موسیقی کودکان در گفت و شنودی با فریبرز لاچینی

جستار: این روزهای مهرماه ، بد نیست سری به موسیقی مخصوص دانش آموزان کوچولو بزنیم اول از گفتگویی با فریبرز لاچینی شروع می کنیم تا مهرماه (اول سال تحصیلی)

کد خبر: ۱۵۴۳۴

تمام نشده این مصاحبه را بخوانید :
کودک چگونه با موسیقی آشنا می شود؛ و آیا درک صحیحی از موسیقی دارد؛ بله ، اولین صدایی که کودک درک می کند؛ به نوعی موسیقی است . ضربه های آرام و ساده ای که مادر به پشت کودک می زند تا او را آرام کند، صدای ضربان قلب مادر، لالایی مادر و حتی تکان های موزون کودک نشان از درک او از موسیقی می دهد. این صداهای ساده ، ذهن خام کودک را پر می کند و به عنوان یک نوع موسیقی در او تداعی می شود.
موسیقی کودک چیست ؛ کودک تا دوران نوجوانی دارای ظرفیت های مختلف شنوایی است ، به این معنی که ظرفیت شنوایی یک کودک 4ساله برای درک فرکانس های صوتی با ظرفیت شنوایی در سنین بالاتر متفاوت است . این ظرفیت در سنین پایین محدودیت بیشتری دارد، بنابراین در انتخاب صداها باید این نکات در نظر گرفته شود.
آیا کودک پیش از فراگیری خواندن و نوشتن ، می تواند موسیقی را فرا بگیرد؛ اگر توجه کرده باشید، در بخش آموزش پیش از دبستان ، مسائل مختلف آموزشی با موسیقی ، آهنگ و شعر به کودک می آموزند. این نوع از آموزش در تمام دنیا تجربه شده و نتایج خوبی هم از آن گرفته شده است .
آیا شیوه تدریس موسیقی به کودکان با آموزش در دوران نوجوانی و جوانی متفاوت است ؛ من در خصوص تدریس موسیقی به کودکان ، به نتایج تازه ای رسیده ام که این تجربه باعث شد برای کودکانی که هنوز اعداد و حرف را نمی شناسند، کتابی بنویسم . یکی از عناصری که کودک نسبت به آن واکنش نشان می دهد، رنگ است . من با آگاهی از این مساله توانستم نتها و ریتم های موسیقی را با رنگهای زنده که مورد توجه کودک است ، تطبیق دهم . در واقع کودک از طریق رنگها به راحتی می تواند نتهای موسیقی را بخواند و آن را تجربه کند.
چگونه می شود به کودک درک صحیحی از موسیقی ارائه کرد؛ با استفاده از روش های صحیح ، می توان فرهنگ و درک معنی موسیقی را به کودک آموزش داد. بنابراین در اولین قدم باید موسیقی مخصوص کودک را آماده کنیم . کودکی که موسیقی را می شناسد، با کودکی که هیچ درکی از موسیقی ندارد، متفاوت است . جوانی که در کودکی ، از همه نوع موسیقی به او تزریق کرده اند، در سالهای بعدی هیچ درک صحیحی از موسیقی نخواهد داشت و اما کودکی که با موسیقی آشنا باشد، از همان ابتدا درکی اصولی از موسیقی دارد و براحتی موسیقی اصیل و کاذب را از یکدیگر تمییز می دهد.
چه مسائلی در ساخت یک قطعه موسیقی کودک مهم است ؛ هر آهنگسازی که برای کودکان کار می کند، باید روانشناسی کودک ، فرهنگ بومی ، میزان هوش و قدرت درک کودک را در نظر بگیرد.
تفاوت موسیقی کودک از لحاظ ملودی ها و استفاده از سازهای خاص با موسیقی ای که برای بزرگسالان ساخته می شود، در چیست ؛ در ابتدا باید کودک ملودی را بشنود و خود را با آن هماهنگ کند. فواصل این ملودی ها باید کوتاه و نوسانات آنها بسیار کم باشد. وسیع نبودن این ملودی ها سبب می شود که بچه ها به آسانی با شعر و موسیقی هم آواز شوند. صدای دنیای کودکان ، فقط توسط برخی از سازها تکرار می شود. به همین سبب من بیشتر از سازهای پرکاشن ، سازهای کوبه ای ، ضربه ای مانند (قاشقک ) ، ویبرافون و تری یانگ استفاده می کنم . البته انتخاب سازها به نوع شعر هم بستگی دارد. اصولا ساخته های من برای کودکان ساده هستند.
شعر در موسیقی کودک ؛ برای استفاده از شعر در موسیقی کودک ، باید جنبه های مختلف لحاظ شود. شعر کودک باید ساده ، روشن و روان و در ضمن تابع زبان خاص کودک باشد. سیلاب های کوتاه در شعر و تکرار اشعار هم ، اهمیت خاص خود را دارد. زبان حیوانات و رنگها نیز در انتقال معنی ، اهمیت بسزایی دارد.
چرا موسیقی محض در این زمینه کمتر است ؛ اولین قدم در ساختن موسیقی محض برای کودک این است که مشخص کنیم برای چه مقطعی می خواهیم آهنگ بسازیم . مثلا برای گروه های 4تا 6سال ، این قطعات معمولا همراه با قصه و عمدتا از زبان حیوانات است . نکته بعدی این است که در فرهنگ تربیت کودکان ، عموما به کلام اهمیت می دهیم ؛ در ضمن کودکان در این مقطع سنی با شعر ارتباط بهتری برقرار می کنند تا با موسیقی بدون کلام .
چرا «پاییز، طلایی » است ؛ پاییز طلایی ، مجموعه قطعاتی است که در واقع دریافت حس من از فصل پاییز است . برگهای زرد، ریتم آرام خش خش برگها در واقع آرامشی بود که از طبیعت نشات گرفت و به عنوان قطعاتی از این مجموعه به من منتقل شد. در واقع حسی که این فصل در من ایجاد کرد، زمینه ساخت این مجموعه را به وجود آورد.
صحبتی برای پایان ؛ موسیقی کودک هر چند در ظاهر بسیار ساده است ، اما کاری بسیار حساس است ، متاسفانه امروزه شاهد ساخت مجموعه هایی برای کودکان هستیم که عملا متناسب با کودکان نیست و بیشتر جنبه تجاری دارد؛ در حالی که در دنیای امروز به این مقوله اهمیت بسیاری داده می شود امیدواریم در ایران هم در این زمینه شاهد موفقیت و پیشرفت های قابل توجهی باشیم .