نشست هیات مدیره آژانس بین المللی انرژی هسته ای صحنه نبرد دیپلماسی یا قدرت

بررسی گزارش محمد البرادعی ، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی درباره فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی ایران یکی از موضوعات اصلی در دستور کار سومین نشست هیات مدیره این آژانس است .

کد خبر: ۲۸۷۶۱

به نظر می رسد امریکا به عنوان یکی از اعضای دائم هیات مدیره آژانس برای عملی ساختن سیاست خود درباره ایران که حول محور اصلی اعمال فشار از طریق کشاندن بحث به شورای امنیت ، تصویب قطعنامه در هیات مدیره آژانس و صدور بیانیه شدیداللحن می چرخد ، با موانع متعددی روبه روست که مهمترین آنها عبارتند از:
1- مانع حقوقی و فنی : امریکا در حالی در نشست خردادماه و نشست جاری می کوشد هیات مدیره آژانس را به اتخاذ تصمیمی جدی علیه تهران ترغیب نماید که از دیدگاه 135کشور عضو آژانس و اکثریت 35کشور عضو هیات مدیره ، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای اولیه معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای NPT نه تنها مفاد این پیمان را نقض نکرده ، که همواره با آژانس بین المللی انرژی هسته ای در دوره ریاست هانس بلیکس و البرادعی همکاری نزدیکی داشته است . علاوه بر این ، مقامات جمهوری اسلامی که در سطوح مختلف همواره بر صلح آمیز بودن فعالیت هسته ای ایران تاکید ورزیده اند. به لحاظ فنی نیز ایران در سال 1973 با امضای موافقت نامه ای دوجانبه با آژانس بین المللی انرژی هسته ای ، نظارت و بازرسی آژانس (نظام پارلمان هسته ای) را بر فعالیت های هسته ای خود پذیرفته است . به موجب این موافقت نامه آژانس ، به طور منظم فعالیت هسته ای ایران را مورد بازرسی قرار می دهد کما این که در سال جاری نیز علاوه بر سفر مدیرکل ، بازرسان این آژانس نیز به طور منظم به ایران سفر کردند. 2موانع سیاسی : با توجه به این که 15کشور از 35کشور عضو هیات مدیره آژانس از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد و برخی کشورهای دیگر عضو هیات مدیره نیز از کشورهای در حال توسعه هستند به نظر می رسد تلاش امریکا، در جلب نظر مثبت اعضای هیات مدیره آژانس معطوف به نتیجه دلخواه واشنگتن نخواهد شد بویژه آن که در آستانه نشست شورای حکام (هیات مدیره) نیز 51کشور عضو جنبش عدم تعهد شرکت کننده در نشست بررسی معاهده منع کامل آزمایش های هسته ای ، از فعالیت صلح آمیز هسته ای ایران حمایت کردند. موضعی که سبب عقب نشینی امریکا از تلاش قبلی خود برای ارجاع مساله به شورای امنیت سازمان ملل شد. در واقع امریکا همانگونه که به علت برخورد تبعیض آمیز با مقوله حقوق بشر در نشست کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد تنها ماند و حتی در مقطعی عضویت خود را در این کمیسیون به علت فشارهای غیرعقلایی از اسرائیل از دست داد ، در نشست هیات مدیره آژانس نیز به رغم دراختیار داشتن کرسی دائمی در متقاعد ساختن 35عضو هیات مدیره احتمالا ناکام بوده چرا که اولا خود از بزرگترین کشورهای ناقض معاهده آژانس بوده و هنوز به معاهده CTBT نیز نپیوسته است و ثانیا به علت حمایت های همه جانبه از اسرائیل متهم به برخورد تبعیض آمیز است . با توجه به این موانع و چالش های فراروی امریکا بویژه در منطقه خاورمیانه و همچنین یکجانبه گرایی این کشور در سطح بین المللی ، خروج یکجانبه یا مخالفت آشکار امریکا با بسیاری از معاهدات و سازوکارهای بین المللی به نظر می رسد واشنگتن برای جلب نظر اعضا علیه ایران به رغم اتکای امریکا به سیاست مبتنی بر قدرت ، گزینه دیگری جز رایزنی با سایر کشورها پیش رو ندارد گزینه ای که جمهوری اسلامی ایران نیز با بهره گیری دقیق و به موقع از آن می تواند تلاشهای سیاسی امریکا برای بزرگ جلوه دادن تهدید ایران را خنثی کرده ، علاوه بر هیات مدیره آژانس ، جامعه جهانی را بیش از پیش به درک این واقعیت رهنمون سازد که اساسا فعالیت هسته ای ایران صلح آمیز و در چارچوب مقاصد علمی است ، موضوعی که بارها از جانب مقامات کشورمان به آنها تاکید شده است .