دل‌درد دارید، احساس می‌کنید رنگ پوستتان کمی زرد شده است، به پزشک مراجعه می‌کنید و پس از معاینه و انجام برخی آزمایش‌ها، پزشک به شما می‌گوید باید ERCP شوید. آیا می‌دانید ERCP چیست و چگونه کار می‌کند؟ فکر می‌کنید ERCP چه مزایا و خطراتی داشته باشد؟
کد خبر: ۲۲۳۲۰۶

ERCP کوتاه شده عبارت Retrograde Cholangiopancreatography Endoscopic است.  endoscopic به استفاده از آندوسکوپ در این روش برمی‌گردد. آندوسکوپ لوله نازکی است که در انتها به یک دوربین و لامپ مجهز است.
retrograde به معنی خلاف جهت است و جهتی را که ماده حاجب توسط آندوسکوپ وارد مجرا می‌شود، نشان می‌دهد.

cholangiopancreatography هم به فرآیند تصویربرداری با اشعه X  از مجاری صفراوی و لوزالمعده گفته می‌شود.

با آناتومی منطقه آشنا شوید

برای این که بدانید ERCP  چگونه کار می‌کند، بهتر است ابتدا درباره مجاری صفراوی و لوزالمعده بیشتر بدانیم. صفرا ماده‌ای است که توسط کبد ساخته می‌شود و در هضم و جذب چربی‌ها موثر است. صفرا توسط کیسه صفرا ذخیره و هنگام غذا خوردن مجاری صفراوی خارج شده و در نهایت از راه یکی از مجاری خروجی لوزالمعده وارد دوازدهه می‌شود. از طرف دیگر آنزیم‌هایی که در لوزالمعده تولید شده‌اند نیز توسط دو مجرا از لوزالمعده خارج می‌شوند و در همین قسمت به دوازدهه می‌ریزند. آسیب‌های وارد شده به لوزالمعده و مجاری صفراوی در بیشتر مواقع توسط ERCP تشخیص داده شده و درمان می‌شوند. به عنوان مثالERCP  در مواقعی که سنگ یا تومور موجب تنگی یا انسداد مجاری صفراوی می‌شود، موثر است.

ERCP در موارد زیر استفاده می‌شود:

- سنگ‌های صفراوی که در مجرای صفراوی اصلی به دام افتاده باشند.

- انسداد مجرای صفراوی

- درد بالای شکم با علت نامشخص بخصوص اگر همراه با زردی پوست و تیره شدن رنگ ادرار همراه باشد.

- سرطان مجاری صفراوی یا لوزالمعده

- التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)‌

مواردی که قبل ازERCP  باید به آنها توجه کنید:

-  6-8 ساعت پیش ازERCP  ناشتا باشید.

-  پزشک را در جریان داروهایی که مصرف می‌کنید قرار دهید، بخصوص داروهای ضدانعقادی مانند آسپیرین.

-  حساسیت‌های دارویی خود را با پزشک در میان بگذارید، بویژه حساسیت به آنتی‌بیوتیک و ضددرد.

-  دستوراتی را که پزشک به شما می‌دهد با دقت اجرا کنید.

پیدا کردن راه‌حل برای مشکلا‌ت صفراوی

ERCP را می‌توان به صورت سرپایی یا بستری انجام داد. این روش 2040 دقیقه طول می‌کشد. در این مدت فشار خون، نبض و سطح اکسیژن خون بدقت بررسی می‌شود. یک ماده بی‌حس‌کننده به شما تزریق می‌شود که احساس خواب‌آلودگی می‌کنید، اما بی‌هوش نخواهید شد. برای انجامERCP  آندوسکوپ از طریق دهان وارد می‌شود و تا دوازدهه پیش می‌رود طوری که بتوان محل ورود مجرای صفراوی مشترک به دوازدهه را مشاهده کرد.
سپس یک لوله باریک از طریق آندوسکوپ پایین فرستاده می‌شود که ماده حاجب را به داخل مجرای لوزالمعده یا مجرای صفراوی تزریق می‌کند. بعد از آن با استفاده از اشعه X  از مجاری پوشیده از ماده حاجب عکسبرداری می‌شود. بدین ترتیب گشادی، تنگی یا انسداد مجاری مشخص می‌شود. برخی از اختلالاتی که طی ERCP تشخیص داده می‌شوند، در همان لحظه قابل درمانند. مثلا سنگ‌های مجاری صفراوی یا لوزالمعده را می‌توان بلافاصله خارج کرد. در موارد تنگی یک لوله پلاستیکی یا فلزی()Stent  به داخل مجرا فرستاده می‌شود تا مجرا باز نگه داشته شود یا یک برش توسط الکتروکوتری (گرمای الکتریکی)‌ ایجاد می‌شود تا تنگی برطرف شود.

اگرERCP  را سرپایی انجام داده‌اید، باید آنقدر تحت نظر بمانید تا پزشک شما را مرخص کند. گاهی اوقات لازم می‌شود بعد ازERCP  بستری شوید. به علت خواب‌آلودگی نباید بعد ازERCP  رانندگی کنید. پزشکتان به شما خواهد گفت که چه وقت می‌توانید غذا خوردن را شروع کنید، ولی معمولا چند ساعت بعد ازERCP  غذا خوردن مانعی ندارد.

از آندوسکوپ نترسید

ERCP نیاز به جراحی را مرتفع می‌کند. بسته به وضعیت بیمار و نوع روشی که به کار گرفته می‌شود، خطر عوارضERCP  از 10  5 درصد متغیر است. در موارد معدود عوارض شدید منجر به بستری طولانی مدت می‌شود. التهاب خفیف تا شدید لوزالمعده شایع‌ترین عارضهERCP  است و نیاز به اقدامات بیمارستانی دارد و حتی ممکن است منجر به جراحی شود. به دنبال برداشتن سنگ یا لوله‌گذاری ممکن است خونریزی رخ دهد که معمولا خودبه‌خود متوقف می‌شود اما اگر خونریزی ادامه یابد، ممکن است بیمار نیازمند تزریق خون شود. سوراخ شدگی دیواره روده یا مجرای صفراوی یکی از عوارض نادرERCP  است. عفونت بخصوص هنگام انسداد مجرای صفراوی می‌تواند رخ دهد. حساسیت به داروهایی که در طول فرآیند ERCP  مورد استفاده قرار می‌گیرند از عوارض دیگرERCP  است که معمولا خفیف و گذراست.

این موارد را به یاد داشته باشید که به علت استفاده از هوا درERCP ، ممکن است تا مدتی نفخ داشته باشید و گاز دفع کنید. همچنین تغییر در مدفوع مانند شل شدگی غیرعادی نیست، ولی اگر متوجه خونریزی از مقعد یا مدفوع تیره شدید، به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر آن در صورت استفراغ، درد شدید شکمی، ضعف و خواب‌آلودگی و تب نیز پزشک را مطلع کنید.

آینده ERCP

محققان در تلاشند ERCP  را با آندوسکوپ التراسوندی ترکیب کنند. با انجام این کار پزشک می‌تواند با اولتراسوند و بدون تزریق ماده حاجب محل سنگ را تشخیص دهد. درمان تومورها می‌تواند به کمک روش فوتودینامیک انجام شود. به اینصورت که کانترنورانی لیزر از طریقERCP  وارد محل تومور می‌شود. در حال حاضر از این روش بندرت استفاده می‌شود. فناوری استنت گذاری نیز در حال توسعه است و استنت‌های قابل جذب در حال گسترش هستند. محققان در حال کاهش سایز اسکوپ‌ها هستند که راحتی بیشتری را برای بیمار فراهم می‌کند و همچنین برای پزشکان دسترسی به محل مورد نظر راحت‌تر خواهد شد.

فناوری دیگری که در حال بررسی و آزمایش روی حیوانات است، استفاده از (OCT )Optical Cohesive Tomography است. از این طریق می‌توان تصاویری با کیفیت بالا با استفاده از فیبرهای نورانی کوچک که از طریق کانال اسکوپ وارد می‌شود ایجاد کرد.

منابع:
www.gastro.org
 www.iranbmemag.com

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها