ردپای امریکا در حوادث روسیه

تظاهرات گوناگونی به وسیله ائتلافی بزرگ از مخالفان ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه در طول یک ماه گذشته در اعتراض به برخی از سیاست های وی در زمینه های سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی در مسکو برگزار شده است.

کد خبر: ۱۳۱۶۳۳

این تظاهرات در حالی است که سال آینده دومین دوره ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین پایان می یابد و در دسامبر ( 2007آذر امسال ) نیز انتخابات پارلمانی این کشور برگزار می شود.
یک دولت ، به طور طبیعی مخالف و منتقدانی دارد که این موضوع هنگام انتخابات ، شدت بیشتری بخود می گیرد؛ اما برگزاری تظاهرات غیرقانونی توام با درگیری در کشوری مانند روسیه آن هم در شرایط کنونی چندان طبیعی و خودجوش به نظر نمی رسد. دولت روسیه در سالهای اخیر به دلیل افزایش قیمت نفت توانسته است مسائل سیاسی ، امنیت داخلی و اقتصادی را تا حدودی حل کند و روسیه را به ثبات برساند. با وجود ضعفها، کاستی ها و اشکالاتی که دولت پوتین دارد، اما وی هنوز در میان مردم خود از محبوبیت خوبی برخوردار است.
مردم روسیه از وضعیت اقتصادی خود نسبت به زمان قبل از پوتین رضایت بیشتری دارند. مدارک مستدلی وجود دارد که براحتی می توان ردپای امریکا را در برگزاری این تظاهرات و درگیری ها در روسیه ملاحظه کرد. چنان که پارلمان روسیه بتازگی امریکا را برای کمک به آموزش گروههای سیاسی افراطی (گروه «روسیه دیگر» به رهبری کاسپاروف ، قهرمان سابق شطرنج) که ثبات را در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری تهدید می کنند، متهم کرد. دانا پرینو، سخنگوی کاخ سفید در قبال درگیری های اخیرروسیه با حمایت از برگزاری تظاهرات مخالفان پوتین که به رهبری گری کاسپاروف قهرمان سابق شطرنج صورت گرفته ، خطاب به دولت روسیه گفت : آزادی اعتراضات مسالمت آمیز جزئی از دمکراسی و حقوق بشر است که در همه دنیا به رسمیت شناخته شده و این نوع برخورد با آن غیرقابل قبول است.
کاخ سفید همواره از واژه های دموکراسی و حقوق بشر برای تحت فشار گذاشتن رقبای خود استفاده ابزاری کرده است در حالی که خود بیشتر از دیگران به این واژه ها پایبند نیست. نوع برخورد واشنگتن با دولت دموکراتیک فلسطین و تحولات لبنان تنها 2نمونه از این دوگانگی است.
روسیه از دیرباز یکی از رقبای جدی امریکا در جهان به شمار می آید و واشنگتن همواره سعی کرده به نوعی با کنترل مسکو مانع از چندقطبی شدن جهان شود تا جایی که برای رسیدن به این هدف از هیچ سیاستی چه تشویقی و چه تنبیهی فروگذار نبوده است . امریکا گام جدید خود در قبال روسیه را که دو انتخابات مهم پارلمانی و ریاست جمهوری را در پیش دارد، پیش از برگزاری تظاهرات اخیر برداشته بود، هنگامی که وزارت امور خارجه امریکا در گزارشی ارزیابی تحریک آمیزی از دموکراسی موجود در روسیه منتشر کرد. در این گزارش ، امریکا از وضعیت حقوق بشر و آزادی های دموکراتیک در روسیه انتقاد کرده بود. دولت امریکا پیشتر در اقدامی دیگر مبلغی بالغ بر 85میلیون دلار را به بهانه کمک به «برگزاری انتخابات آزادی دوما و ریاست جمهوری روسیه» در اختیار سازمان های غیردولتی قرار داده است که البته این مبلغ نسبت به 45میلیون دلاری که در سال 2004برای این کار اختصاص داده بود، 2برابر شده است.
در گزارش اخیر حقوق بشر و دموکراسی وزارت امور خارجه امریکا به مساله تامین مالی سازمان های مخالف دولت در روسیه تاکید بسیاری شده بود و به نظر می رسد که واشنگتن به طور جدی و با برنامه ریزی خود را برای تاثیرگذاری بر حیات سیاسی روسیه آماده کرده است.
دولت امریکا در سال 2006برای توسعه دموکراسی در منطقه اوراسیا، بودجه ای معادل یک میلیارد و 200میلیون دلار اختصاص داده بود که بخش اعظم این هزینه به منظور دموکراتیزه سازی روسیه و کشورهای مشترک المنافع صرف شده است. رابطه روسیه و امریکا، بویژه در سالهای اخیر تبدیل به رابطه ای شده که تقریبا «جنگ سرد جدیدی» است.
در این میان امریکا بجز کمک و حمایت از مخالفان داخلی دولت روسیه ، سیاست انقلاب های رنگی را در کشورهای اطراف روسیه که دولت آنها همسو با سیاست هایش نیست در پیش گرفته است . امریکا حرکتش را در حول کشورهای اطراف روسیه شروع کرده است ، ابتدای این حرکت از سمت اروپا و نفوذ در داخل اوکراین آغاز شد، سپس وارد قفقاز شده و حال به دنبال محاصره جنوب روسیه است تا بعد به سمت دریای خزر و سپس آسیای مرکزی حرکت کند. ناظران بر این اعتقادند که روسیه دارای توانایی های بالقوه ای است که می تواند در صورت به کارگیری آنها، هژمون امریکا را در جهان کمرنگ کند یعنی برتری و سلطه امریکا را کاهش دهد.
به عنوان نمونه پوتین بزودی با استفاده ای که از ذخایر انرژی دارد، کنترل تمام بازارهای انرژی اروپا را در اختیار خواهد گرفت. تحلیلگران بر این اعتقادند که به طور دقیق در زمان پوتین بود که روسیه از میراث مهلک «جنگ سرد» جدایی یافت و ایزوله بودن از غرب را رفع کرد و روابطی دوجانبه و مشارکتی را با همه کشورهای مقتدر جهان برقرار کرد. آنها ریاست روسیه در گروه G8امسال را اعترافی آشکار از سوی جامعه جهانی به اعتبار و نفود این کشور می دانند.احتمال می رود که عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی در سال آینده به افزایش قدرت روسیه در منطقه و درنهایت قدرت پوتین بینجامد.البته در این زمینه نیز امریکا با وجود پروتکلی که اواخر سال گذشته با روسیه درخصوص موافقتش با عضویت مسکو در سازمان تجارت جهانی به امضا رسانده ، به ظاهر اکنون تازه به این نتیجه رسیده که این توافقات نهایی نبوده است.
امریکا از این می هراسد که موافقتش با عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی ، یکی از آخرین اهرم های فشار خود را بر این کشور از دست می دهد و به این ترتیب امکان دیکته کردن شرایط خود بر مسکو در برخی عرصه ها و مهمتر از همه حفظ «مالکیت فکری » را از دست بدهد.اگر روسیه به قدرتی دست یابد که بتواند از توانایی های بالقوه اش برای خود استفاده کند و به آرامش برسد، می تواند برای امریکا رقیبی جدی محسوب شود.روسیه دارای توان هسته ای ، صنایع هوافضایی بسیار پیشرفته و صنایع موشکی با تسلیحات بسیار پیشرفته است و اگر بتواند از نظر اقتصادی قدرت بگیرد، می تواند این توانایی ها را به طور بالفعل درآورد که در عمل شرایط جهان کنونی را از تک قطبی بودن خارج می کند.
بنابراین طبیعی است که امریکا با همه ابزارهای خودش می خواهد طوری رفتار کند که مانع رسیدن روسیه به این موقعیت شود.ساخت سیستم دفاع موشکی در شرق اروپا را از دیگر اقدامات امریکا برای کنترل روسیه می توان برشمرد که اکنون نیز تبدیل به مناقشه ای میان دوطرف شده ؛ زیرا مسکو استقرار سیستم های دفاع موشکی در جمهوری چک و لهستان را تهدیدی برای خود، ثبات بین المللی و ایجاد رقابت تسلیحاتی بیشتر می داند.
تحلیلگران بر این اعتقادند که احتمالا دولت روسیه نیز دست به اقدام مشابهی بزند و موشکهای بیشتری را در آستانه شلیک قرار دهد و زیردریایی های هسته ای خود را نیز در قطب شمال مستقر کند، مکانی که دسترسی به آن مشکل است .سخنگوی کرملین درباره این اقدام ناگهانی پنتاگون می گوید که روسیه احساس سرخوردگی می کند، قطعا ما باید راهکارهایی برای مقابله با این اقدام نظامی امریکا بیابیم ؛ اما هر گونه پاسخ روسیه در چارچوب فناوری های فعلی خواهد بود.
جورج بوش ، رئیس جمهور امریکا اعلام کرده است که هدف از استقرار سیستم دفاع موشکی در شرق اروپا مقابله اش با حملات احتمالی ایران و کره شمالی است ، در حالی که کارشناسان نظامی نیز بر این باورند که هدف امریکا از استقرار این تجهیزات ، بی ارتباط با روسیه نیز نبوده است.
مکان جغرافیایی نصب این تجهیزات حاکی از هدف قرار دادن تجهیزات هسته ای روسیه و چین است. این اقدامات تحریک آمیز امریکا، در حال رقم زدن جنگ سردی میان واشنگتن و مسکو است.