجه به این که بنده شامل قانون کسر خدمت بابت فرزندان افرادی که دوره خدمت سربازی را در جبهه بوده‌اند می‌شوم و از طرفی این قانون تا پایان سال 1389 اعمال می‌شود و بنده تازه در آن زمان فارغ‌التحصیل می‌شوم آیا می‌بایست از تحصیل انصراف دهم یا بعد از آن هم می‌توانم از این قانون استفاده کنم؟

جواب: اگر میزان کسر خدمت شما بیش از یک سال است نیازی به انصراف از تحصیل ندارید صرفا با اخذ مرخصی از دانشگاه مابقی خدمت خود را انجام و به تحصیل خود ادامه می‌دهید.

سوال 25: یک پیشنهاد اینکه در صورت امکان برای مشمولینی که متاهل و دارای فرزند می‌باشند و از مدت غیبت آنها سالها می‌گذرد و اکنون در شرایط کنونی و با توجه به مشکلاتی معیشتی و سرپرستی که ممکن است برای همسر و فرزندشان ایجاد شد، قادر به انجام خدمت سربازی نیستند و به دلیل نداشتن کارت پایان خدمت دچار محدودیت‌هایی می‌گردند نیز معافیت‌هایی در نظر گرفته شود تا این قشر از جوانان نیز که سرپرستی خانواده‌ای را بر عهده گرفته‌اند از مشکلات موجود رهایی یابند.

جواب: صرف ازدواج و داشتن فرزند موجب معافیت فرد از خدمت وظیفه عمومی نمی‌گردد این وظیفه طبق قانون بر عهده کلیه افراد ذکور سالم ایرانی است البته برای انجام خدمت این افراد تسهیلاتی پیش‌بینی شده که در نزدیکترین یگان به محل خدمت فرد بکارگیری شوند.

سوال 26: در مورد زمان اجرای دقیق مصوبات اخیر مجلس (دو برادری) از ایشان سوال بفرمایید دقیقا کی، چه موقع؟ که ما جوانان بتوانیم واسه زندگی برنامه‌ریزی کنیم.

جواب: این قانون پس از سیر مراحل تصویب نهایی در مجلس شورای اسلامی،‌ تایید شورای محترم نگهبان و ابلاغ به دولت و نیروهای مسلح و تهیه آیین‌نامه‌های مربوطه قابلیت اجرایی پیدا می‌کند که اعلام زمان دقیق با توجه به این که سیر تمام این مراحل در حوزه اختیارات سازمان وظیفه عمومی نیست امکان‌پذیر نمی‌باشد لیکن پیش‌بینی می‌شود حداقل تا پایان سال 88 در صورت تصویب و ابلاغ اجرایی شود.

سوال 27: سلام من می‌خواستم بدانم این معافیت که اگر دو برادر به خدمت رفته دیگر برادر سوم نیازی به رفتن خدمت ندارد یعنی معافیت را از چه وقت می‌توانیم پی‌گیری کنیم یعنی به دنبال کار معافی باشیم؟

سوال 28: در رابطه با قانون معافیت 2 برادری یک سوال دارم و آن اینکه اگر مشمول مورد نظر دارای غیبت باشد نیز می‌تواند از این معافیت برخوردار گردد؟

جواب: خیر. صرفا مشمولان غیرغائب می‌توانند از این تسهیلات استفاده نمایند.

سوال 29: سلام من هم اکنون در حال انجام خدمت سربازی در ارتش هستم می‌خواستم سوال کنم باتوجه به فوت پدرم (17 سال پیش) و همچنین تحت پوشش بودن کمیته آیا می‌توانم اقدام به گرفتن معافی کنم؟ در ضمن من یک برادر بزرگتر دارم که پس از ازدواج در شهر دیگری ساکن است و مادرم هم ناراحتی قلبی و فشار خون دارد.

جواب: معافیت صرفا به مشمولان غیرغائبی که تک فرزند ذکور کبیر هستند تعلق می‌گیرد البته شما می‌توانید به یکی از رده‌های وظیفه عمومی مراجعه و با بیان دقیق وضعیت خود راهنمایی شوید.

سوال 30: پس تکلیف تک فرزند پسرها چی می‌شود همه به نوعی معافی خوردند الا تک فرزندها خواهشمند است در این مورد هم تجدیدنظری گردد تا این بچه‌ها هم از لطف نظام وظیفه جمهوری اسلامی بهره‌مند شوند با تشکر و سپاس.

جواب: همه افراد ذکور سالم ایرانی که به سن مشمولیت می‌رسند موظف به انجام خدمت وظیفه عمومی هستند و فعلا هیچ قانونی در این زمینه نداریم.

سوال 31: فرزند اینجانب که در شهریور 86 مشمول بود با پرداخت ودیعه به اداره نظام وظیفه مجوز یک بار خروج از کشور را اخذ کرد و سپس از ایران خارج شد و بلافاصله در دانشگاه خارج از کشور شروع به تحصیل نمود. در حال حاضر فقط دانشجویانی که تا شهریور 85 به همین صورت از کشور خارج شده‌اند می‌توانند یک بار در سال به ایران سفر کنند. در حال حاضر آیا این قانون تغییری کرده؟ و آیا افرادی مانند فرزندم امکان یک بار سفر در سال را می‌توانند داشته باشند؟ و اگر با قوانین موجود جواب منفی است، آیا در آینده نزدیک امکان‌ تغییر آن می‌باشد. با تشکر از شما.

سوال 32: با سلام لطفا بفرمایید پسر بنده که می‌بایست شهریورماه خود را برای خدمت سربازی معرفی نماید مدارک حضور در جبهه پدرش را باید همزمان ارایه نماید یا در طول دوران آموزشی و حین خدمت نیز می‌تواند مدارک را ارائه نماید و از کاهش زمان سربازی استفاده نماید؟

جواب: هم قبل و هم در حین آموزش و خدمت امکان ارائه گواهی جبهه وجود دارد.

سوال 33: با سلام خدمت سردار بنده تمام شرایط معافیت 3 برادری را دارم و تمام مدارک را نیز تهیه کرده‌ام ولی یکی از برادرانم کارت خود را گم کرده و کپی آن موجود می‌باشد همچنین استعلام را نیز گرفته‌ام. با توجه به این که طبق دستور جنابعالی اصل کار باید باشد خواهشمند است با توجه به اینکه گرفتن المثنی زمان زیادی می‌خواهد با توجه به استعلام خواهشمند است دستور فرمایید مساعدت لازم را با این سری از مشمولان اعمال نمایند.

جواب: با توجه به تخلفاتی که متاسفانه در این زمینه انجام شده گرفتن المثنی برای این امر ضروری است.

سوال 34: چرا دو بار برای من تاریخ اعزام به خدمت آمده است. یک بار در اردیبهشت آمده بود که تاریخ اعزام 19/11/88 هست ولی یک هفته پیش دوباره تاریخ اعزام آمد برای 19/6/88 لطفا اگر میشه جواب اینو هم بدید. من برای برج 11 برنامه‌ریزی کرده بودم با این حال تمام کارهایم به هم می‌ریزد. لطفا در مورد فرستادن تاریخ اعزام به خدمت بیشتر دقت کنید.

جواب: با توجه به مراجعه تعداد زیادی از مشمولان درخصوص تعجیل در تاریخ اعزام آنان، تلاش در ایجاد ظرفیت‌های آموزشی برای این امر صورت گرفت تا مشمولان سریعتر به خدمت اعزام شوند لیکن اگر تاریخ اعزام جدید شما مشکلاتی را در زندگی ایجاد می‌نماید می‌توانید به رده وظیفه عمومی استان خود مراجعه تا نسبت به اصلاح تاریخ اعزام به همان تاریخ قبلی اقدام شود.

سوال 35: با سلام و تشکر از این کار خوبتان سوال بنده اینجاست که در خانواده‌های که کلا 4 پسر دارند. 2 پسر اول به سربازی رفته‌اند و ازدواج کرده‌اند و پسر سوم به سربازی نرفته و ازدواج نکرده و پسر چهارم در حال تحصیل می‌باشد (دانشگاه) آیا پسر سوم می‌تواند معافیت بگیرد؟ اگر جواب بلی است از چه راهی؟ و اگر جواب خیر می‌باشد آیا به دلیل کفالت مادر (پدر 11 سال پیش فوت نموده است) و دو خواهر که ازدواج نکرده‌اند می‌تواند این کار را بکند؟

جواب: خیر. فعلا براساس قوانین موجود امکان استفاده از معافیت کفالت یا معافیت‌های دیگر برای این فرد وجود ندارد.

سوال 36: با سلام لطف بفرمایید پسر بنده که می‌بایست شهریور ماه خود را برای خدمت سربازی معرفی نماید مدارک حضور در جبهه پدرش را باید همزمان ارایه نماید یا در طول دوران آموزشی و حین خدمت نیز می‌تواند مدارک را ارائه نماید و از کاهش زمان سربازی استفاده نماید؟

جواب: هم قبل و هم در حین آموزش و خدمت امکان ارائه گواهی جبهه وجود دارد.

سوال 37: با سلام چند سوال داشتم: اول اینکه پدر من در زمان جنگ در جبهه بوده است آیا این از خدمت سربازی کم می‌شود یا نه؟ دوم من تک پسر خانواده‌ هم هستم.

جواب: بله. اگر پدر شما در دوران سربازی در جبهه خدمت نموده شما می‌توانید از کسر خدمت استفاده نمایید.

سوال 38: با سلام اینجانب با مدرک لیسانس، تک فرزند ذکور خانواده بوده و تاریخ تولد پدرم 2/5/ 1330 می‌باشد با توجه به این که در دفترچه اعزام به خدمت دریافتی تاریخ اعزام 1/12/1388 ذکر گردیده، خواهشمند است راهنمایی بفرمایید که (در چه تاریخی) می‌توانم کفیل پدرم شده و کارت پایان خدمت بگیرم (از سربازی معاف بشوم).

جواب: شما از تاریخ 2/5/89 به بعد می‌توانید از معافیت پدر استفاده نمایید که به محض رسیدن به تاریخ فوق در صورت تکمیل پرونده از خدمت ترخیص و معاف خواهید شد.

سوال 39: آیا کلیه فرزندان ذکور شاهد از خدمت سربازی معاف هستند؟ اگر آری، به استناد چه بند و تبصره‌ای؟ تشکر از شما.

جواب: فعلا براساس قوانین موجود 2 فرزند خانواده‌های معظم شهدا از خدمت معاف می‌باشند.

سوال 40: با سلام برادر کوچک من موقع خدمت سربازیش فرا رسیده و ما چهار برادر هستیم لذا برادر بزرگتر و بعدی و من که پسر سوم هستم خدمت سربازی رفته‌ایم ولی برادر کوچکترم هنوز نه. از طرفی برادر بزرگم و من که پسر سوم خانواده هستم کارت پایان خدمت داریم ولی برادر دومی یا بهتر بگویم پسر دوم برگ تسویه حساب خدمت را گرفته ولی کارت پایان خدمت را نگرفته است آیا برادر کوچک من با این شرایط معاف می‌شود. با تشکر.

جواب: اگر 3 فرزند از این خانواده خدمت نموده باشند فرزند چهارم معاف می‌باشد و تعیین فرزند چهارم برای استفاده از معافیت بر عهده پدر خانواده می‌باشد.

سوال 41: من سه برادر دارم. دو تای آنها به خدمت رفته‌اند و یکی با توجه به اینکه متولد سال 1354 است از معافیت عنایات رهبری استفاده کرده است و بنده در حال حاضر مشغول به تحصیل هستم. آیا بعد از ابلاغ این قانون با توجه به عدم غیبت این جانب بنده معاف می‌شوم یا خیر؟

جواب: اگر قانون فعلی به همان شکلی که هست تصویب و ابلاغ شود و جنابعالی مشمول غایب نباشید امکان استفاده از این معافیت وجود خواهد داشت.

سوال 42: با سلام، احتراما اینجانب دارای 61 سال سن می‌باشم و تنها یک فرزند دارم که پسر است. او بعد از دیپلم در دانشگاه آزاد مشغول به ادامه تحصل شد و بعد از یک سال و نیم در دانشگاهی در کشور مالزی بورسیه شد. با قرار دادن 5 میلیون تومان وثیقه جهت تحصیل به کشور مالزی رفت و بعد از گرفتن لیسانس به کشور کانادا برای گرفتن فوق‌لیسانس رفته است. با مراجعه به نظام وظیفه جهت گرفتن کفالت جواب رد دادند. لطفا راهنمایی فرمایید. با تشکر.

جواب: از آنجایی که احتمالا خروج جنابعالی از کشور برای سفر مطالعاتی و کوتاه مدت بوده و ادامه تحصیل شما بدون اخذ معافیت تحصیلی انجام شد. فلذا مشمول غائب شناخته شده‌اید بنابراین امکان استفاده از معافیت کفالت وجود ندارد مگر اینکه سن پدر شما قبل از ورود به غیبت به 59 سال تمام رسیده باشد.

سوال 43: حالا که مدیر مشمولان ستاد کل نیروهای مسلح و دیگر عزیزان لطف نموده‌اند و می‌خواهند با معاف نمودن پسر سوم یا چهارم خدمتی به بعضی خانواده‌ها بکنند! تنگ‌نظری و بهانه‌گیری را درخصوص ارائه اصل کارت پایان خدمت برای بعضی افراد که کارت پایان خدمت خود را مفقود کرده‌اند کنار گذاشته و در صورتی که این افراد می‌توانند مدرک دیگری که حتما مورد تایید مسوولان ذیربط باشد ارائه نمایند مانع‌تراشی نکنند و سعی نمایند با کمترین هزینه برای این افراد این خدمت را به آنان ارائه دهند! فرامرز حسینی گرفتار تایید مدرک گواهی انجام خدمت وظیفه.

جواب: از آنجایی که متاسفانه تخلفاتی در این زمینه صورت گرفته است فعلا ملاک، ارائه اصل کارت پایان خدمت یا المثنی می‌باشد.

سوال 44: با سلام اگه لطف امکانش باشه بفرمایید که این حقوق 1500000 ریال که اخبار گفت میدن از کی شروع می‌شه؟ ممنوع می‌شم.

جواب: انشاءالله امیدواریم.

سوال 45: 1. آیا داماد خانواده شهدا نیز در لیست معافیت‌ها قرار می‌گیرد؟2. آیا فردی که بیماری کوررنگی دارد از سربازی معاف می‌شود؟ در کمیسیون اولیه این نکته به من گفته شد لیکن پس از طی تمامی مراحل و در مرحله آخر و زمان از دست رفته بسیار، پزشک گفت این بیماری در زمره معافیت‌ها نیست.

جواب: 1. پس از تصویب و ابلاغ نهایی قانون جدید خدمت وظیفه عمومی مشخص خواهد شد.

2. نظر به نهایی درخصوص بیماری مشمول و اینکه فرد به دلیل دارا بودن آن بیماری معاف می‌شود یا خیر بر عهده شورای پزشکی وظیفه عمومی است.

سوال 46: با سلام اگر امکان دارد در مورد کسر خدمت آن دسته از مشمولانی که پروژه و یا پایان‌نامه‌ای در ارتباط با صنایع دفاع داشته‌اند سوال فرمایید؟ با تشکر.

جواب: براساس ابلاغیه جدید دارندگان مدرک فوق لیسانس و بالاتر چنانچه پروژه‌ای را در راستای نیروهای مسلح انجام دهند با تایید شورای مربوطه در ستاد کل از 2 ماه الی یک سال کسر خدمت برخوردار خواهند شد.

سوال 47: با سلام ما دو برادر به خدمت سربازی رفتیم و چند سال قبل به اتمام رساندیم و حالا یک برادر دیگر بنده که آخرین باشد در خدمت سربازی به سر می‌برد (حدودا 5 ماه خدمت است). می‌خواهم ببینم ایشان چه وقت می‌توانند برای معافیت اقدام کنند؟

جواب: فعلا قانون دو برادر خدمت کرده ابلاغ نشده است. پس از تصویب و ابلاغ قانون امکان اعلام‌نظر وجود دارد.

سوال 48: با سلام و خسته نباشید سوال من در مورد دانشجویان خارج از کشور هست می‌خواستم ببینم قانون خرید خدمت این افراد که تا 29/12/1382 تمدید شده بود و کسانی که قبل این تاریخ به مدت دو سال خارج شده بودند می‌توانستن خدمتشونا بخرن آیا احتمال تمدید این قانون هست یا خیر؟

جواب: فعلا هیچ تصمیمی درخصوص تمدید این تاریخ اتخاذ نشده است.

سوال 49: با سلام و عرض ادب خدمت شما خواهش می‌کنم و شما را قسم می‌دهم که حتما این سوال را از سردار زاده‌کمند بپرسید. خیلی از خانواده‌هایی که فزندشان مشمول قانون معافیت 3 برادری شده‌اند ـ از جمله فرزند خودم ـ برای فرزندانشان برنامه‌ریزی‌هایی نموده‌اند و گاه این برنامه‌ریزی مبتنی به دلیل نداشتن کارت پایان خدمت عملی نمی‌شود. برای مثال پسرم در تاریخ 14 تیر ماه امسال کلیه مدارک مورد نیاز جهت معافیت 3 برادری را تحویل نظام وظیفه تهران داده است. از طرفی برای شغل آینده خود برنامه‌ریزی نموده است. پسرم با داشتن مدرک فوق‌لیسانس مدیریت بازرگانی در آزمون استخدامی بانک شرکت کرده و پذیرفته شده است. او باید اواسط مهرماه به سر کار برود و همه مدارکش آماده است الا کارت پایان خدمت. امروز (26 مرداد) که به نظام وظیفه رفتم گفتند هنوز دستوری مبتنی بر جمع‌آوری و ارسال پرونده‌ها به مرکز استان و سپس تهران صادر نشده. شما را قسم می‌دهم که بپرسید چه وقت این دستور صادر می‌شود تا بسیاری از خانواده‌ها بتوانند درست برای آینده فرزندشان برنامه‌ریزی کنند؟ پیشاپیش متشکرم.

سوال 50: سلام من 2 سال هست که مقیم کانادا هستم و یک پسر دارم که متولد 28 شهریور 1369 می‌باشد که اکنون در دبیرستان مشغول تحصیل می‌باشد و نامبرده دلش برای ایران تنگ شده می‌خواهد سفری به ایران داشته باشد ولی از طرف دیگر ایشان مشمول می‌باشد آیا برای پسر من از نظر قانون معافیت جهت بازدید از ایران وجود دارد یا نه؟ اینجا به سفارت مراجعه نمودم جواب درستی نشنیدم لطفا راهنمایی بفرمایید.

جواب: برای ورود ایشان به ایران هیچ محدودیتی وجود ندارد. لیکن سفر مجدد ایشان به کشورهای خارجی منوط به تعیین تکلیف وضعیت مشمولیت ایشان در ایران می‌باشد.

سوال 51: آیا می‌توان ابتدا از معافیت پزشکی استفاده کرد و در صورت معاف نشدن از سابقه جبهه پدر برای کسر خدمت؟

جواب: بله. امکان اقدام این موضوع وجود دارد.

سوال 52: با سلام من شامل قانون برادر چهارم هستم ولی یکی از برادرانم که کارمند نیروی انتظامی / مواد مخدر است مدارک خودش را در اختیار من نمی‌گذارد آیا برای کسانی که مشکل خانوادگی دارند فکری نشده است؟ یعنی نباید معاف شوند؟ آیا کسانی مثل من که برادرم کارمند نیروی انتظامی مواد مخدر هستند در نظر گرفته شده است؟ با توجه به این که این افراد چون کارمند دولت هستند مطمئنا کارت ایان خدمت دارند و جعلی هم نیست با تشکر.

جواب: پس از بررسی و صدور کارت واجدین شرایط معافت سه فرزند خدمت کرده که مدارک آنها کامل است فرصتی برای بررسی اینگونه پرونده‌ها اختصاص داده خواهد شد که پس از اطلاع‌رسانی می‌توانید مراجعه نمایید.

سوال 53: سلام من در مورد کفالت سوال داشتم من تنها فرزند ذکور بالای 18 سال مادرم که هستم و مادر من حدود 8 سال است که با پدرم ارتباط ندارد اما از بی‌خبری ما جهت خدمت وظیفه اقدام به طلاق نکردیم حالا می‌خواهیم برای طلاق اقدام کنیم و من متولد سال 1367 هستم و ظاهرا افرادی که غیبت دارند شامل این قانون نمی‌شوند حالا ما باید چیکار کنیم و من برای رفتن به خدمت مشکل دارم به خاطر اینکه سرپرست مادرم هستم نمی‌توانم بروم و به خاطر این که کسی به من اطلاع نداده که برای طلاق اقدام کنیم و همان زمانی که مشمول بودم اقدام برای معافیت کنم در این مشکل افتاده‌ام و از شما می‌خواهم که از سردار سوال کنید و حتما راهی باید باشد که جلوی پای من بگذارد و اگر این مشکل من حل شود من به شما شیرینی خوبی خواهم داد ممنون از لطفتون منتظر جوابتون هستم.

جواب: ملاک در بررسی معافیت کفالت مادر فاقد شوهر طلاق‌نامه یا گواهی فوت پدر است و اگر مشمولی دچار غیبت شده باشد امکان رسیدگی به پرونده وجود ندارد. البته اگر طبق رای دادگاه پدر مجهول‌المکان باشد و طلاق هم غیابی صادر شده باشد موضوع قابل بررسی و اعلام‌نظر خواهد بود.

سوال 54: سلام. اعلام نمودند که قرار است معافیت 2 برادری یک سال دیگر اجرا شود. اینجانب که الان در دوره آموزش نظامی هستم و مشمول این معافیت می‌شوم تقصیرم چیست؟

جواب: فعلا این قانون مصوب نهایی و ابلاغ نشده است قطعا هر قانونی پس از تصویب نهایی و ابلاغ و تهیه آیین‌نامه‌های اجرایی قابلیت اجرا پیدا می‌کند.

سوال 55: سلام و عرض ادب می‌خواستم بدونم من که دو برادرم تربیت معلمی هستند و الان 15 سال سابقه خدمت دارن و از خدمت معاف شدند تکلیفم چیه؟ آیا جزو قانون برادر سوم حساب می‌شم یا نه ممنون می‌شم به سوالم پاسخ بدین. اما جواب رو چه جور باید از خدمتتون بگیرم.

جواب: فعلا این قانون به تصویب نهایی و ابلاغ نرسیده است پس از ابلاغ قانون و تهیه آیین‌نامه مربوطه، جییات آن اطلاع‌رسانی خواهد شد.

سوال 56: سلام من دانشجو هستم سال دوم می‌توانم دوباره کنکور شرکت کنم یا نه؟ از معافیت تحصیلی یک بار استفاده کردم.

جواب: اگر قبلا انصراف از تحصیل نداشته‌اید و بیش از 4 نیم سال هم از تحصیل در رشته اولیه که دارای معافیت تحصیلی است نگذشته باشد می‌توانید در آزمون رشته ثانویه شرکت، در صورت قبولی در رشته برتر و مقطع برابر یا بالاتر از رشته اولیه انصراف و در رشته ثانویه ثبت‌نام نمایید.

سوال 57: سلام من تمام شرایط معافیت سه برادری رو دارم ولی یکی از برادرانم کارت پایان خدمتشو گم کرده ولی کپیشو داره گفتند باید المثنی بگیری ولی المثنی یکسال طول می‌کشه خواهش می‌کنم از سردار بپرسید شما که استعلام رو انجام می‌دید دیگه چه فرقی داره اصل کارت باشه یا نه؟

جواب: با توجه به مشکلاتی که در فرایند کار ایجاد شده است فعلا با توجه به ضوابط موجود اصل کارت یا المثنی ضروری است.

سوال 58: با عرض سلام و خسته نباشید. اینجانب دارای اضافه خدمت هستم و بند 11 هم شامل من می‌شود ولی با مراجعه به نظام وظیفه اضافه من را برنداشتند و گفتند که باید یک سال خدمت کرده باشی. حالا من می‌خواهم از کسری بسیجی استفاده کنم و بسیج گفت است که برای استفاده از کسری باید اضافه را برداری. حالا باید چه کار بکنم.

جواب: کسر خدمت بسیجی صرفا برای ایامی که شما غیبت داشته‌اید قابل محاسبه نیست و اگر سابقه بسیجی برای قبل از زمان غیبت داشته‌اید قابل محاسبه است که برای این امر باید به نیروی مقاومت بسیج مراجعه داشته باشید.

سوال 59: چرا مصوبه مجلس در مورد کسانی که دو برادرشان خدمت سربازی انجام داده‌اند از امسال اجرا نمی‌شود؟ من شهریور به خدمت اعزام می‌شوم و دو برادر بزرگترم سربازی انجام داده‌اند.

جواب: هنوز تا این تاریخ مصوبات، سیر مراحل نهایی تصویب و ابلاغ را طی ننموده است.

سوال 60: با سلام قانون معافیت فرزند سوم از کی اجرایی می‌شود؟ آیا شامل کسانی که تا چند ماه دیگر مشمول می‌شوند هست؟

جواب: قانون به محض ابلاغ و تهیه آیین‌نامه مربوطه اجرا می‌شود و شامل کلیه مشمولان غیرغائب و سربازانی که دارای غیبت اولیه نمی‌باشند می‌گردد.

سوال 61: سلام من 2 تا داداشه بزرگتر دارم اولی معافیت پزشکی دارد و دومی خدمت سربازی انجام داده است و من هم دانشجو هستم آیا من از خدمت معاف می‌شوم؟ متشکرم.

جواب: خیر.

سوال 62: با سلام چنانچه 2 برادر خرید خدمتی باشند آیا باز هم برادر 3 معافیت سربازی شامل می‌شود.

جواب: خیر.

سوال 63: ما 4 برادریم دو تا از برادرهایم خدمت کرده و دیگری از خرید خدمت استفاده نموده آیا معافیت شامل حال من می‌شود (غیبت هم دارم) و از کی این قانون قابل اجراست.

جواب: برابر ضوابط موجود شرط استفاده از این معافیت، خدمت 3 فرزند از یک خانواده است.

سوال 64: با عرض سلام و خسته نباشید خدمت مدیران و عوامل سایت. ما چهار تا برادریم که 2 نفر از برادرانم کارت پایان خدمت دارند و برادر چهارم از طریق بهزیستی معاف شده است می‌خواستم بدونم آیا این معافیت شامل حال من می‌شود.

جواب: خیر. برابر ضوابط فعلی شرط اصلی انجام خدمت توسط سه فرزند از یک خانواده است.

سوال 65: اگر در خانواده‌ای با سه فرزند پسر، فرزند اول کامل خدمت را گذرانده باشد فرزند دوم بعد از 4 ماه خدمت معافیت پزشکی گرفته باشد فرزند سوم معاف می‌شود؟

جواب: خیر.

سوال 66: سلام من دو تا از برادرانم خدمت ضرورت رو گذراندن و یکیشون هم معافیت رهبری داره آیا من که فرزند چهارم هستم معاف می‌شم؟

جواب: خیر.