رودخانه های لرستان و تخلیه فاضلاب

به گزارش مهر ، در حالیکه رودخانه کرگانه و خرم رود در خرم آباد ، رودخانه گنجینه و بادآور در دلفان ، رودخانه کشکان در پلدختر و... هر کدام به عنوان دردی بزرگ بر سینه هر کدام از این شهرستانهای لرستان سنگینی می کند رودخانه تیره در شهرستان دورود را به عنوان یکی از این معضلات مورد بررسی قرار می دهیم.

این روزها با خشک شدن رودخانه تیره آنچه در بستر آن جاری است فاضلاب هایی است که مشام هر رهگذری را آزار می دهد و این پدیده نامیمون برای ساکنان حاشیه رودخانه که از وسط شهر عبور می کند مشکلات جدی بهداشتی را به وجود آورده است.

بستر این رودخانه مملو از زباله است که جایگاه مناسبی برای تکثیر حیوانات موزی خصوصا موش است که وجود آن سلامت مردم را در این شهر100 هزار نفری به مخاطره انداخته است.

شکست طرح های مبارزه با موش در دورود

هر چند از سوی شهرداری و مرکز بهداشت شهرستان دورود در سالهای گذشته و امسال طرح های مبارزه با موش اجرا می شود اما وجود چنین مکان هایی آینده این طرح ها را با شکست مواجه کرده است.

این در حالی است که فاضلاب های شهری در دورود به دلیل عدم وجودت تصفیه خانه فاضلاب به طور مستقیم به داخل رودخانه تیره می ریزد.

شهر دورود به لحاظ جنس خاک، دفع فاضلاب از طریق چاه جذبی امکان پذیر نیست به گونه ای از همان سالهای اولیه شکل گیری شهر، فاضلابهای تولیدی از طریق مجاری روباز یا کانالهای سربسته سنگی یا لوله آزبست به رودخانه تیره تخلیه شده است.

عبور رودخانه پر آب تیره و دسترسی مردم و متولی وقت یعنی شهرداری، به لوله های آزبست کارخانه فارسیت از عواملی بود که باعث احداث شبکه های فاضلاب سنتی توسط شهرداری و مردم در کوچه ها و معابر شده است و هندسه و مسیر حرکت لوله ها و کانال های فوق به نحوی بوده است که در نهایت به رودخانه ختم شده است.

امروزه با افزایش جمعیت و مهاجرت بی رویه به این شهر میزان فاضلاب تولیدی نیز به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و مشکلات زیست محیطی فراوانی را در شهر به وجود آورده است.

با توجه به این امر به نظر می رسد به منظور ایجاد محیط سالم و بهداشتی برای اهالی شهر دورود، لازم است شبکه جمع آوری و دفع و تصفیه فاضلاب که در برگیرنده شبکه های موجود و یا شبکه های موجود قابل اصلاح باشد، ایجاد شود.

طی سالهای اخیر با کاهش میزان دبی رودخانه و افزایش میزان فاضلاب تولیدی به خصوص در فصول گرم سال رودخانه تیره چهره بسیار بد منظری پیدا کرده و علاوه بر تهدید سلامت و بهداشت شهروندان، باعث آلودگی مناطق پایین دست می شود.

شبکه سنتی موجود که در حال حاضر 80 درصد جمعیت شهر را تحت پوش قرار داده است، با قدمت 35 تا 40 ساله شامل کانالهای سنگی، کانالهای آجری و لوله های آزبستی است که توسط عوامل مختلف از جمله شهرداری و یاری مردم در معابر احداث شده است.

شبکه سنتی فاضلاب دورود

با وجود سابقه شبکه سنتی و عدم استفاده از چاه های جذبی انتظار اجرای سیستم فاضلاب شهر دورود مطالبه ای بجا و معقول از سوی مردم است.

کار مطالعه سیستم فلاضلاب شهر دورود از سوی شرکت آب و فاضلاب با استفاده از مهندسین مشاور از سال75 شروع و با اتمام مطالعه عملیات اجرایی فاضلاب دورود عملا از سال79 وارد فاز اجرایی شد.

بنا بر آمار متاسفانه در طول سالهای شروع این پروژه در شهر دورود تاکنون فقط 55 کیلومتر از شبکه های جمع آوری و دفع فاضلاب دورود انجام شده است که این امر در مقایسه با کل شبکه مورد نیاز شهر که بر اساس طرح جامع فاضلابی 280 کیلومتر است با گذشت بیش از8 سال از شروع عملیات اجرایی این پروژه ها تا کنون فقط 20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است به عبارتی متوسط سالیانه اجرای عملیات 6 هزار و757 متر می باشد و چنانچه این طرح با روند فوق به کار خود ادامه دهد 30سال زمان فقط برای تکمیل شبکه نیاز است.

در این طرح تصفیه خانه ای با مساحت 80 هکتار در چهار کیلومتری شمال شهر دورود در جوار روستای قلعه کا محمدرضا در نظر گرفته شده است که به دلایل مختلف از جمله قطعی نشدن وضعیت تملک بخشی از زمین های فوق و نبود بودجه و اعتبارات کافی تا کنون هیچگونه عملیات اجرایی بر روی آن انجام نشده است.

یکی دیگر از مشکلات طرح تصفیه خانه سیستم فاضلاب با توجه به وضعیت توپوگرافی شهر و اجبار حرکت در جهت خلاف شیب منطقه ایجاد 8 واحد ایستگاه پمپاژ در این طرح است که هزینه های زیادی را برای طرح دارد.

یه نظر می رسد برای سرعت بخشیدن به روند اجرایی شبکه فاضلاب نیاز به افزایش اعتبارات و اجرای سالیانه حداقل40کیلومتر شبکه و بازنگری در سیستم تصفیه خانه از لاگون هوادهی به سیستم لجن فعال می باشد.

کمبود اعتبارات

و اما برای پیگیری وضعیت تصفیه خانه های فاضلاب در لرستان گفتگوی کوتاهی با مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان لرستان ترتیب دادیم که در ذیل می آید.

ایرج دالوند از پروژه های در دست اقدام در بخش فاضلاب شهرستان خرم آباد به فاضلاب واریز شده به رودخانه کرگانه این شهر اشاره کرد و گفت: عملیات اجرایی لوله گذاری فاضلاب کرگانه از ماه پیش آغاز شده است که در این پروژه برای اولین بار در استان از لوله های upvc در بخش فاضلاب استفاده شده است.

دالوند عملیات اجرای لوله های فاضلاب در این قسمت را در طولی برابر سه هزار و500 متر دانست و بیان داشت: میزان اعتبار این پروژه بالغ بر 600 میلیون تومان است.

وی ابراز امیدواری کرد که تا 10 الی 12 ماه آینده شاهد اتمام این پروژه باشیم و خروج فاضلاب از رودخانه کرگانه باشیم.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان لرستان همچنین به بیان میزان اعتبارات تخصیص داده شده در بخش فاضلاب استان لرستان پرداخت و عنوان کرد: در سال 87 میزان اعتبارات بخش فاضلاب استان برابر با 6.1 میلیارد تومان بود که این رقم در سال88 به رشد چشمگیری به بیش از 17 میلیارد تومان رسیده است.

زمان بهره برداری از پروژه ها وابسته به تامین اعتبارات

دالوند با اشاره به اینکه در 9 شهرستان استان لرستان عملیات احداث شبکه فاضلاب فعال است، خاطرنشان کرد: برای بخش فاضلاب شهرستان پلدختر امسال دو میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است و به شهرستان دورود نیز 1.4 میلیارد ریال اعتبار تاکنون داده شده است.

وی با اشاره به آغاز شبکه گذاری سیستم فاضلاب در دورود، تصریح کرد: همچنین برای شهرستانهای سلسله و دلفان نیز مقداری اعتبار در بخش تصفیه خانه فاضلاب در نظر گرفته شده است.

دالوند با تاکید بر اینکه میزان اعتبارات اختصاص داده شده برای اجرای پروژه های بخض فاضلاب بسیار محدود است از زمان به بهره برداری رسیدن برخی تصفیه خانه های فاضلاب از جمله تصفیه خانه شهرستان دورود از اظهار نظر در مورد زمان قطعی خودداری کرد و گفت: کار شبکه گذاری و احداث تصفیه خانه به میزان اعتبارات وابسته است.

به هر حال با توجه به اینکه افق پایان طرح فاضلاب شهرستان دورود سال 1400 می باشد یعنی اینکه در صورت راه اندازی این پروژه در چند سال آینده فقط تا سال1400 جوابگوی ساکنان این شهر خواهد بود و برای سال1400به بعد باید برنامه های جدیدی برای فاضلاب طرح ریزی شود پس به نظر می رسد با توجه به اینکه این شبکه می بایست سال ها پیش به بهره برداری می رسید برای اتمام این پروژه عزم مسئولان کشوری، استانی و شهرستانی نیاز است که در حداقل زمان به بهره برداری برسد.