هند و پاکستان و گزینه های پیش رو

صف آرایی مجدد سربازان هندی و پاکستانی در طول مرزهای طولانی دو کشور و اعلام آماده باش نظامی در صفوف نیروهای هوایی و دریایی فضای جنگی را بر شبه قاره هند حاکم کرده است چند ماه پیش نیز بیش از یک میلیون سرباز از ارتشهای دو کشور

کد خبر: ۹۲۵۹

به دنبال متشنج شدن روابط هند و پاکستان به نزدیک مرزهای مشترک گسیل داده شدند ولی همان موقع با رایزنی های دیپلماتیک امریکا که سرگرم تدارک عملیات تهاجمی علیه رژیم طالبان و سازمان القاعده و هواداران اسامه بن لادن بود، فضای تنش زا و بحرانی میان دو کشور فروکش کرد؛ اگرچه مقامات دهلی نو و اسلام آباد دستور عقب نشینی نیروهایشان را به پادگانها صادر نکردند.هم اینک به دنبال کشته شدن تعدادی از افراد غیرنظامی در ایالت مسلمان نشین کشمیر، بار دیگر اوضاع متشنج شده و در این میان واجپایی طی اظهاراتی در جمع سربازان هندی مستقر در کشمیر، از ضرورت پیروزی سرنوشت ساز سخن به میان آورد؛ و این از دیدگاه بسیاری از ناظران سیاسی ، به منزله به صدا درآوردن طبلهای جنگ است که مردم شبه قاره هند از دیرباز با صدا و همچنین عواقب و پیامدهای وخیم آن آشنایی دارند؛ زیرا دو کشور قبلا مزه تلخ جنگهای بیهوده و بی حاصل را به مردم خود چشانده اند و هم اینک با پدیدار شدن فضای ناپایدار و شکننده نظامی و قوت گرفتن احتمال بروز درگیری های مسلحانه ، ترس و احساس ناامیدی به دلیل عواقب ناگوار هر گونه منازعه جنگی، بر این دو کشور سایه افکنده است.با این حال این پرسش مطرح است : آیا دو کشوری که بارها به لبه جنگ تمام عیار کشیده شده اند، حاضرند هزینه های سنگین و کمرشکن یک رویارویی نظامی را بپذیرند؛ این موضوع به چند دلیل دور از انتظار است : نخست این که توانمندی ها و قابلیت های نظامی هر دو کشور در مقایسه با دهه گذشته ، دستخوش تغییر شگرف و عمیقی شده است . هم اینک هند و پاکستان رسما به عنوان کشورهای برخوردار از توان هسته ای در محافل جهانی شناخته شده اند و این شاخص البته در معادلات سیاسی - نظامی منطقه و جهان و همچنین در ارزیابی های متقابل دهلی نو و اسلام آباد به طور جدی لحاظ شده است به همین دلیل ناظران سیاسی بر این باورند که قابلیت های هسته ای دو کشور به منزله یک عامل بازدارنده در برابر شکل گیری هر گونه ایده جنگ طلبانه ، در جمع فرماندهان ارشد نظامی که در این روزها در اتاقهای جنگ حضور مستمر دارند، به حساب می آید.دیگر این که از لحاظ توانمندی های متعارف نظامی ، دو کشور گامهای شتابناکی به منظور مدرنیزه کردن ساختار نظامی خود برداشته و با ژرفابخشی به عملیات نوسازی توان جنگی شان ، زرادخانه عظیمی را برای برخورداری از برتری نظامی و همچنین توانایی پاسخگویی به اولین ضربه رقیب خود، ایجاد کرده اند.در این هفته ، پاکستان مجموعه جدیدی از موشکهای دوربرد و میانبرد خود را آزمایش کرده و این در حالی است که هندی ها6 ماه پیش به این کار مبادرت ورزیده بودند. از این لحاظ، دو کشور در هیچ چیزی نسبت به یکدیگر کم ندارند اما با وجود آمادگی های قبلی و فراخوانده شدن ارتشهای دو کشور برای درگیرشدن در یک منازعه پرتلفات دیگر، باید تاکید کرد فضای بین المللی که هیچ گونه شباهتی با دهه های گذشته ندارد، مستعد بروز یک بحران دیگر در شکل و شمایل آنچه که ممکن است در سرحدات هند و پاکستان رخ دهد، نیست.