فرصتی دیگر برای طرد تندروها

در فرآیندهای اجتماعی ، هیچ پدیده ای را نمی توان یافت که خیر مطلق یا شر مطلق باشد و به همین دلیل خط کشی ها و تقسیم بندی های سفید و سیاه میان آنها تقریبا امکانپذیر نیست .

کد خبر: ۱۹۲۷۸

علت این امر به ماهیت پیچیده این پدیده ها و وجود متغیرهای فراوان در شکل گیری فرآیندها و پدیده های اجتماعی باز می گردد. به عنوان مثال ، مقوله مردمسالاری ، موضوعی است که در کلیت خود، امری مطلوب و پذیرفته شده از سوی همگان است ؛ اما تجلیات مختلفی از آن را در مقاطع زمانی و مکانی متفاوت شاهد هستیم ؛ از دمکراسی مشروطه و پارلمانی تا سوسیال - دمکراسی ، لیبرال - دمکراسی ، دولتهای رفاهی و... همگی از جمله مصادیق متنوع یک باور عمومی به نام دمکراسی است و این تازه انواعی است که عمدتا در نظامهای غربی و متناسب با فرهنگ و ارزشهای خاص آنها شکل گرفته است و بدیهی است که تفاوت هایی با فرهنگ شرقی و یا دیگر نقاط داشته باشد. هیچیک از نظامهای یاد شده ، نظامهای مطلق و بی قیدوبندی نبوده و نیستند و همگی مقید به قیودی برخاسته از اصولی عامتر و متعالی تر در جوامع مربوط هستند که ریشه در بنیان های مطلق آنها دارند. وجود خط قرمزهای فراوان در عرصه های مختلف سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی که حتی در لیبرال ترین نظامها نیز کاملا مشهود است ، دقیقا در همین چارچوب قابل تحلیل است . آنچه در روزهای اخیر بار دیگر جامعه ما را دستخوش اعتراضات و نگرانی های فراوانی کرده ، در اصل به دلیل بی توجهی عده ای به نکته یاد شده است ؛ یعنی لحاظنکردن اصول مطلق و خطقرمزهایی که در جامعه ما موردباور و احترام عموم است و البته این در صورتی است که چاپ یک کاریکاتور توهین آمیز در روزنامه حیات نو را اتفاقی و بدون غرض دانسته و قید عمدی بودن را شامل آن ندانیم که در غیر این صورت ، موضوع ، اساسا وجه دیگری به خود می گیرد که تشخیص آن به عهده مقامات مسوول است . آسیب شناسی مردمسالاری در جمهوری اسلامی ایران و خصوصا در سالهای اخیر بدون توجه به این موضوع ممکن نیست . حقیقت آن است که بسیاری از آنچه در چند سال اخیر در روند اصلاحات و تعمیق مردمسالاری در جامعه ما اتفاق افتاد، شامل کنش و واکنش های جریان های مختلف سیاسی و فکری که ناشی از عدم تلاش اصلاح طلبان برای تعیین و تعریف خطوط قرمز فکری ، اعتقادی و سیاسی برای هواداران خود - و در پاره ای موارد سعی بر نادیده گرفتن آنها بود. حریم شکنی های متعدد و برخوردهای متقابلی را موجب شد؛ فرآیندی که برآیند آن را در ریزش بخشی از هواداران و بدنه اجتماعی هواداران جبهه دوم خرداد و بدبینی آنها از روند اصلاحات را شاهد هستیم . این که چرا چنین رویکردی به وجود آمده و چرا برای رفع آن تلاشی صورت نگرفته و بعضا به آن دامن زده می شود، پرسشی است که برای بسیاری موضوعیت یافته و قطعا پاسخگویی به آنها فقط در صلاحیت خود آنان است . اما نکته ای که نباید از نظر دور داشت این که به نظر نمی رسد که در میان عناصر صادق اصلاح طلبان نیز کسی مخالف این نظر باشد که چنین اقداماتی جز تحریک احساسات بر حق عموم مردم و عکس العمل آنان حاصلی داشته باشد و چنانچه با قصد و نیت عامدانه انجام شده باشد که یقینا و تنها از سوی عناصر افراطی جناح مزبور انتظار می رود، فرصتی خواهد بود برای شناسایی و طرد این عناصر و تلاش در جهت تلطیف فضای سیاسی کشور و بسترسازی یک رقابت سالم سیاسی و توام با رویکرد واقعی اصلاحی با لحاظ باورها و ارزشهای اعتقادی جامعه و در پیش گرفتن راهی که به جای عذر خواهی نوعی فرافکنی را به اذهان متبادر می سازد، همچون برخی اظهار نظرها درباره برخورد علما با این اتفاق ، پیمودن راهی است که بارها پیموده شده و چونان آب در هاون کوبیدن است .