نقش میانجی ها در مذاکرات مشعل و ابومازن

تاریخ حل و فصل مناقشات بین المللی ، نشانگر نقش موثر میانجی ها در این عرصه است. بر این اساس شاهد هستیم که در شیوه های موجود برای حل و فصل مسالمت آمیز دعاوی ، میانجیگری یک عامل اثربخش بوده است.

کد خبر: ۱۲۵۱۶۵

منطقه خاورمیانه به عنوان مهمترین منطقه بحران خیز و چالش زا در صحنه گیتی که همواره مناقشات و بحران های متعددی را تجربه کرده است ، خاطرات خوبی از نقش میانجی ها خصوصا بازیگران فرامنطقه ای در ذهن تاریخی خود ندارد. کتابچه عملکرد میانجی ها در حل و فصل مناقشات خاورمیانه در دل خود نکته ای قابل تعمق و مشترک دارد.
به عبارت دیگر هنگامی که قدرت های فرامنطقه ای پا به عرصه حل منازعات می گذارند، بیش از آن که حل و فصل مبتنی بر عدالت نسبی را دنبال کنند، تلاش دارند تا در این رهگذر منافع ملی و منطقه ای خود را تحقق بخشند.
مناقشه فلسطینی اسرائیلی به عنوان اصلی ترین مناقشه موجود در خاورمیانه همواره در چارچوب این تئوری مفهوم یافته است. به عبارت دیگر قدرتهای بزرگ یا بازیگران فرامنطقه ای از جمله ایالات متحده که متحد استراتژیک تل آویو به شمار می رود، سعی می کنند تا کمترین امتیازدهی از سوی اسرائیل در قبال فلسطینیان صورت گیرد.
در یکسال گذشته که جنبش حماس به عرصه قدرت در فلسطین دست یافته ، دولت امریکا و متحدان غربی آن در چارچوب کمیته چهارجانبه بیشترین فشارها را بر دولت حماس برای پذیرش دیدگاه های خود اعمال کرده اند، اما هنگامی که اختلاف فلسطینی اسرائیلی به اختلاف فلسطینی فلسطینی تغییر وضعیت پیدا می کند، امتیازدهی مردم فلسطین در قبال طرف مناقشه یعنی اسرائیل ، بشدت افزایش می یابد.
این در حالی است که ضرورتا در قبال دشمن مشترک اختلاف نظر درون فلسطینی به تقویت موضع حریف منجر می شود. در شرایط فعلی که اختلاف فتح و حماس با چاشنی خشونت نیز عجین شده ، شاخص ها نشان می دهد که طرف مناقشه فلسطین یعنی تل آویو با سیاست های تهاجمی عمیق تری در عرصه حضور می یابد.
در حال حاضر که کفه اختلاف فلسطینی اسرائیلی از اختلاف فلسطینی فلسطینی سبک تر شده ، قدرتهای فرامنطقه ای شرایط موجود را فرصتی مناسب برای فشار بر دولت حماس و جذب نسبی جنبش فتح می دانند. امروز که ریاض میزبان خالد مشعل و ابومازن به عنوان رهبران جنبش های حماس و فتح برای پایان دادن به اختلافات داخلی فلسطین و بروز بسترهای تشکیل دولت وحدت ملی است باید توجه داشت که در این شرایط همسو شدن نیروهای فتح با دیدگاه های امریکا و متحدین غربی و عربی آن ، تنها حاصل آن تحدید منافع مردم فلسطین خواهد بود.نکته حائز توجه این که همواره گروههای سازشکار با اسرائیل در جریان مذاکرات و امضای توافقنامه های صلح ، مغبون اصلی بوده اند.
اسرائیل نشان داده که پایبند به توافقهای خود با فلسطینیان نیست و با هر گونه امتیازدهی به آنان مخالف است. به نظر می رسد، در نشست امروز مشعل و ابومازن ، نگاه دولتهای عربی و غربی ، بیش از آن که معطوف به حل اختلافات فلسطین باشد، معطوف به کیفیت بخشی به فشارهای داخلی و خارجی بر جنبش حماس برای به رسمیت شناختن اسرائیل است.
این سخن وزیر خارجه اسرائیل در دیدار با ابومازن در حاشیه اجلاس داووس که فلسطین باید تنها در محدوده نوار غزه شکل یابد، باید فراروی گروههایی باشد که به سراب صلح با اسرائیل در پرتو عدم تمایل به واگذاری حقوق فلسطینیان ، امید بسته اند.