آکروپولیس ایران

کنگاور در غرب ایران و در میانه راه امروزی کرمانشاه همدان و بر سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفته است. ارتفاعات زاگرس میانی ، بخش شمالی و شمال غربی این دشت وسیع را در بر گرفته است.

کد خبر: ۴۰۹۶۵

آب دشت حاصلخیز کنگاور با توجه به بارندگی های مناسب که در سفره های زیرزمینی ذخیره می شود و یا از سرابهای فراوان این منطقه تامین شده است ، سرابها و رودخانه های اطراف کنگاور منجر شده که این منطقه ، محل استقرار و برپایی تمدن های کهن باشد.
معبد آناهیتا، یکی از آثار تاریخی قابل توجه بر جای مانده از روزگاران دور این منطقه است. آناهیتا براساس متون تاریخی ، فرشته نگهبان آب و سمبل زیبایی و باروری بوده است. از این رو، معبد آناهیتا در این محل ساخته شده است.
معبد آناهیتا با 6/4 هکتار وسعت بر پشته ای صخره ای قرار گرفته است که بلندترین نقطه آن 32 متر ارتفاع دارد.
این بنا دارای 220 متر طول و 210 متر عرض است و ضخامت دیوار محیطی آن به 5/18 متر می رسد. براساس مدارک و شواهد به دست آمده از کاوشهای باستان شناسی ، بر فراز دیوار این بنا ردیفی از ستون های سنگی بر پا بوده که آثار موجود در بخش شمال غربی آن کمک موثری در شناسایی مشخصات بنا و در نتیجه مرمت آن کرده است.
ورود به بنا به وسیله پلکان دو طرفه ای که در جبهه جنوبی تعبیه شده و قابل مقایسه با پلکان ورودی کاخ آپادانا در تخت جمشید فارس است ، صورت می گرفته است.
در ازای هر پله 15/4 متر و پهنای کف پله 33 سانتی متر و میانگین ارتفاع پله ها 12 سانتی متر است.
احداث این بنا را به دوره اشکانی نسبت داده اند و از این دوره آثاری شامل سفالینه ، قبور و نوع تدفین بویژه سکه های مکشوفه در قبور به دست آمده است.
نخستین نویسنده تاریخی که از این معبد یاد کرده است ، ایزیدور فارکسی ، جغرافیانویس یونانی است و در کتابش با عنوان منازل پارتیان یا ایستگاه ها و چاپارخانه های پارتی از معبد کنگاور یاد کرده است.
در بخش مرکزی معبد دیواری محکم و استوار در جهت شرقی - غربی برپا شده که دارای 94 متر طول و 9 متر ضخامت است.
نمای آن گچ اندود است و گوشه های جنوب غربی و جنوب شرقی این دیوار در جهت شمال ادامه داشته است. قابل ذکر این که بر پای دیوار آبراهه ای روی صخره برای هدایت آب جاسازی شده است.
سنگهای به کار رفته در بنای معبد آناهیتا از معادن اطراف کنگاور که فاصله ای نه چندان دور دارد استخراج شده است.
یکی از این معادن با نام معدن سنگ چل مران در 2 کیلومتری غرب کنگاور قرار دارد. در حال حاضر وجود سنگهای نیمه تراش میانی ستون ، سنگ نما، پایه ستون و دیگر عناصر سنگی نشان از آماده سازی سنگهای زبره تراش است ، که پس از حمل و برپایی صیقل می شده است.
یکی از آخرین کسانی که به صورت دقیق و جزیی درباره معبد آناهیتا اطلاعاتی ارائه کرده اوژنی فلاندن است.
وی که در سال 1254 ه.ق (1840 م) از معبد آناهیتا دیدن کرده ، پس از اندازه برداری جزییات طرح و تراش ستون های سنگی و کلیات طرح معماری این بنا را مستطیل شکل دانسته و طول آن را متجاوز از 200 متر ذکر کرده است.
وی طرحهایی از جبهه غربی دیوار و ستونهای برپا و سایر قسمتها ارائه کرده و این بنا را با معبد پالمیرا در صحرای سوریه مقایسه کرده است.
جالب است که بنای تاریخی آکروپولیس در یونان نیز شباهتهای فراوانی با این بنای تاریخی دارد. از آن اثر تاریخی سالانه 10 میلیارد دلار نصیب کشور یونان می شود، اما این اثر تاریخی مهجور مانده است.