نسل امروز بسکتبال ایران به فراتر از آسیا می‌اندیشد

 این نام در بازی‌های بسکتبال مدام تکرار شده است؛ 3 بار قهرمانی در بسکتبال باشگاه‌های آسیا و یک بار قهرمانی در جام 2007 مردان آسیا تا پیش از این قهرمانی، اهالی بسکتبال را شوکه نکرد، چون در بازی‌های اخیر هم نام محمدصمد نیکخواه‌بهرامی ‌به گوش می‌رسید و آوردن این نام مترادف با قهرمانی است.

نمی‌دانم با کاپیتان تیم ملی چند ساعت حرف زدم، اما چکیده گفتگو با این بازیکن برتر آسیا همین است که می‌خوانید.

او بر خلاف خیلی‌ها در حرف زدن هم پرتلاش است و در لابلای صحبت‌هایش آنقدر سوژه می‌دهد که بتوان گفتگو را هر دفعه با موضوعات تاز‌ه‌تر این سو و آن سو چرخاند.

نیکخواه‌بهرامی‌در جام بیست و پنجم آسیا رکوردی که در دوره‌های قبل به دنبالش بود را ثبت کرد.یکی از نکات آزاردهنده برای کاپیتان صمد در گذشته، بالاتر ایستادن فادی خطیب لبنانی یا میشل مدنلی بازیکن سوریه از او بود که معمولا مسوولان فیبا - آسیا هم به آنها توجه ویژه داشتند، اما صمد خودش را به آسیا ثابت کرده و در این دوره نشان داد فاصله او با دیگران زیاد شده است. او را می‌توان جزو بازیکنانی قرار داد که سبک بازی شان از کلاس آسیا فراتر است. حامد حدادی یکی از این بازیکنان بوده، اما شرایط فیزیکی، حامد را در این راه کمک کرده است. در حالی که کاپیتان ایران با هوش و صاحب تکنیک منحصربه‌فرد است.

کاپیتان تیم ملی از بازی‌های ملت‌های آسیا چه تحلیلی دارد؟

این دوره با گذشته تفاوت بسیاری داشت.در این دوره بازیکنان مطرح خارجی تیم‌های ملی کشورها را همراهی می‌کردند.لبنان و اردن با بهترین شرایط به بازی‌ها آمده بودند.

قبل از بازی‌ها به این رویه تیم‌ها اعتراض کرده بودی؟

الان هم مواضع خودم را در استفاده از بازیکنان غیرآسیایی دارم. این کار تقلب محض است.

چرا؟ ما در اروپا هم شاهد چنین وضعیتی هستیم و بازیکنان را تبعه می‌کنند؟

در اروپا بازیکن پس از چند سال زندگی و دوندگی بسیار تابعیت کشور جدید را می‌گیرد. قانون فیبا هم روشن است؛ اما این تیم‌هایی که من گفتم واقعا تقلب می‌کنند. آنها برای بازی‌ها و در یک مقطع خاص به بازیکن تابعیت می‌دهند و پول هنگفتی بابت این کار می‌پردازند. در اروپا جرارد هولدن در تیم روسیه جزو این دسته از بازیکنان است، اما هولدن سال‌هاست برای تیم ملی روسیه به میدان می‌رود.

این وضعیت تا کجا ادامه دارد؟به هرحال این قوانین را فیبا حمایت کرده است.

فیبا باید سفت و سخت‌تر با این رویداد برخورد کند.الان یک بازیکن خارجی می‌تواند تبعه شود اما با تقلب این تعداد بازیکن افزایش می‌یابد و ظاهرا از دست فیبا کاری ساخته نیست.بسکتبال آسیا در آینده لطمه می‌خورد.

قبل از بازی‌ها از این بازیکنان زیاد حرف زده می‌شد، اما بعد از قهرمانی ایران دیگر حرفی در این رابطه نشنیدیم.آیا زوم کردن روی بازیکنان خارجی جوابی برای روز مبادا نبود؟

اصلا.تیم ایران قدرتمندترین تیم در این رقابت‌ها بود.اعتراض ما فقط برای این مسابقه‌ها اعلام نشده است، بلکه ما آینده را در نظر گرفتیم و معترض هستیم. چرا باید در بازی‌هایی که مربوط به آسیایی‌هاست خارجی‌ها بیایند و بازی کنند و روح بازی‌ها را زیر سوال ببرند.

از میان این تیم‌ها اردن زیان نکرده است.

اردن جهانی شد، اما لبنان نه.من می‌دیدم بازیکنان خارجی تیم‌های ملی اردن و لبنان تعصبی روی تیم ندارند.بازیکن ملی عرق ملی دارد و برای کشورش مبارزه می‌کند، اما بازیکن خارجی چه تعصبی می‌تواند داشته باشد جز این‌که برای پول تلاش کند.

تیم ایران در بازی‌هایش یک حس بسیار خوبی داشت که به بیننده قهرمانی را القا می‌کرد.فکر می‌کنی دلیل این نمایش قدرتمند چه بود؟

ما بازی به بازی بهتر شدیم. درست است که روزهای زیادی بدون حامدحدادی تمرین کرده بودیم، اما چند بازی در چین تایپه و سپس بازی‌های آسان در دور اول سبب آمادگی بیشتر تیم شد.تیم ایران چند سالی است با اعتماد به نفس بازی می‌کند و این مساله از شناخت بسکتبال آسیا نشات می‌گیرد.

پیش از ترومن و ماتیچ مربیان ایرانی در جوانان و باشگاه‌ها قهرمان شده بودند. فکر می‌کنی چه تفاوت‌هایی بین قهرمانی این تیم‌ها با قهرمانی تیم ملی با مربیان خارجی وجود دارد؟

تفاوت‌ها زیاد نیست. بسکتبال پیش می‌رود و مربیان در پیشبرد برنامه‌ها نقش دارند. نمی‌توانم بگویم نقش کدام سو پررنگ‌تر است، اما همه زحمت کشیده‌اند. این زحمت فقط به مربیان خلاصه نمی‌شود، بلکه مجموعه‌های دیگر را هم باید در نظر گرفت.مربیان کار یکدیگر را کامل می‌کنند.

آیا مربیان ایرانی می‌توانند تیم ملی را هدایت کنند؟

از فدراسیون بسکتبال بپرسید.

به هر حال نظر شخصی خودت چیست؟

مربیان ایرانی توانایی دارند و در جام باشگاه‌های آسیا عملکرد مثبت خود را نشان داده‌اند.

در مسابقه‌های جهانی می‌توانیم به مربیان ایرانی اعتماد کنیم؟

من در این زمینه‌ها نمی‌توانم حرف بزنم ،چون در حیطه اختیارات یا وظایف من نیست.فدراسیون بسکتبال در به کارگیری مربی تیم ملی حرف اول و آخر را می‌زند.

ما تجربه المپیک را داریم که فدراسیون ترومن را به کار گرفت، بنابراین می‌توان از حالا حدس زد ماتیچ تیم را در ترکیه هدایت کند. این طور نیست؟

گفتم که نظر اصلی با فدراسیون است.

به نظر تو آلترناتیوی برای حامد حدادی داریم؟

در حال حاضر نه، اما اگر بسکتبال با این موفقیت‌ها پیشرفت بیشتری داشته باشد و فرهنگ این ورزش توسعه پیدا کند آن وقت می‌توانیم حدادی‌های بیشتری داشته باشیم.

می‌توانیم بگوییم بسکتبال ایران 60 درصد متکی به حدادی است؟

او بازیکن بزرگی است، اما ما بدون حامد هم یادگرفته ایم چگونه باشیم.

چگونه؟

در قطر ما بدون حدادی اول شدیم.

اما در تایوان بدون حدادی به کره باختیم.

نباید روی این باخت ارزیابی‌های این چنین داشته باشیم.قبول دارم حدادی وزنه سنگینی برای تیم ملی است، اما زحمات دیگران را نباید نادیده گرفت.

من قصدم این نیست. فقط می‌خواهم بدانم پشت سر هرکدام از شماها که متعلق به نسل طلایی بسکتبال هستید و از 10 سال قبل به این سو با تیم‌های متعدد بوده‌اید، چه کسانی هستند.

بازیکن جوان داریم.ارسلان کاظمی‌یا محمد حسن زاده و مهدی شیرجنگ از بازیکنان با آتیه هستند. تیم ملی هم جوان است و چند دوره همین تیم جا دارد.

آیا این تیم جوان می‌تواند در مسیر جهانی، جایگاهی برای بسکتبال ایران ترسیم کند؟

فاصله ورزش ایران با دنیا را همه می‌دانند. با وجود این در یک سال باقیمانده بیکار نمی‌نشینیم.

آیا همین که به جام جهانی رفتیم برای تو کافی است؟

به هیچ‌وجه. ما در ترکیه می‌خواهیم شگفتی ساز شویم.اگر جایگاه بسکتبال را ترسیم کنیم حریفان روی ما حساب می‌کنند.

جایگاه بسکتبال ایران کجاست؟

در رده بندی فیبا بیست و یکم جهانیم، اما این ملاک نیست. بازی‌های ترکیه با 24 تیم برگزار می‌شود و ما کار سختی در آنجا داریم.

تیم جوانان آخرین بار در بازی‌های جهان بین 16 تیم پانزدهم شد. آیا جایگاه ما همین است؟

نه. می‌توانیم بالاتر قرار بگیریم. پیش‌بینی سخت است. به نظرم حق بسکتبال بیشتر از این امکاناتی است که باید داشته باشد.

اما امکانات الان بد نیست. تیم‌های باشگاهی خوبی داریم و تدارکات تیم ملی نسبت به قبل اصلا قابل مقایسه نیست.قاره نوردی و بازی با بهترین تیم‌های دنیا هم که جای خود .

شاید از این منظر اتفاقات خوبی در بسکتبال افتاده، اما امکانات ما به لحاظ سالن در حد ضعیفی است.ما نمی‌توانیم بهترین تیم‌های دنیا را اینجا بیاوریم، چون سالن استاندارد نداریم.اینها باعث می‌شود خواسته‌های به حق علاقه‌مندان برآورده نشود.

قبل از جام ملت‌ها گفته بودی ماتیچ بسکتبال ایران را دوسال جلو انداخت.هنوز سر این حرفت هستی؟

بله. الان اطمینان بیشتری به این حرف پیدا کرده‌ام چون با ماتیچ قهرمان آسیا شدیم و این مربی توانایی خودش را به اثبات رسانده است.

ملاک تو فقط قهرمانی است؟

خیلی مهم است، اما تنها ملاک من نیست.

پیش از ماتیچ مربیانی مثل بوسنیاک یا اونیکا برای بسکتبال ایران مقام آوردند.ترومن که جای خود دارد، بنابراین چطور ممکن است ماتیچ 2 سال ما را جلوتر ببرد؟

ماتیچ کارهای نیمه تمام را به پایان رساند. او نیامد از اول همه را رد کند، بلکه با استفاده از نقاط مثبت بسکتبال ایران به موفقیت بزرگ رسید. ماتیچ گفته بود با تغییرات جزیی در کار ترومن تیم را به قهرمانی می‌رساند؛ همین‌طور هم شد.

آیا توانمندی‌های بسکتبال ایران باعث پیروزی‌های این مربیان نیست؟

به هر حال نمی‌توانیم با قهرمانی تلاش‌های دیگران را نادیده بگیریم. ماتیچ یا ترومن زحمت کشیدند، اما زمینه‌هایی هم از قبل فراهم شده است.

حرف من سر همین زمینه‌هاست. مثلا در لیگ خیلی اتفاقات افتاد و بازیکنانی مثل تو در همین لیگ ساخته شدند. آن روزها ماتیچ و ترومن و... نبودند.

قهرمانی یک روند طولانی مدت است که با تلاش‌های همه جانبه به دست می‌آید.من نگفتم مربیان خارجی فقط در قهرمانی‌های بسکتبال دخیل هستند.کارهایی از گذشته صورت گرفته و نسلی در بسکتبال به وجود آمد که زیاده‌خواه است و می‌خواهد فراتر از بسکتبال آسیا باشد.

خود تو در بهترین تیم‌های ایران بازی کردی با مربیان برتر.آنها همیشه رقابت شدیدی داشتند و در این رقابت‌ها بازیکنان بزرگی ساخته شدند.

شما طوری حرف می‌زنید که انگار من منکر تلاش‌های مربیان ایرانی هستم.

مصاحبه‌هایت این حس را در من ایجاد کرده است. غیر از تعبیر مبالغه‌آمیزی که از ماتیچ داشتی، یک بار در بازی‌های لیگ پارسال مربیان ایرانی را متهم به جانبداری از بازیکنان خارجی کردی و گفتی آنها بیش از اندازه به خارجی‌ها وابسته هستند.

من در شرایط آن روزها این حرف را زدم. قصد من تخریب مربیان ایرانی نبود، بلکه می‌خواستم توجه آنها به بازیکنان ایرانی در تیم‌ها بیشتر شود. بازیکنان خارجی خیلی می‌توانند به بسکتبال ما کمک کنند و تا اینجا هم کمک‌های بزرگی دیدیم. مثل آندره پیتس که تاثیرگذاری او بر مهدی کامرانی را هیچکس فراموش نمی‌کند.

تو از مصطفی‌هاشمی ‌به عنوان کسی که در بسکتبال برای او احترام زیادی قائل هستی یاد کرده‌ای، اما حالا از تیمش جدا شدی. آن حرف‌ها هم که از گذشته و بعد از فینال لیگ پارسال بین شما مطرح بود.چرا از مهرام رفتی؟

هاشمی ‌از نوجوانی مربی من بوده و همچنان برای او احترام زیادی قائل هستم.یک بازیکن نمی‌تواند تا آخر عمر برای یک مربی و با یک تیم بازی کند. بین ما اختلاف در حد پایان یک بازی بوده است و الان در تصمیم‌گیری من نقشی ندارد. چندین سال با ‌هاشمی ‌بودم و الان می‌خواهم تیمم را عوض کنم. فقط همین.

اتفاقاتی که پس از انتقال تو به صبامهر افتاد بیش از فقط همین بود.

اخبار حاشیه‌ای را من پخش نکردم. من یک بازیکن هستم با دستمزد حرفه‌ای. صحبت‌های زیادی با هم داشته‌ایم و با توافق به صبامهر رفتم. شاید بعضی‌ها فکر نمی‌کردند صمد برود و همین باعث چند حاشیه کوچک شد.

پخش این اخبار در حین بسکتبال ملت‌های آسیا مشکل ساز نبود؟

در اردوی تیم ملی در چین مدیریت درستی اعمال شد و از بروز هرگونه حاشیه جلوگیری به عمل آمد. شنیدن رقم 450 میلیون تومانی برای همه خوشایند نیست.

‌ حالا تو همین پول را گرفتی یا نه؟

نه.

اما شایعه شده به پیشنهاد 350 میلیون تومانی مهرام جواب رد دادی. پس صبا مهر چقدر داده است؟

شایعه. خوتان می‌گویید، بنابراین درباره شایعات نباید زیاد از حد حساسیت به خرج داد. من یک فصل می‌خواهم در صبا مهر بازی کنم و کار خلافی هم نکردم.قراردادم با مهرام به پایان رسید و از امروز بازیکن تیم جدیدم هستم.

‌ یعنی انگیزه‌های مادی برای این انتقال مهم نبود؟

چرا، اما یک فصل می‌خواهم در تیمی‌که مرحوم برادرم در آنجا بازی می‌کرد توپ بزنم.

هاشمی ‌و مهرام را فراموش کردی؟

مطمئن باشید با اولین سوت بازی‌های لیگ آنها هم فراموش خواهند کرد.

صبامهر می‌خواهد با تو قهرمان آسیا شود؟

هدف ما قهرمانی است و هر کجا باشیم به قهرمانی فکر می‌کنیم.

تیم‌هایی که صمد در آنجا بازی می‌کند قهرمان است.با همین صباباتری یا تیم ملی قهرمان آسیا شدی و انتقالت به صبا تعبیرش می‌تواند تدارک قهرمانی دیگر صمد با تیمی‌ دیگر باشد.

در واقع من جزیی از تیم‌های بزرگ بودم. در صباباتری 2 بار بازیکن کمکی شدم ،اما در دو بار قهرمانی با تیم ملی مثل بقیه بازیکنان من هم سهم کوچکی داشتم. امسال در لیگ برای تیم متفاوتی بازی خواهم کرد. آنها فصل گذشته با عنوان سوم بازی‌ها را ترک کردند و می‌خواهند به جایگاه قبلی خود بازگردند.

اولین توصیه‌ات برای تیم جدید چیست؟

این‌که زود سومی ‌پارسال را فراموش کنیم و با نفرات جدید به فکر هماهنگی باشیم. جای هیچ‌گونه گله‌ای هم نیست.

محمد رضاپور