گازرخان روستایی کهن از عهد اسماعیلیه

این روستا از شمال شرقی به قلعه حسن صباح، از شمال به کوه هودکان، از شمال غربی به روستای خشکچال، از غرب به تپه لیز و( غاری تله)، ازجنوب غربی به چپان، از جنوب شرقی به گله چالی سر وگرما گلو محدود می‌شود.

آب شرب مردم روستا از چشمه های اطراف تامین شده و رودخانه‌های فصلی از کوههای هودکان و شاتان سرچشمه می گیرد از دره های زیبای اغوزبن، خرازرو و دومکی می گذرد و از گرماگلو به طرف مزارع گزادشت سرازیر می شود.

این روستا دارای آب و هوایی معتدل می‌باشد که در فصول مختلف سال طراوت وشادابی زاید الوصفی به روستا می بخشد.

مردمان آن نیز بیشتر به باغداری و دامداری اشتغال داشته و با تولید گیلاس، گردو، لبنیات و همچنین با گلیم بافی، چادر شب بافی و جاجیم بافی گذران زندگی می کنند.

در میدان اصلی ده که قبرستان قدیمی روستا در آن واقع شده است در قدیم چهار درخت چنار کهن‌سال وجود داشت که به علت بی توجهی مسوولین به وسیله افراد سودجو قطع شد و از آن درختهای کهن فقط ریشه یکی از آنها باقیمانده که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

میدان وسط روستا که محل قبرستان قدیمی آن است، هنوزهم به نام همان درختها "چنار دارکونه" خوانده می‌شود.

در سمت جنوب میدان و قبرستان، بنایی مرکب از یک مسجد قدیمی و یک مقبره با بنایی مستطیل شکل که از سنگ سیاه و ملاط گچ ساخته شده کتیبه‌ای حاوی تاریخ تعمیر بنا که به سال 852 هجری قمری می رسد بر دیواره مقبره قرار دارد و با دری به اتاق مقبره باز می شود که هجده قبر که پوششی از گچ دارند، در کنار هم قرار گرفته‌اند.

برخی معتقدند احتمال دارد بعضی از این قبرها آرامگاه برخی از سران و بزرگان فرقه اسماعیلیه باشد که به هجده تن معروفند.

در دو طرف نمای خارجی دیوار این بنا، آثاری از باقیمانده دو برج مدور دیده می شود که نشانگر وضع این بنا در گذشته است که ملحقاتی داشته، ولی اکنون از بین رفته است.

گازرخان روستایی کوهستانی با بافت مسکونی متمرکز و در شیبی تند استقرار یافته است از دور اگر به روستا نگاه کنید مشاهده می کنید که روستا با صخره های سنگی محاصره شده است.

مناظر باغ‌های فراوان گیلاس و آلبالو و انواع میوه های دیگر در فصول بهار تابستان و پاییز، کوچه‌های پرپیچ وخم و خانه‌های قدیمی تابلوی زیبای در ذهن تداعی می کند که خود الگویی اصیل از فضای روستایی قدیم است.

بیشتر خانه‌هایش به صورت یک طبقه بنا شده‌اند، ولی برخی از خانه‌ها نیز دو طبقه هستند، مصالح بکار رفته در بناهای قدیمی شامل گل و خشت، چوب و سنگ است.

تصویر آرام بخش باغ‌های فراوان روستا و نیز شکوه و بلندی ارتفاعات اطراف آن به خصوص در فصل‌های مساعد سال، هر گردشگری را مسحور و مجذوب خود می‌سازد.

در روستای تاریخی گازرخان آثار تاریخی متعددی از گذشتگان برجای مانده است که از جمله آن ها می‌توان به مقبره "امامزاده محمود" در ابتدای دامنه جنوبی روستا، "امامزاده محمد حنیفیه" در وسط روستا و "مقبره هیجده تن" را نام برد.

همچنین در این روستا بناهای قدیمی با ارزشی که در جهت حفظ هویت تاریخی روستا اهمیت دارند نیز کم نیستند، این بناها عبارتند از خانه های منصوری، رشیدنایبی، سمیعی، زین العابدین و صفری از آن جمله می‌باشد که به همت دکتر "حمیده چوبک" باستان شناس و مسوول پایگاه فرهنگی الموت از تخریب آنها جلوگیری شد.

در میان مردم روستای گازرخان احترام و توجه به ارزش های مذهبی و سنتی جایگاه ویژه ای دارد در اعیاد مذهبی و ملی، روستا غرق شادی و نشاط می‌شود.

در جشن های عروسی که با موسیقی محلی همراه است، سرنا و دهل نواخته می‌شود و مردم به رقص محلی و دسته جمعی پایکوبی می پردازند.

در ایام سوگواری و به ویژه عزاداری سالار شهیدان امام حسین (ع) نیز مردم روستا با تجمع در مساجد و تکیه روستا به عزاداری می پردازند.

پوشاک محلی مورد استفاده مردان روستای گازرخان تفاوت چندانی با شهرنشینان ندارد، اما لباس بانوان به ویژه زنان سالخورده که بیشتر به لباس های محلی علاقه نشان می دهند، مشتمل بر پیراهن بلند، دامن چین دار، نوعی جلیقه و چارقد است.

غذاهای محلی روستای گازرخان شامل، فسنجان، آبگوشت، انواع آش، انواع کباب و انواع غذاهایی که با سبزیجات درست می شود.

در فصل بهار نیز استفاده از سبزیهای کوهی مانند والک در غذاهای محلی، طعم و بوی مطبوعی به غذاها می دهد.

روستای گازرخان در 110 کیلومتری شمال شرقی شهر قزوین از جمله روستاهای مهم منطقه الموت می باشد که هر ساله گردشگران داخلی وخارجی زیادی از آن بازدید می کنند.