به بهانه گرامیداشت روز جهانی صلح

اختصاص روزی با عنوان روز جهانی صلح در تقویم کاری سازمان ملل متحد بیانگر توجهی است که جامعه جهانی به ضرورت برقراری صلح و امنیت در جهان دارد.

کد خبر: ۲۹۲۱۸

به هنگام تاسیس سازمان ملل متحد در سال 1945 دست اندرکاران بنیانگذاری این نهاد بین المللی بویژه قدرتهای بزرگ با برتر دانستن صلح بر عدالت چنین عنوان کردند که برای حفظ صلح برخی اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد بایستی از امتیاز ویژه ای برخوردار باشند تا در مواقع ضرورت با توسل به آن بتوانند از تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی جلوگیری نمایند. این امتیاز که همان حق وتو است فرصتی را در اختیار پنج عضو دائم شورای امنیت قرار داده است که ظاهرا به نام خدمت به صلح و امنیت جهانی ، اما در عمل برای پاسداری از منافع خود در مواقع لزوم از آن بهره برداری می کنند. روی آوردن اعضای دائم شورای امنیت بویژه امریکا به حق وتو خصوصا در وتوی قطعنامه هایی که علیه اسرائیل پیشنهاد شده بودند سبب شد تا سازمان ملل متحد از اجرای ماموریت اصلی خود یعنی حفظ صلح و امنیت جهانی باز بماند به طوری که وقوع دهها جنگ داخلی و منطقه ای که در بسیاری موارد شورای امنیت به علت وتوی یکی از اعضای دائم از نقش آفرینی در آنها ناتوان بود، شاخص مهمی است که از شکست نظریه صلح برتر از عدالت خبر می دهد. در سال 1992 روسای کشورهای عضو دائم وغیردائم شورای امنیت پس از برگزاری نشستی ویژه به پطروس غالی ، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد ماموریت دادند برای جلوگیری از تخریب صلح جهانی راهکارهایی را پیشنهاد نماید. پطروس غالی و تیم کارشناسی سازمان ملل متحد با ارائه منشوری تحت عنوان دستور کاری برای صلح راهکارهایی را همچون دیپلماسی بازدارنده ، حفظ صلح و صلح سازی پس از ترک مخاصمات را پیشنهاد کردند که این دستور کار نیز نتوانسته است به نهادینه شدن صلح در جهان کمک نماید ، چرا که در جریان بحران کوزوو، امریکا با دور زدن شورای امنیت بدون احترام به خواست جامعه جهانی و نقش سازمان ملل متحد در صدد مدیریت این بحران برآمد و در پی وقوع حادثه یازدهم سپتامبر و تشدید یکجانبه گرایی امریکا ضریب تهدیدات علیه صلح به شدت افزایش یافت که این موضوع با توجه به دو جنگ افغانستان و عراق ، طرفداران صلح و امنیت جهانی را به فکر تقویت صلح مبنی بر عدالت و برتر از عدالت انداخت . پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تشکیل ائتلاف برای صلح جهانی که با استقبال بسیاری از اعضای سازمان ملل متحد روبه رو شده است ، در کنار نظریه گفتگوی تمدنها هر چند در مرحله اعلامی باقی مانده است ، اما صرف استقبال از این راهکارها نشان می دهد جامعه جهانی در هزاره سوم بیش از هر زمانی تشنه صلح واقعی است ، چرا که تجربه جامعه بشری در قرون گذشته که عمده سالهای آن را در جنگ بسر برده تا صلح نشان داده است ، تئوری صلح مبتنی بر قدرت راهگشا نبوده اگرچه ممکن است بصورت مقطعی صلحی تحمیلی را به همراه داشته باشد ، اما از تحقق و عینی ساختن صلح واقعی ناتوان است.