مروری بر کاربرد سلاحهای شیمیایی از سوی عراق

پس از کاربرد سلاحهای شیمیایی در منطقه طلاییه و مجنون هیات کارشناسی سازمان ملل متحد به درخواست ایران به منطقه اعزام شد که کاربردهای سلاحهای شیمیایی خردل و اعصاب را از طریق بمباران هوایی تایید کرد. پس از عملیات والفجر 8 و شکایت ایران علیه عراق ، این کشور استفاده از سلاحهای شیمیایی را انکار کرد و حتی ایران را متهم کرد که این کار منجر به قطعنامه 582 شد که ضعیفتر از اقدامات قبل بود؛ اما با تلاشهای ایران شورای امنیت براساس گزارش کارشناسی بیانیه ای صادر کرد که برای اولین بار در 21مارس 1986 از عراق به عنوان به کاربرنده سلاحهای شیمیایی نام برد ؛ اما اقدام عملی انجام نداد. در تاریخ 14می 1987 شورای امنیت با صدور بیانیه دیگری استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی را محکوم کرد. پیش از صدور این بیانیه نماینده جمهوری اسلامی ایران 18حلقه نوار ویدیویی که از برنامه پانورامای تلویزیون ای . ان . جی به عنوان اسرار سامره تهیه شده بود را در اختیار شورای امنیت گذاشت . پس از حملات شیمیایی به شهر حلبچه و اطراف شهر مریوان در تاریخ 17 و 19 مارس 1988 جمهوری اسلامی ایران 4نامه به سازمان ملل متحد ارسال کرد که پس از بازدید دکتر دومینگوئز از باختران و دو روستا در کردستان استفاده از گاز خردل و استیلوکولین استریس تایید شد و پس از آن با ارائه پیش نویس آلمان ، ایتالیا و ژاپن قطعنامه 612 صادر شد. در تاریخ 17 و 18 می 1988 در چند دهکده در غرب و جنوب ایران این سلاح به کار گرفته شد که منطقه حمید بازدید شد. 8اوت 1988 منطقه شیخ عثمان مجاور منطقه اشنویه مورد حمله قرار گرفت و در 26اوت 1988 و با پیش نویس آلمان ، ایتالیا و ژاپن و ای . ان . جی قطعنامه 620تصویب شد. در قطعنامه 620 سلاحهای شیمیایی جدای از جنگ مورد بررسی قرار گرفت و ایران به عنوان قربانی پذیرفته شد گرچه شورای امنیت رسالت خود را انجام داد ؛ اما به قیمت جان هزاران بی گناه تمام شد.
واکنش رسانه های بین المللی

پس از بمباران شیمیایی حلبچه گرچه ابتدا رسانه ها بسیار گذرا و سطحی از کنار قضیه عبور کردند؛ اما پخش تصاویر هولناک این فاجعه جهانیان را تحت تاثیر قرار داد. به نمونه هایی از این بازتاب ها توجه کنید :
روزنامه ایندیپندنت اعلام کرد: علی رغم منع فروش مواد شیمیایی برای مقاصد نظامی ، شرکتهای بریتانیا، آلمان غربی ، هلند، اتریش ، بلژیک و ایتالیا به طرحهای ساخت سلاحهای شیمیایی عراق کمک کردند.
خبرنگار روزنامه گاردین پس از دیدار از محل حادثه نوشت : اجساد دهها مرد، زن ، کودک ، دام و حیوانات دست آموز ، منازل و خیابان های خاکی این بخش دور افتاده و مورد بی مهری قرار گرفته در کردستان عراق تحت اشغال ایران را پوشانده است . پوست این اجساد به طرز عجیبی تغییر رنگ داده ، چشمهایشان باز و خیره و چرک خاکستری رنگی از دهانشان بیرون زده و انگشت هایشان به طرز عجیبی کج و خمیده شده است .
نیویورک تایمز نوشت : وسیله مرگ همه آنها تنها با یک هواپیمای جنگی که تقریبا با اطمینان می توان گفت عراقی بوده است به این شهر کردنشین عراق رسید. هواپیمایی که بمبهای آن ابری به رنگ زرد روشن در سراسر حلبچه ایجاد کرد. این عمل از هر حیث و به هر مفهوم یک جنایت جنگی است .
روزنامه تایمز مالی چاپ لندن نیز حملات شیمیایی عراق را وحشت آور خواند و از دبیرکل سازمان ملل متحد خواست گروهی از کارشناسان را برای بررسی این فاجعه به منطقه اعزام کند.
روزنامه لس آنجلس تایمز: تا زمانی که تنها ایرانیان قربانی حملات شیمیایی عراق بودند چه در سازمان ملل و چه در پایتخت های کشورهای بزرگ جهان عزم و اراده سیاسی کافی برای محکوم کردن این گونه عملیات وجود نداشت ؛ اما این بار شهروندان کرد عراق که بومی های غیرعرب این کشور هستند قربانی گازهای سمی عراق شده اند. از این رو واکنش رسانه های جمعی بویژه اروپا شدیدتر بوده است .

سرهنگ حسین مبارک